2009'da tasarruf araçlarının getirisi
Türkiye İstatistik Enstitüsü Kurumu (TÜİK), Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) ve Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE )’ye göre tasarruf araçlarının reel getirisini açıkladı. Tüketici açısından, tasarruf araçlarının yıllık reel getirisi daha anlamlıdır. 2009 Tüketici fiyatları yüzde 6.53 oranında arttı. Bu anlamda 2009 yılında tasarruflarını döviz olarak tutanlar kaybetti. Faiz, borsa ve altın kazandırdı.
Mevduat faizinin yıllık brüt getiri oranı yüzde 15.91 oldu. 2008 sonları ve 2009 başlarında mevduat faiz oranları bu düzeyde idi. MB faizleri yılın ikinci yarısında indirmeye başladı. Zaten MB faiz oranlarını düşürdüğü için 2009 yılının son üç ayında mevduat faizinin reel getirisi eksi oldu.
Finansal Tasarruf Araçlarının Getirisi
Nominal Getiri Reel Getiri
(Yüzde ) ( Yüzde )
Mevduat Faizi (1 Yıl ) 15.91 8.81
Mevduat Faizi (3 Ay) 2.14 2.03
Borsa (İMKB 100) 95.50 83.52
Dolar 2.40 8.38
EURO 4.60 1.81
Altın ( Külçe ) 33.50 25.32
Yılın en yüksek getirisini, borsa sağladı. Bir yılda yüzde 95 nominal, yüzde 83.52 oranında reel gelir sağladı.
İMKB, bu performansıyla dünya borsaları arasında en fazla değer kazanan beşinci borsa oldu. 2009 yılında Rusya Borsası yüzde 132 arttı. İkinci sırada, Sri Lanka borsası yüzde 131.58 arttı. Üçüncü sırada yüzde 108.43 ile Arjantin Borsası ve dördüncü sırada yüzde 99.79 ile Peru Borsası geliyor. İMKB beşinci sırada yer aldı.
Bu artış, ekonomik açıdan hem iyi hem kötü... Kötü tarafı, borsanın balon yapması.. Zira hızla artan borsa, aynı hızda düşüyor. Çünkü, reel sektörü temsil etmekten uzaklaşıyor.
Dövizlere gelince... Hem Dolar, hem de Euro tutanlar, reel anlamda zarar ettiler. Çünkü Lira aşırı değerlenmeye başladı.
2008 sonunda bir dolar 1.52 lira idi. 2009 sonunda 1.590 liraya geriledi.
2008 sonunda bir Euro, 2.15 lira idi. 2009 sonunda 2.17 ’ye yükseldi. Ancak enflasyon daha fazla arttığı için Euro da reel anlamda kayıp getirdi.
Euro, dolar paritesi, 2008 sonunda 1.4156 iken, 2009 sonunda Euro dolara karşı değer kazandı. Parite, 1.4347 oldu. Ne var ki TL, Reel olarak Euro’ya karşı da değer kazandı.
1995 bazlı Merkez Bankası Reel kur endeksi, 2002 Kasım ayında 123.7 idi. 2009 sonunda 171.4 oldu. Yani TL, 2002 kasım ayı ile 2009 sonuna kadar geçen süre içinde yüzde 38.5 oranında değer kazandı. Bunun içindir ki Türkiye’nin rekabet gücü düştü... Bu 7 yılda 160 milyar dolar cari açık ortaya çıktı.
Rekabetin temel ögesi kurdur. Verimliliğin ve kalitenin artırılması ile rekabeti artırmak mümkün değil. Çünkü bütün ülkeler verimliliği ve kaliteyi artırmak peşindedir.
Şimdi IMF gelirse, sıcak para girişi artacak ve kur baskısı oluşacaktır.