Uluslararası derecelendirme kuruluşu Standard and Poor’s’un Avrupada 9 ülkenin notunu düşürmesi, küresel riskleri artırdı. Bu riskler, günlük borsa hareketleri veya kur hareketlerinin çok ötesinde, doğrudan büyüme ve ekonomik istikrar sorunu ile ilgilidir. Kredi derecelendirmesi veya kredi değerlendirmesi, bir kişi, şirket veya bir ülkenin kredi itibarının belirlenmesidir. Dünya çapında çalışan en büyük ticarî kredi değerlendirme kuruluşları Moody’s, Standard & Poor’s, Fitch Ratings’dir.
Standart & Poor’s’un, 5 Avrupa ülkesinin notunu 2 derece birden düşürmesi, Avrupa’daki ekonomik sorunun bilinenden daha ciddi boyutta olduğunu ortaya koymuştur.
Not indiriminin dayandığı nedenlerin başında, 9 Aralık’ta liderler zirvesinde elle tutulur bir ilerleme kaydedilmemiş olması geliyor. Bu güne kadar liderler dünya kamuoyunu ve piyasaları oyalamaya ve borç krizini soğutmaya baktılar. Zira çözüm bulmak maliyet demekti. Bu maliyeti paylaşmak istemediler. Maliyetin ağırlığını taşıyacak olan Almanya ve Fransa’da bu konuda kamuoyunun net tepkileri var. Kamuoyu, kendi kazandıklarının maceracı ülkeler tarafından hovardaca harcanmasını kabul etmiyor. Diğer nedenleri ise, S and P tarafından kredi piyasalarındaki zorluk, Euro bölgesindeki risk primlerinin artması ve çözüm konusunda uzayan süreçler gerekçe olarak gösterilmiştir. Fitch de Aralık ortasında Fransız bankaları Banque Federative du Credit Mutuel ve Credit Agricole, Danimarka bankası Danske Bank, Finlandiya bankası OP Pohjola Group ve Hollandalı Rabobank Group’un kredi notlarını birer basamak indirmişti.
Aşağıdaki tabloda notu düşen 9 ülke görülüyor. Bu 9 ülkenin tamamında not görünümü negatiftir. Bu demektir ki bu ülkelerde ekonomik olarak iyileşme olasılığı zayıftır.
NOTU DÜŞEN DOKUZ ÜLKE
ÜLKE ADI ÖNCEKİ YENİ GÖRÜNÜM
FRANSA AAA AA+ NEGATİF
AVUSTURYA AAA AA+ NEGATİF
İTALYA A BBB+ NEGATİF
İSPANYA AA- A NEGATİF
PORTEKİZ BBB- BB NEGATİF
KIBRIS RUM K. BBB BB+ NEGATİF
MALTA A A- NEGATİF
SLOVAKYA A+ A NEGATİF
SLOVENYA AA- A+ NEGATİF
Kredi notlarında İtalya’nın, BBB notunun uzun vadede risk olduğunun ve spekülatif özellikler taşıdığının göstergesidir. Portekiz ve Kıbrıs Rum kesiminin BB notu ise, ekonomide belirsizliği gösterir ve piyasaların spekülatif özellik taşıdığını ifade eder.
Kredi notlarının düşmesi, Avrupa’da kriz riskini artırdığı gibi, siyasi iktidarların da değişmesine neden olacaktır. Almanya dışında diğer ülkelerin tamamında siyasi iktidarların değişmesi beklenebilir. Türkiye’ye etkilerine gelince... Türkiye aramalı ve hammadde ithalatı için dış kaynak kullanıyor. Avrupa’da faizlerin artması, kaynakların sınırlı olması, Türkiye’nin dış borçlanma maliyetini de artırır. Bu maliyet kur artışı ile birleşince, aramalı ithalatı zorlaşır ve büyüme olumsuz etkilenir.
Türkiye zaten şimdi kaynak bulmakta zorlanır. Söz gelimi cari açığın 10 milyar dolar kadarını, MB rezervlerinden karşıladı. Yine 3. köprü ihalesine katılan firmalar ihalenin rantabl olduğunu ve fakat kaynak bulamadıklarını açıkladılar.
