17 Aralık günü ve sonrası borsada oldukça sert düşüş yaşandı. Bu düşüş her ne kadar Halkbank ve Emlak Konut hisselerinde olsa da tüm hisseler etkilendi.
İş Bankası, Garanti Bankası ve Vakıfbank başta olmak üzere borsanın en ağır topları bir bir devrildi. Polisin başlattığı operasyon o kadar büyüktü ki, piyasanın bütün büyük oyuncuları bunlara yabancı fonlar da dahil hepsi ürktü. Kokma nedenleri operasyonun genişleyeceği akıl almayacak kişilere ulaşmasıydı.
Borsadaki düşüşe neden olan korku buydu.
Çünkü operasyonda adı geçen ve yolsuzluk yaptığı iddia edilen öyle bir iki bürokrat değil bakan adlarıydı. Bu nedenle ki, piyasa rahatsız oldu. Rahatsız olması da son derece normaldi. Borsa 17 ve 18 Aralık günü düştü.
Tarih 19 Aralık Perşembe gününü gösterirken borsa yeniden toparlanmaya başladı. Bu defa toparlanmanın nedeni operasyonun tamamlanması ve hükümette bir olumsuzluk yaratmamasıydı. Nitekim borsa endeksi 69 bin 572 puandan kapattı. Başka bir ülkede olsaydı ne olurdu? Hükümet gider miydi, adı karışanlar istifa eder miydi? O ülkenin borsasında düşüş ne kadar sürerdi? Elbette bu soruya yanıt veremiyoruz ama Türkiye için bilinen bir gerçek var ki, finans piyasalarının verdiği tepki o kadar da büyük değildi.
SPK incelemesi
Şimdi borsadaki düşüşün Sermaye Piyasası Kurulu tarafından inceleneceği söyleniyor. Başbakan Erdoğan’ın Üsküdar’daki evinde danışmanlarıyla yaptığı toplantıdan sonra bu karar alınmış. Bu toplantıya finans piyasalarını çok iyi bilen danışman Yiğit Bulut’un da katılması dikkat çekmişti. Şimdi SPK, borsanın düşüşünden kimlerin malı götürdüğünü inceleyecek. Tıpkı Gezi olaylarındaki o düşüşün hemen arkasından başlayan büyük inceleme gibi.
SPK’nın o büyük incelemesinden şu ana kadar ses seda yok.
SPK 17 Aralık tarihinde yaşanın düşüşte ne bulabilir? Az çok borsayı bilen biri olarak bence SPK bulsa bulsa, borsada yatırımcıların zararını bulacaktır. Türkiye borsasında son üç yılda yerli oyuncular bir bir borsadan çekildi. Kimisi battı, kimisi yasak yedi, kimisi ise buradan para kazanamayacağını anladı. Peki borsada kim at koşturuyor? Borsada at koşturanları anlamak için öyle ciddi ciddi araştırma yapmaya gerek yok. Hisse senetlerinin günlük takas dağılımlarına bakmak yeterli olacaktır.
İşte Cuma günü itibariyle en çok işlem gören 2 hisse senedinin takas dökümü:
HALKBANK: 611 milyon 272 bin 589 adet hisse senedi bulunuyor. Bunun 304 milyon 343 bin 936 bin adeti Citibank Yabancı’nın elinde. Yüzdesel olarak 49.79. Yine bir başka yabancı Deutsche Bank’ta 187 milyon 801 bin 0.88 adedi yani yüzde 30.72’i yabancının elinde. Bu şu anlama geliyor; Halkbank hisselerinin yüzde 80’den fazlası yabancıların kontrolünde.
EMLAK KONUT: Yüzde 42.31’i Citibank, yüzde 26.34’ü Deutsche Bank takasında bulunuyor. Bu hissede yabancı kontrolü yaklaşık yüzde 70.
Bu iki hisse senedi operasyondan olumsuz etkilendi. Yani en çok değer kaybedenler. Ancak Cuma günü yüzde 5’e yakın yükselerek düşüşü kısmen de olsa telafi etti.
Sonuç olarak; SPK veya borsa yönetimi, düşüşte manipülatif hareketi arasa da pek bir şey bulacağını sanmıyorum. Çünkü operasyonun yapıldığı 17 Aralık günü borsanın psikolojisini “hükümetin gitmesinden korkan” yabancılar bozdu. Tıpkı gitmeyeceğini anlayıp “rahat bir nefes alıp” Cuma günü yeniden yükselttiği gibi...
