Memur, memur, işçi, esnaf ve çiftçi emeklilerinin maaşları son 6 aylık enflasyona göre düzeltilecek. Aslında düzeltme, enflasyon artı GSYH ''da 6 aylık büyüme kadar olmalıdır. Çünkü memur da katma değer yaratıyor ve büyümeye katkı yapıyor.
Ne var ki hükümet memur ve emekli maaşlarında düzeltme yaparken, TÜİK''in TÜFE''sini kullanıyor. Düzeltmeyi 6 ay sonra veriyor ve memur ve emeklinin alacağı farkın bir kısmını enflasyon eritmiş oluyor.
1.Düzeltme TÜİK''in TÜFE oranına göre yapıldığı için memur ve emekli kaybediyor.
TÜİK ''in TÜFE ''si tartışmalıdır. Aralık ayında merkez bankası piyasa katılımcıları anketine göre, aralık ayı Tüfe beklentisi 3,16''dır. Bu durumda bu yılının ikinci 6 aylık TÜFE oranı yüzde 17,65 olacak demektir. Üçüncü ve dördüncü çeyrek GSYH'' da büyüme de yüzde 3 olursa, bu demektir ki memur ve emekli maaşlarında yüzde 20,65 oranında düzeltme yapılacaktır. Ancak memurun ve emeklinin gerçeği daha farklıdır.
TÜİK TÜFE''ye esas harcama sepeti içinde gıdanın payını yüzde 25,32 olarak alıyor. Oysaki memur ve emekli aylığının en az yüzde 40''ını gıdaya harcıyor. Gıda fiyatları da her zaman TÜFE''nin üstünde çıkıyor. Söz gelimi Kasım ayında yıllık TÜFE artışı yüzde 84,39 olurken, gıda fiyatlarında yıllık artış yüzde 102,55 oldu. Eğer TÜİK bir geçinme endeksi yapmış olsaydı ve harcama sepeti içinde gıda payını da yüzde 40 olarak hesaplasaydı, Kasım ayında yıllık geçinme endeksi, TÜFE''nin üstünde ve yüzde 99,45 olacaktı. Memur ve emekliye düzeltme bu endekse göre yapılmalıydı.
İTO İstanbul için geçinme endeksi hesaplıyor. İTO''nun beş aylık geçinme endeksine aralık ayı MB anketine göre yüzde 3,16 olan aylık enflasyon beklentisini esas alırsak, 6 aylık enflasyon oranı yüzde 24,86 oluyor. TÜİK ''TÜFE''sinden 7,2 puan daha yüksek çıkıyor. Memur maaşlarında İTO geçinme endeksine göre düzeltme yapılsaydı, enflasyon farkı artı büyüme olarak maaş düzeltmesi yüzde 27,86 olacaktı.
2. Farkları da enflasyon eritiyor.
Maaş farkı 6 ay sonra verildiği için memur ve emekli zararlı çıkıyor. Bu 6 aylık enflasyon farkının da aylık üzerinden hesap edilerek sonunda maaşlara ilave edilmesi gerekiyor.
3. Memurlar hakkını arayamıyor.
Memurlar için toplu sözleşme imzalama ve Hakem Kuruluna başvurma hakkına sahip en yüksek üyeye sahip olan sendika; Memur-Sen''dir. Memur-Sen AKP hükümetlerinin bir projesi olarak büyüdü. İktidara taraf olduğu eski Memur Sen başkanlarının AKP'' den milletvekili veya aday olmalarından anlaşılıyor. Buna rağmen memurların yüzde 28''i Memur Sen'' kayıtlı üyedir. Kanun memurlar greve gidemez diyor ve fakat 2015 yılında Anayasa mahkemesi memur, sendika aracılığı ile greve gidebilir diye kararı var. Ama Sendika''nın da memurdan yana olması gerekir.
Özetle Memurlar ve emekliler,
· Enflasyondan dolayı hülle yoluyla maaş düzeltmesi doğru yapılmıyor.
· Büyüme oranına göre fark verilmiyor.
· Sendikanın Hükümet yanında olması nedeni ile greve gidemiyor.
Not: 2022 yıl sonu enflasyonunu 2021 Aralık ayı aylık TÜFE oranını da katarak, endeks yoluyla hesaplayanlar var. Bu zahmete gerek yok. TÜİK zaten bu sene 11 aylık TÜFE oranını yüzde 62,35 olarak veriyor. MB anketinde de aralık ayı aylık enflasyon yüzde 3,16 olarak bekleniyor. Bu durumda yıl sonu TÜFE oranı: 162,3 x 1.0316 = Yüzde 67,48 olacaktır.
