Demokraside neler oluyor?

Freedom House (Dünya Özgürlükler Evi), her sene bütün ülkelerde anketler yapıyor ve insan hakları ve demokratik özgürlükler endeksi yayınlıyor. Ülkeleri, yaptığı anket sonucuna göre, insan hakları ve demokratik özgürlükler açısından "özgür, yarı özgür ve özgür olmayan ülkeler" olarak tasnif ediyor.

Dünya Özgürlük Endekslerine göre; 2007 yılına kadar dünyada özgür ülkelerin sayısında bir artış oldu; 1987 yılında ankete giren ülkeler içinde özgür ülke sayısı oranı yüzde 34.5 iken 2007 yılında artarak yüzde 46.6'ya yükseldi. Özgür olmayan ülkeler sayısı ise azaldı; özgür olmayan ülkelerin oranı yüzde 31 iken yüzde 22.3'e geriledi.

Sonraki yıllarda ise bu süreç tersine döndü… 2007 yılında yüzde 46,6 olan özgür ülkeler oranı 2018 yılında yüzde 44.1'e geriledi. Yüzde 22,3 olan özgür olmayan ülkeler oranı da yüzde 25,6'e çıktı.(Aşağıdaki grafik )

Kaynak: Freedom House Raporları

Ülke olarak değil de, nüfus olarak bakarsak 2018 yılında 7.4 milyar olan dünya nüfusunun yüzde 39'u özgür, yüzde 24'ü kısmen özgür ve yüzde 37'si ise özgür olmayan nüfustur.

Aslında, içinde bulunduğumuz 2000'li yılların ilk çeyreğinde, dünyada otokrasiye ve şeriat düzenine geçen ülkeleri gördükçe demokrasi için endişe etmemek mümkün değildir.

Kaynak: (Freedom House 2019 Raporu)

Özgürlük statüsünde olumsuz trent, Bağımsız Ülkeler Topluluğu ve bazı İslam ülkelerinden kaynaklanıyor.

Petrol zengini Arap ülkeleri, Suudiler, Arap emirlikleri petrol gelirlerinin önemli bir kısmını son 60 yıldır, halkın refahı için değil kendi geleceklerinin garantisi olarak İslam'ı siyasete soktular.

İran'da Mollalar, Ortadoğu'da Şii mezhebini yaymak için 2019 yılında Suriye'de ve Yemen'dedirler. Eğer bu ülkelere demokrasi gelirse, krallar, emirler ve mollalar kalmaz. Petrol geliri olmasaydı, bu ülkelerin Siyasi İslam için bu kadar kaynak ayırma imkânları olmazdı.

Teknoloji geliştikçe, alternatif enerji kaynakları çoğaldıkça, petrol saltanatının devam etmesi mümkün olmayacak.

Rusya ve bağımsız devletler topluluğundan çoğu ülke, 1990 demokrasiye geçiş sırasında özgür veya kısmen özgür ülke statüsünde göründü. Gerçekte ise bu ülkelerde 70 yıllık komünizm uygulaması nedeniyle bu ülkelerde demokrasi kültürü hiç oluşmadı. Bu ülkelerde Başkan seçilenler, siyasi aktörler bu durumu ve kamu kaynaklarını kullanarak otokratik yönetimler kurdular.

Ne var ki demokrasiden uzaklaşan ülke halklarının aynı zamanda refah düzeyi de düşüyor. Bu halklar demokratik ülkelerdeki refah düzeyini görüyorlar. Zaman içinde aynı refah düzeyi isteyecek ve demokrasi talep edecekleri kaçınılmaz olacaktır.

Freedom House tarafından hazırlanan özgürlük endekslerini bütün dünya dikkatle takip ediyor. Zira bu endeksler objektif anketlere ve ülkelerde sivil toplum kuruluşları ile yapılan görüşmelere göre hazırlanıyor. Aksi halde inandırıcı olamaz. Dahası, insan hakları ve demokratik özgürler, bütün insanlığı vicdanı bir değer olarak da ilgilendiriyor.