Ekonomide kritik eşik

2014 yılı dünyada, enerjisi kötü bir yıl oldu... Siyasette, dış politikada ve ekonomide belirsizlikler arttı... Gene de bir huzursuzluk var. İnşallah Türk toplumu olarak bu yılı atlatır ve bir daha böyle bir yıl yaşamayız.
Türkiye İstatistik Enstitüsü Kurumu (TÜİK) ve Merkez Bankası (MB) beklenti anketlerine göre Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’da (GSYH)büyüme beklentisi düştü. Aslında büyüme oranı fiilen de son üç yıldır düşük çıkıyor. Ayrıca hem beklentilerde, hem de fiilen de enflasyon artmaya başladı. 2014 enflasyon oranı on yıl önceki, yani 2004 yılı seviyesine çıktı.
Aşağıdaki tabloda 2011 Ekim ayı ile 2014 Ekim ayı arasında değişen beklentiler ve güven endeksleri yer alıyor.

Bu tablo ekonominin ne kadar kritik bir yere geldiğini gösteriyor. Dünya konjonktürünün de etkisiyle bu eşikten uzun dönemli bir durgunluk ve işsizlik çıkar. Siyasi ortam da daha kötüye giderse, sosyal sorunlar da artabilir. Bunun için siyasetçiye ve ekonomi yönetimine bugüne kadar olduğundan çok daha fazla görev düşüyor. Bazı sosyal ve siyasi sorunlar karşısında horozlanmakla bir yere gidilemez.
Ekonomi yönetiminde de çift başlılık var. Faiz konusunda bu sorunu yaşıyoruz . Şimdi Başbakan da Merkez Bankası Başkanı’na faizi düşür diyor. Ne var ki Merkez Bankası’nın faizi düşürmesi hem çözüm değil, hem de tersine bu tabloyu daha da olumsuz kılabilir.
Büyüme oranının düşmesi ve durgunluk geçen seneye göre bu sene cari açığın düşmesine yol açtı. 2013 Ocak-Ağustos arasında cari açık 45.8 milyar dolar iken bu sene aynı aylar itibariyle 29.6 milyar dolara geriledi. Cari açıktaki azalışın 2 milyar doları turizm gelirlerinin artması ile gerçekleşti.
Ödemeler dengesinde, geçen seneye göre bu sene yılın ilk dokuz ayında doğrudan yabancı sermaye yatırımları girişinde bir gerileme yoktur. Ancak portföy yatırımları girişinde 4.5 milyar dolar azalma var.
Cari açığın düşmesi dış borçlanmadaki hızlı artışı da yavaşlatacaktır... Mamafih, dış borçlanmada ilk dokuz ayda geçen seneye göre 9 milyar dolarlık azalma var. Buna karşılık geçen sene yine dokuz ayda 0.2 milyar dolar olan net hata ve noksan kalemi bu sene 9.1 milyar dolar oldu.
Cari açığın kesin çözümü, üretimin dışa bağımlı olmaktan kurtulmasıdır. Ara malı ve ham maddeyi içerde üretmemiz gerekir.
Dış borçlara gelince; 400 milyar dolara ulaşmış olan dış borçlar, bugünkü seviyesinde de kalsa, bu düşük büyüme ile çevirmekte sıkıntı çekeriz.