Enflasyon hedeflemesi tutmuyor

Merkez Bankası ilk defa 2006 yılında enflasyon hedeflemesi uyguladı. Enflasyon hedeflemesi, Merkez Bankası’nın tüm para politikası araçlarını, faizleri hedef enflasyonu sağlayacak şekilde kullanmasıdır. Başka bir ifade ile tek hedef enflasyon hedefidir.
Enflasyon hedeflemesi için Merkez Bankası, kamuoyuna, iç ve dış piyasalara taahhütte bulunur. Başarısız olursa, hükümete neden başarısız olduğunu belirten bir mektup yazar.
Ne var ki 2006’dan beri, Merkez Bankası enflasyon hedefini tutturamadı.Söz gelimi 2013 yılı enflasyon hedefi yüzde 5 idi. Enflasyonun bu hedeften 2.4 puandan fazla sapması nedeniyle hükümete gönderilen mektupta, 2.4 puanlık sapmanın döviz kurundaki artış ve gıda fiyatlarındaki artıştan ileri geldiği açıklandı.
Ne var ki, bir sene gıda artacak, bir sene ulaşım fiyatları artacak, önemli olan da bu artışları önceden tahmin etmektir. Eğer Merkez Bankası önceden tahmin edemiyorsa zaten enflasyon hedefi yapması yanlıştır.
Dünyada enflasyon hedefi başarılı oldu. Merkez Bankası’nın bir raporuna göre, daha önce Enflasyon hedeflemesi uygulamış olan gelişmiş 8 ülke ve gelişmekte olan 13 ülkede gerçekleşen enflasyon, tespit edilen enflasyon hedefinin de altında gerçekleşti.
Bu sene de enflasyonun tutmayacağı ve yüzde onun biraz altında veya üstünde olacağı tahmin edilebilir. Aşağıdaki grafik gösteriyor ki 2004 nisan ayında da TÜFE oranı yüzde 10 dolayında idi. Demek ki on senedir enflasyon cephesinde değişen bir şey yok.

Üstelik iki yıl öncesine kadar, Merkez Bankası enflasyonu düşürmek için sıcak para baskısından da destek alarak kurların düşük kalmasına göz yumdu. Düşük kur ithal mallarının TL olarak daha düşük fiyat düzeyinde kalmasına neden oluyor. Ayrıca üretimde daha ucuz ara malı ve ham madde kullanılıyor. Ne var ki, bu defa da cari açık ve dış borçlar bugün olduğu gibi sürdürülemez bir seviyeye çıkıyor.
Geldiğimiz noktada Merkez Bankası enflasyon hedefini tutturamadığı için:
1. Merkez Bankası’nın kredibilitesi düşmüş oldu. Merkez Bankası başarısızlığının makul gerekçelerini kamu oyuna, iç ve dış piyasalara izah edemedi..
2. Kamu oyunun ekonomi yönetimine ve Merkez Bankası’na olan güveni azaldı. Merkez Bankası Başkanı’nın geçen sene “döviz almayın” sözü de işin tuzu biberi oldu.
Enflasyon sorunu para ve kur politikası ile çözülemiyor. Çünkü ekonomide yapısal bozulma enflasyonun da kronikleşmesine neden olmuştur. Çözüm için de ekonomide verimliliği artırmak, devleti daha dinamik ve etkin kılmak, bürokrasiyi işletmek, piyasada oligopol yapıları kırmak, rekabeti sağlamak gibi yapısal önlemler almak gerekir.