Dövizde kırılganlık arttı
Diyarbakır, Van ve Mardin, seçilmiş Belediye Başkanlarının görevden alınarak yerlerine aynı illerin valilerini kayyum olarak atanması , kurları da etkiledi.
Dün öğlen vakti dolar bir gün öncesine göre yüzde 1,26oranında artarak 5,700 ve Euro'da yüzde 1.20 oranında artarak 6.3500 'e yükseldi. Gram altın daha yüksek yüzde 1.73 oranında artarak 276,8460 oldu.
Bu artış MB müdahalesi ile durabilir veya bir miktar geriye gidebilir. Ancak bu artış siyasi kararların aynı zamanda kurları nasıl etkilediğini de göstermiş oldu.
Yıllardır ekonominin kırılgan olmasının temel nedeni , ekonomik ve demokratik altyapının istikrarsız olmasıdır. Zaman zaman siyasi ve demokratik sorunlar bu kırılgan yapıyı daha kolay etkiliyor.
Kayyum atanması doğru mu yanlış mı ? Hukuki süreç gösterecek ? Ancak bu karar Dünyada demokrasinin bir basamak daha düşmesi olarak algılanarak , ekonomik kırılganlığı artırdı.
Avrupa Birliği adına açıklamalarda ''Türk hükümetinin terörle mücadele konusunda meşru bir hakka sahiptir , ancak bunun Anayasa ve Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalardaki temel hak ve özgürlüklere uygun olması gerekir. Yerel politikacıların görevden uzaklaştırılmalarının, gözaltına alınmalarının ve kayyum atamalarının seçmenleri yerel düzeyde siyasi temsiliyetten yoksun bırakıyor ve yerel demokrasiye de zarar veriyor '' denildi.
Avrupa Parlamentosu sosyal Demokrat gurubun başkan vekili Kati Piri 'de seçimden beş ay sonra halkın iradesine saygı gösterilmediğini açıkladı.
Ayni Kati Piri , İstanbul ve Ankara Belediyeleri içinde kayyum riskinden söz ediyor. Aslında bu noktada parantez içinde açıklamak gerekir ki , Avrupa parlamentosu ve Kati Piri Türkiye ye karşı her zaman objektif davranmıyor ve fazla etkileri de olmuyor. Ankara ve İstanbul belediye başkanlarının görevden alınacağını iddia etmek fazla cehalet kokuyor. Ne yazık ki içerde de bazı siyasiler benzer açıklamalar yaptılar.
Sonuçta üç kayyum olayı , bu çerçevede yapılan açıklamalar ve endişeler ekonomik risklerin artmasına da neden olmuştur.
Bu risklerin azalması için Hükümetin ikna edici açıklamalar yapması gerekir.
Gerçekte Dolar ve Euro 'nun Türkiye de artması değil , tersine değer kaybetmesi gerekir.
Çünkü ;
Bir… Döviz aşırı değer kazanmıştır... Madalyonun tersi TL aşırı değer kaybetmiştir.
MB Temmuz ayın TÜFE bazlı reel kur endeksini 74.74 olarak açıkladı. Sepetteki dolar - Euro çapraz kur değişmesini ve 20 günlük enflasyonu ihmal edersek , Dünkü kurlarla TL dolara karşı yüzde 24 oranında daha düşük değerdeydi. Bu endekse göre Dolar / TL kurunda denge değeri , ülke riskindeki artışı da ilave edersek yaklaşık 4.50 TL olması gerekir. Bunun üstünde her kurda TL değeri düşüktür. Ayrıca bu durum TL' nin daha fazla değer kaybetmesini önlüyor. Bu tez elbette ki önemli iç ve dış sorunlar olmadığı durumda geçerlidir.
İki … Dolar ve Euro'ya olan uluslar arası talep azalıyor. Altına olan talep artıyor. Çünkü Dünyada özellikle dolara karşı güven kaybı oldu. Ayrıca FED faizi 0.25 puan indirdi ve bu indirimin 1 puan olması bekleniyor.
Avrupa Merkez Bankası (AMB) Başkanı Mario Draghi de bir kez daha Euro Bölgesi'ni ekonomik durgunluktan çıkarma çabasıyla parasal genişlemenin hukuksal sınırları test edeceğini söylemişti.
Özet olarak , siyasi kararlarda Dünya ve Türkiye Kamu oyu ikna edilmeli ve bu kararların ekonomik maliyetleri en aza indirilmelidir.