Azerbaycan'ın Karabağ'ı kaybetmesinde Ruslar ve İran etkili oldu. Ruslar, Ermenilere silah yardımı yaptılar ve eğitim verdiler. Şimdi İranlılar, Ermenistan'da toprak alıyor ve tarım yapıyor.
İran, Azerbaycan'ın güçlenmesini istemiyor, çünkü güney-kuzey Azerbaycan'ın birleşmesinden korkuyor.
Rusların Ermenileri desteklemesine rağmen Azerbaycan, Rusya'nın dibinden ayrılamıyor. Aliyev diktatördür ve Batı diktatörleri korumaz. Putin ise kendi de diktatör olduğu için tersine, diktatörleri korur.
Trump'la Türkiye arasında sorun var... Ancak benzer sorunlar Trump'la Avrupa arasında da var. Avrupa Trump'a kızıp Şanghay topluluğuna mı gidiyor? Bir yere gidecekse Trump gitsin.
Bütün ülkelerle siyasi ve ekonomik ilişkileri geliştirmeliyiz. Ancak Batı'dan kopup, Rusya ve Çin'e dönersek, bu dönüşün yönetim sisteminde demokratik olmayan farklı bir beklentiden ileri geldiği anlaşılır.
Freedom House (Dünya Özgürlükler Evi) 2017 anketinde, Şanghay ülkeleri insan hakları ve demokratik özgürlüklerin olmadığı ülkeler olarak sıralandı. Freedom House bu anketi ezbere yapmıyor. Tüm ülkelerde halk arasında anket yapıyor ve ayrıca ilgili ülkelerde barolarla konuşuyor.
***
Freedom House Şanghay Ülkelerinde İnsan Hakları ve Demokratik Özgürlükler durumu (100 Puan Üzerinden)
Toplam Ülke Puan
***
Rusya 22
Çin 16
Kazakistan 24
Kırgızistan 38
Tacikistan 16
Özbekistan 3
Kaynak: Freedoom House 2017 Raporu
***
Şanghay ülkeleri içinde Kırgızistan yarı özgür, diğerleri özgür olmayan ülkelerdir.
Eğer Şanghay'a girerse Türkiye'nin NATO'dan çıkması gerekir. Zira Şanghay Örgütü'nün hedefinde, ekonomik ve askeri iş birliği vardır. Savunması ve askeri teçhizatı NATO'ya göre oluşmuş bir Türkiye'nin çark etmesi, savunma zafiyeti getirir.
Türkiye Şanghay gibi bir örgüt içinde kolayca dikta rejimlere kayabilecektir.
Rusya'da Vladimir Vladimiroviç Putin; 1999-2000 yılları arasında Başbakanlık, 2000-2008 yılları arasında Başkanlık, 2008-2012 yılları arasında tekrar Başbakanlık görevini üstlenmiştir. 7 Mayıs 2012 yılından bu yana tekrar başkandır. Putin 2008-2012 yılları arasında anayasa gereği üçüncü defa başkan olamadığı için, yerine gölgesi gibi Başbakan Medvedev'i seçtirmiş, sonra 2012 yılında yeniden başkan olmuştur. Yani 17 senedir kendisi ve Medvedev, Rusya'yı yönetmektedir.
Putin'in anti demokratik uygulamaları içinde, Rus oligarkları çeşitli suçlamalarla mahkûm ettirmesi ve bir kısmını yurt dışına kaçmaya zorlaması dünya kamuoyunda çok tartışılmıştır.
Çin'de siyasi anlamda demokrasi yoktur. Tek parti olan Çin Komünist Partisi (ÇKP) hâkimdir. Ulusal Halk Kongresi üyeleri ÇKP tarafından seçilen temsilcilerden oluşmaktadır. Genel seçim uygulaması yoktur. Devlet yönetiminin en yetkili organı ÇKP Merkez Komitesi'ne bağlı olan Politbüro Daimi Komitesi'dir.
Şanghay ülkelerinden Kazakistan'da Nazarbeyav, Özbekistan'da ise İslam Abduğaniyeviç Kerimov diktatör oldukları için Rusya'nın dibinden ayrılmadılar.
Rusya'da Komünist dönemde herkes eğitim gördü ve fakat tek bir ideolojik çizgide ve biat kültürüne dayanan bir eğitim sistemi vardı. Çin'de ise halen aynı sistem var. Bunun içindir ki bu ülkeler bir türlü kişi veya parti diktasından kurtulamıyor.
Türkiye'de Atatürk, Kurtuluş Savaşı ile birlikte demokrasinin alt yapısını oluşturacak devrimleri de halkın kucağına bıraktı. Demokrasi için bedel ödemedik. Biz bu nedenle demokrasinin kıymetini bilmiyoruz.
