Borsa bir yılda aldığını neredeyse bir haftada geri verdi. Dolar tüm zamanların rekorunu kırıyor. Piyasa durmuş vaziyette. Yaprak kıpırdamıyor.
Ekonominin lokomotifi inşaat sektöründe tam bir panik var.
Adeta şantiye görünümündeki Türkiye’de emlak satışı bıçakla kesilmiş gibi durdu.
Bankalar faiz artırmasına rağmen kredi vermek istemiyorlar. Çünkü bir gün sonrasını net bir şekilde göremiyorlar.
Mevduat faiz oranları aylık yüzde 10’a dayandı. Bu oran çok değil daha bir ay önce yıllık yüzde 6’ydı.
Bütün bunlar neden oluyor?
Bunun adı kriz mi?
Türkiye’de kriz kelimesini kimse ağzına almak istemiyor.
Herkes global bir hareket diyor.
Global hareket neden Türkiye’yi bu kadar olumsuz etkiledi?
Bunun yanıtı tek ve net:
El gömleği ile düğüne gidersen böyle yolda kalırsın.
Türkiye’nin içinde bulunduğu durumu dünyaca ünlü Amerikan gazetesi The New York Times çok net anlatıyor:
“Gökdelenlerin yaban otları gibi yayıldığı bu şehirde hiçbiri Sapphire kadar yükselmemişti. Sapphire bugünlerde güçlü olanın ne kadar uzağa erişebileceğinin sembolü olmuş durumda.
İstanbul tepelerini örtmüş binaların büyük çoğunluğu gibi Sapphire de 856 feetle Türkiye’nin en uzun, Avrupa’nın da en afililerinden biri. Türkiye’ye ve Brezilya, Hindistan, Güney Kore gibi diğer hızla gelişen piyasalara akan dolar üzerinden ucuz kredilere dayanılarak inşa edildi. 2009’da FED ve diğer büyük merkez bankaları faiz oranlarında keskin bir düşüş getirip darphanelerinin çalışmasını ABD ve diğer gelişmiş kapitalist ülkelerde düzelmeyi teşvik için artırınca para da akmaya başladı.
Ancak şimdi durum tam tersi. Başkan Bernanke’nin başını çektiği artan beklentilerin etkisiyle FED yakında para musluğunu kısmaya başlayabilir. İstanbul semaları ödenemeyen krediler, zayıflayan para birimi ve son olarak bankalarla imarcıların başarısızlığıyla tetiklenen “yükselen piyasa” çöküşünün habercisi olabilir.”
ABD şişirdi
Son 10 yıldır Türk ekonomisi Amerika tarafından şişirildi. New York Times yorumunda da olduğu gibi bu balon artık patladı.
Amerika’nın bol keseden bastığı para artık geri dönüyor. Bunun işareti aslında aylardır görülüyordu. İnsanları politikacılar ve Merkez Bankası yanılttı. Hiçbir şey yokmuş gibi davrandılar ve yabancıların ucuzdan dolar almasını sağladılar. Bu Merkez’in en büyük yanlışıydı.
Merkez Bankası son bir ayda 8 milyar doların üzerinde bir satış yaptı. Amacı doları frenlemek ve her şeyin güllük gülistanlık olduğunu göstermek. Doların 2 liraya kadar yükselebileceğini öngöremeyen Merkez Bankası neyi bilebilir?
Bundan sonra ne olur?
Şu an yaşanan büyük bir kriz ve bunu etkisini önümüzdeki aylarda daha fazla hissedeceğiz. Sık sık söylediğim gibi artık para çok değerli. Öyle bol keseden harcama yapmak, yatırım amaçlı ev almak 5 kazanıp 10 harcamak bitti.
Bundan sonra Türkiye için zor dönem başlıyor. İlk işimiz cebimizdeki plastik kartlardan kurtulup, mümkün olduğunca az harcamak!
