Bedava avukat ister misiniz?
Vatandaşların devlet yönetimleri ile yaşadıkları sorunlara yıllardır, "bürokrasi hazretleri" denir. Bürokraside genel olarak, "Bugün git yarın gel" anlayışı hakimdir. Çağın gelişen teknoloji imkanları ile bürokrasi aşılmaya çalışılsa da ne bürokrasi biter ne de vatandaşların şikayetleri biter.
Vatandaşların mahkemelere gitmeden sorununa çözüm bulma imkanı sağlayan ve Ombudsmanlık da denilen Kamu Denetçiliği Kurumunun Baş Denetçisi Şeref Malkoç''u ziyaret ettim.
- Sordum: Ombudsmanlık nedir, ne işe yarar?
Malkoç: Halkın avukatı demektir. Kamu Denetçiliği Kurumu, vatandaşların şikâyetleri üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlendirilmiştir.
"İnsanı yaşat ki Devlet yaşasın" ilkesini rehber edinen Kamu Denetçiliği Kurumu;
- İdarenin hizmet kalitesinin yükseltilmesine,
- İyi yönetim ilkelerinin yerleşmesine,
- İnsan haklarının gelişmesine,
- Hukukun üstünlüğünün sağlanmasına,
- Hak arama kültürünün yaygınlaşmasına,
- Şeffaf hesap verebilir, insan odaklı bir idarenin oluşmasına çalışmaktadır.
- Sordum: Vatandaş bürokraside sorununu çözemezse, kötü davranışla karşılaşırsa ne yapmalı?
Malkoç: "Vatandaş mahkemeye gitmeden önce Ombudsmana başvursun. İster web sayfamızdan elektronik başvuru yaparak, ister, faks, ister mektup, isterse de bizzat başvuru yolu ile derdini yeter ki eksiksiz anlatsın ve Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını ve ismini doğru yazsın."
- Sordum: Bu hizmet için bedel ödemesi gerekiyor mu?
Malkoç: "Malumunuz adalete ulaşmada şu üç konu önemlidir.
- Birincisi kolay başvuru,
- İkincisi bedava başvurudur. Harç parası, pul parası, bilirkişi parası, şahit parası almıyoruz.
- Üçüncüsü ise hızlı karar çıkmasıdır. Geç gelen adalet, adalet değildir derler ya bizde en geç 6 ay içerisinde karar alıyoruz.
Vatandaş şikayetini iletince sorununu biz hızla çözmeye çalışıyoruz. Mahkemelerde yasa gereği harç parası, pul parası, bilirkişi parası, şahit parası alınıyor. Biz hiçbir ücret almıyoruz. İnsanlarımız kurumumuzu tanısa daha çok sever.
Halkın avukatı olarak idare ile arasında arabulucuyuz...
Vatandaşla devleti kucaklaştıran dostane bir kurum ve müessese. Tabi halkın avukatı derken idarenin hasmı değiliz. İdareye yaptığı işlerden, eylemlerden dolayı ''bakın bu yaptığınız çok güzel ama şurasında sorunlar var, hukuka uygun yapın hizmetin kalitesi artsın'' diyoruz."
- Sordum: Halkı doğrudan ilgilendiren karar örneği verir misiniz?
Malkoç: Örneğin, 1 Şubat''tan itibaren noterler kredi kartıyla işlem yapmaya başlayacak. Kamu denetçiliğinin verdiği bir karar üzerine bu oldu. Noterler bunu kabullenmek istemedi. ''Biz maaşları, vergileri günlük ödüyoruz'' diyerek buna karşı çıkmak istediler. Biz de bu devletle sizin aranızda bir sorun dedik. Biz vatandaşın avukatıyız dedik. Sorunu çözdük. Bu karar milyonlarca insanın hayatını kolaylaştırdı.
"Nöbetçi Noter" uygulaması ile hafta sonları vatandaşların mesai günü yapamadıkları işlemleri yapmalarını da sağladık."
- Sordum: Vatandaş önce mahkemeye mi size mi, başvursun?
Malkoç: "Mahkemeye başvurup bize gelince, biz bir şey yapamıyoruz. Sorununun çözülmesi için önce ilgili kuruma başvuracak, kurum çözemezse bize gelecek. 6 ay sonra sorun çözülmezse mahkemeye başvurabilir.
İdari davalarda tanık dinlenmiyor ama biz dinliyoruz. Mahkemeler kanunlarla, dosya verileri ile sınırlı. Kanun koyucu bize demiş ki insan haklarında ara ve adaletle bak. O anlamda bizim bakış açımız biraz daha farklı ve vatandaşın lehine.
3.5 yılda 107 bin 525 kişiye bu şekilde yardımcı olmuşuz.
Bizi Türkiye Büyük Millet Meclisi seçiyor. Hiçbir idareci denetimden hoşlanmaz. Kamu hizmetlerinin kalitesinin arttırılması, hukuk üstünlüğünün temin edilmesi, insan haklarının yaygınlaştırılması, hak arama kültürünün yaygınlaştırılması bizim görevimizdir."
