Sakın ha Arjantin’den bize ne, ne ilgilendirir Arjantin bizi falan demeyin, küresel ölçekte Arjantin ve Türkiye aynı potada kırılgan ve sorunlu ekonomiler kategorisinde değerlendirilen benzer iki ülke.
Her iki ülkede de enflasyon dünya ortalamalarının çok ama çok üzerinde ve uzun yıllara yayılmış kronik bir ekonomik kriz içinde debelenip duruyorlar.
Her iki ülke de aslında sorunlarını çözebilecek büyük bir potansiyele sahip ama popülist liderlerin elinde çok kötü yönetildikleri için bir türlü sorunlarını çözemiyor ekonomik kalkınmayı başaramıyorlar.
Bugün Arjantin yaklaşık % 145 yıllık enflasyon oranı ile dünyadaki en yüksek enflasyonu yaşayan ülkelerden biri ve bu oldukça uzun bir zamandan beri de böyle.
Uzun zaman enflasyon ve yoksullukla boğuşup bunalan halk sonuçta çıldırmış olmalı ki son derecede popülist ve absürt politikalar uygulayacağını vaat eden bir politikacıyı devlet başkanı olarak seçti.
İşin açığı dünya tarihine baktığımızda Hitler, Mussolini ve benzeri popülist politikacıların yıldızlarının da böyle sıkıntılı dönemler, büyük ekonomik krizler sonrasında parladığını görmekteyiz.
Bu elbette nedensiz değil toplum psikolojisinin bir sonucudur. Toplumlar büyük kriz zamanlarında daima bir kurtarıcı arar ve bu kurtarıcının kendilerini çektikleri sıkıntılardan acı çekmeden kolaycana kurtaracağına inanır, hiç düşünmeden onun ipine dört elle sarılır.
Burada genellikle akıl değil duygular devreye girer ve özellikle kriz anları gibi korkunun hâkim olduğu toplumsal iklimlerde duygular hâkim olur ve akıl devreden çıkar.
Bunalan Arjantin halkının da tepkisel davrandığı ve duyguları ile hareket ettiği ortada.
Aslında bu yeni de değil Arjantin yaklaşık seksen yıl kadar önce aklın ve bilimin rotasından çıkıp popülizmin etkisine girmiş bir ülkedir.
İşin daha da kötüsü ülkemizle temel benzerliği de buradadır çünkü Türkiye’de 70 – 80 yıldır rasyonel aklın ve bilimin yolundan ayrılıp popülist görüşlerin etkisine savrulmuş, benzer bir şekilde popülist politikacılar tarafından yönetilen bir ülkedir.
Şimdi Arjantin’de devlet başkanı olarak seçilmeyi beceren aşırı sağcı Javier Milei’nin de dediğine bir bakalım ki Arjantin halkının çıldırıp çıldırmadığına siz karar verin:
- Kendisini "anarko-kapitalist" olarak tanımlayan Milei, ülkenin istihdam yasalarının gevşetilmesini ve ekonomik büyümeyi artırmak için bakanlıkların yarısının ortadan kaldırılması gerektiğini savundu.
- Arjantin Merkez Bankası’nın yanı sıra, çevre, sağlık, eğitim gibi bakanlıkları da kapatacağını söyledi.
- Ülkede dolar kullanımına geçileceğini iddia etti.
- Savunduğu kesintilerin bir sembolü olarak, zaman zaman elinde elektrikli testere ile seçim meydanlarına çıktı. Elinde elektrikli testere ile komik komik hareketler yaparak seçim kampanyası yürütürken bir yandan da kendisinden "aslan" olarak bahsediyordu.
- Arjantinli olan Papa Francis'i "yeryüzündeki kötülüğün temsilcisi" olarak nitelendiriyor ve sosyal adaleti savunan Papa Francis'i "embesil ve komünist" olarak tanımlıyor.
- Milei’nin hedefinde ekonomik ilişkileri yeniden düzenlemek de var. “Komünistlerle başa çıkmadığı” için Brezilya ve Çin gibi Arjantin'in en büyük ticaret ortaklarıyla devletlerarası ilişkileri durdurmak, bu ilişkileri özel yatırımcı ve işletmecilere bırakma hedeflerini de dile getiriyor.
- Ayrıca Milei feminist politikalara ve Arjantin'in geçtiğimiz yıllarda yasallaştırdığı kürtaja da karşı çıkıyor. Yasanın yürürlükten kaldırılması için bir referandum öneriyor.
- Diğer yandan Milei insanların kendi hayati organlarını satmalarına izin verilmesi olasılığını bile gündeme getirdi.
- Üstüne üstlük bilimsel olarak ispatlanmış bulunan insanların iklim değişikliğine neden olmada bir rolü olduğu fikrini de reddediyor.
Aslında bu görüşlerin hepsi de saçma sapan popülist söylem ve iddialardan ibaret ama halk onun söylemine ve kampanyasına destek verdi, başkan seçti yapacak bir şey yok izleyip göreceğiz bakalım bakalım Arjantin’in başına neler neler gelecek…
