2019 yılında kim kazandı, kim kaybetti?
2019 yılında parasını altına yatıranlar, TÜİK'in yayınladığı Finansal yatırım araçları getiri oranlarına göre, bir yılda yüzde 30.31 oranında nominal getiri, yüzde 16.51 oranında (TÜFE'ye göre düzeltilmiş) reel getiri sağladılar. Başka bir ifade son bir yılda altın alanların satın alma gücü yüzde 16.51 oranında arttı.
Aslında, hesapladığım son dört yılda da tüm finansal yatırım araçları içinde en fazla altın kazandırdı. 2016 yılı başında altına 100 TL yatıranların, 2019 yılı sonunda paralarının satın alma gücü 182.99 liraya yükseldi.
Dolar cinsinden 4 ocak 2016 tarihinde 1 ons altın fiyatı 1074,69 dolar idi, 31 Aralık 2019 tarihinde 1517,32 dolara yükseldi. Altın ons fiyatları dört yılda yüzde 41 oranında arttı.
Bundan sonra altın fiyatları ne olur? sorusunu yorumlayanlar, küresel ekonomide günlük ve kısa dönemli gelişmelere bakıyorlar. Altın fiyatları geçmiş yıllarda uzun dönemde çok değişkenlik gösterdi. Bundan sonra da kısa dönemde iniş ve çıkışlar olabilir. Fakat manipülasyon dışında altın fiyatlarını etkileyen temel faktör, dünyada dolara bağlı para sistemine olan güven kaybıdır. Dünya para sistemi değişmedikçe, altında kısa dönemde dalgalanmalar olur ve fakat trent artış yönünde olur.
Türkiye de Eksi reel faiz, yüksek kırılganlık düşük güven nedeniyle her zaman altın talebini artırmıştır. 2019 yılında brüt reel faiz getirisi yüzde 8.98 oldu. Bunun nedeni 2018 yılında yaşanan kur şoku enflasyondur. Zira enflasyonun faiz oranlarından daha hızlı düşmesi mevduatta yüksek reel faiz yaratmıştır. Oysaki geçmiş yıllarda stopajı da katarsak reel faizler eksi olmuştur. Parasını mevduata yatırıpta bu paradan yıllık faiz alıp ve bu faizi hiç çekmeyenler; dört yıl sonunda, paralarını yalnızca enflasyona karşı kurumuş oldular ve ellerine hiç reel faiz geçmedi.
Açıklanan Ocak ayı enflasyonu 2020 yılında mevduatta yeniden eksi reel faize geçileceğini gösteriyor. Dün itibariyle faizler ;
Ticari kredilerde faizin düşük olması, enflasyon beklentisinin daha düşük olmasından ileri geliyor. Özellikle yatırım kredilerinin düşük olması yeni yatırımlar açısından bir fırsat olabilir ve fakat güvensizlik ortamı yatırımları da engelliyor.
Avrupa'da eksi faiz olabilir. Orda risk düşüktür. Söz gelimi Türkiye'nin beş yıllık tahvillerinin yurt dışı iflas risk pirimi 240 baz puan; Almanya'nın yüzde 8.9 baz puandır. Eksi reel faiz Türkiye'de finansal dengeleri bozuyor.
Genel olarakta zaten Finansal yatırım araçları reel getiri oranları aşırı istikrarsızdır. Dört yılda 100 lirasıyla altın alanlar yüzde 82.99 reel getiri sağlarken, BİST 100 endeksi yüzde 7.80 reel kayıp getirdi. Arada 90 yüzdelik puan fark var.
