Dış ticarette bir terslik var
Açıklanan dış ticaret verilerine göre, Ağustos ayında genel ticaret sistemine göre ihracat yüzde 5,7 azaldı, ithalat yüzde 20,4 arttı.
2003 yılından Ağustos sonuna kadar geçen 17 yıl sekiz ayda toplam olarak 852,8 milyar dolar dış ticaret açığı verdik. Bu rakam bir yıllık GSYH hasılamızdan daha büyüktür.
Ayrıca gerçekten dış ticarette gariplikler yaşıyoruz.
Bu güne kadar başka ülkelerde yaşanmamış gariplikler yaşıyoruz. Bunların başında, TL'sı dolar karşısında aşırı değerli iken de dış ticaret açığı vermişiz. Şimdi TL yüzde 40 daha değersiz hale geldi, yine de dış ticaret açığı veriyoruz. Oysaki ABD parası daha düşük değerde kalsın diye, Çin'le ve AB ile kur savaşı veriyor. Çünkü Milli paranın düşük değerde olması, ülkenin dış ticarette rekabet gücünü artırır. Bizde artırmadı, çünkü ihracat malı üretimi için önce ithalat yapmamız gerekiyor. İhracat malı üretiminde ithal girdi oranı yüzde 70 yüzde 80 dolayındadır. Söz gelimi Motorlu kara taşıtları ihracatımızda ilk sıradadır. Bu sene Ocak- Ağustos, 8 ayda 12,4 milyar dolar ihracat yapmışız. Ancak aynı 8 ayda, 7,7 milyar dolar da ithalat yapmışız.
Çoğu Çin'den olmak üzere 8 ayda 7,5 milyar dolarlık plastik eşya ithal etmişiz. Bu 7,5 milyar dolar yıl sonunda kadar 12 milyar dolara çıkar. ABD'de özel şirketlere olan 3,2 milyar dolar borcunu ödemeyen bir ülkenin yılda 12 milyar dolar plastik eşya ithal etmesinden daha yanlış ne olabilir? Ayrıca bu 8 ayda 1,7 milyar dolarlık da hububat ve unlu mamuller ithal etmişiz.
Bir diğer gariplikte Çin'le olan dış ticaretimizden ortaya çıkıyor…
Dış ticaret açığının üçte ikisini Çin'e ve Rusya'ya karşı vermişiz. Rusya'dan petrol ve gaz ithal ediyoruz. Ancak Avrupa bizden daha ucuz fiyata Rusya'dan doğal gaz ithal ediyor. Yapılması gereken birim fiyatları düşürmektir. En fazla dış ticaret açığını Çin'e karşı vermişiz. Çin'le olan dış ticaretimiz akıllara ziyan…
* Toplam ihracatımızın yüzde 41'i AB'ye yapmışız. AB'nin dış ticaret açığımızdaki payı yüzde 3.
* Toplam ihracatımızın yüzde 1,7'sini Çin'e yapmışız, ancak Çin'in dış ticaret açığımızdaki payı on kat daha fazla yüzde 30,3'tür.
* Avrupa'dan kısmen yatırım malı ve teknoloji ithal ediyoruz. Çin'den teknoloji ithalatımız yok.
2018 yılında kur şoku yaşadık. 2019 yılında GSYH daraldı. Bu nedenle 2018 öncesi ve bu seneye bakarsak Türkiye dünyada en fazla cari açık veren 4 ülkedir. Eğer GSYH 'ya oranlarsak ilk sıraya çıkıyor.
Dış ticarette açık vermek kader değil… Tek nedeni rasyonel olmayan politikalar ve yanlış yönetimdir.
