Türkiye İhracatçılar Meclisi TİM’in son toplantısı Türkiye’nin en küçük ili Bayburt’ta yapıldı. TİM’in artık geleneksel hale getirdiği bu toplantıya ilgi her geçen gün biraz daha artıyor.
Dahası en çok ilgiyi gösteren toplantının yapıldığı iller.
TİM’i adeta dertlerine çare görüyorlar.
Türkiye’nin neredeyse bütün illeri adeta bu toplantı için yarış halindeler. Herkes ihracat rakamlarının kendi illerinde açıklanmasını istiyorlar. Çünkü ancak bu şekilde dertlerini anlatabileceklerine inanıyorlar.
Derdini TİM vasıtasıyla anlatmaya çalışan illerden biri de Bayburt. Sahipsizliğin ve terk edilmişliğin şehri.
Herkes borçlu
Öyle ki, Bayburtlu bile kendi şehrini terk etmeye başlamış. İşsizlik ve borçluluk Bayburtlunun en büyük sorunu. Çoruh Nehri’nin kenarındaki çay ocaklarının daimi müşterileri işsizler.
Türkiye’nin en hızlı akan bu nehrinin kıyısında konuştuğum Bayburtluların en büyük korkusu ise mevcut iktidarın gitmesi.
Ramazan Amca yıllarca Demokrat Parti’ye oy vermiş bir Bayburtlu. Sonra Adalet Partisi’ne sonra da Doğru Yol Partisi’ne vermiş oyunu. Yaklaşık 10 yıldır da Ak Parti’ye oy verdiğini söylüyor.
Ramazan Amca’ya korkusunun nedenini sorunca verdiği yanıt bugünkü Türkiye gerçeğini en iyi şekilde anlatıyor.
“İstikrarın bozulması...”
Ramazan Amca gibi bir çok Bayburtlunun korkusu bu.
“Burada herkes borçlu. Şu nehir boyunca oturan yüzlerce kişiye sor; borcu olmayan bir kişi bulamazsın” diyen bir başka Bayburtlu ise “Borçlanarak ev sahibi olduk. AKP giderse bankalar paraları geri ister” diyor.
Bir başkasına göre ise 10 yıldır hayat borç harç gidiyor.
4 yıl önce banka kredisiyle 100 bin liraya aldığı evin şu anda 200 bin lira ettiğini söyleyen bir başka vatandaş ise “Seçimden sonra faizler düşecek ve konut kredileri yeniden ucuzlayacak. O zaman evi satıp İstanbul’a yerleşeceğim” diye hesap yapıyor.
Borçlu bir yaşam ile hayata bağlanmak ve bu bağın AKP giderse kopacağına inanan insanlar...
Borç öteleme peşindeler
Garip ama gerçek. Kimisi konut fiyatlarındaki sanal artışla mutlu oluyor, kimisi kredi ucuzlayınca ben de ev alacağım diye hayal kuruyor.
Bayburt insanında bir başka beklenti maalesef göremedim.
İşsizlik almış başını gidiyor. Bir zamanlar hayvancılığın merkezi halinde olan Bayburt’ta 1 kilo et 35 lira olmuş, bunun hesabı yapılmıyor. Herkes bankadaki borcunu ötelemenin ve inşaat sektöründeki gelişmelerin peşinde.
Bayburt’un tek caddesindeki en büyük dükkânlar bankalar tarafından kiralanmış durumda. Türkiye’deki bütün bankaların tüm şubeleri var. Hepsi tıklım tıklım vatandaş ile dolu. Kimisi kredi kartı için, kimisi araç-konut kredisi almak için gelmiş. Aralarında borcunu borçla kapatmak için ihtiyaç kredisi kuyruğuna girmiş kişiler de dikkat çekiyor. Bir de istikrarın(?) bozulmaması için dua etmekle meşguller.
***
TİM ihracat rakamlarını açıkladı ve ihracat bu ayda yaklaşık yüzde 10 düşmüş durumda.
Azalan ihracat, sanayinin yavaşlaması, dahası işsizlik demek.
TİM verilerine göre istikrar aslında çoktan bozulmuş durumda. Ancak vatandaşın borç istikrarı, bankaya faizini ödediği sürece maşallah kesintisiz devam ediyor.
