Türkiye'de din-devlet ilişkisinin bir kandırmacadan ibaret olduğunu anlamaya başladığımız günlerden geçiyoruz. Doğru okudunuz, kandırmaca. İlk kandırmaca "din-devlet işlerini ayırıyoruz" gerekçesi ile toplumun dini ihtiyaçlarının yok sayılmasıydı. Bunun sonucu ise toplumun dini ihtiyaçlarının "sivilleşme" kandırmacası ile Cemaat oluşumlarına havale edilmesi oldu.
Uzun yıllar Laikliği devleti din işlerinden soyutlamak olarak anlayan devletçilik anlayışımız bugünkü manzaranın yasal zeminini oluşturdu: Devletin boşalttığı yeri Cemaat oluşumları doldurdu.
Sol siyasetin dini bir ihtiyaç alanı olarak görmemesi, özellikle 80'den sonra sağ siyasetin bazı haklı gerekçelerle bu alanı kontrolsüz bir şekilde Cemaatlere bırakması bugünkü hastalıklı ortamı oluşturdu.
Yani iki yanlış bir doğru etmedi. Bu iki "uç" yorumun yerine Milliyetçilerin "itidal" çizgisi iktidar olamayınca dini ihtiyaçları karşıladığını iddia eden guruplar sağlıksız bir şekilde önce muhafazakar camianın vicdanına sonra da devlete hakim oldular.
Devleti yönetmeye talip sol ve sağ iktidarların memleketin ihtiyacından "nemalanma" iştiyakı ve siyasetin bu iştiyakını kullananların müsebbibi olduğu bir manzara ile karşı karşıyayız.
FETÖ siyasetin bu zaafını kullanarak önce benzerlerini yuttu. Kendisine "muhalif" herkesi sindirmenin cüreti ile sıranın kadim Türk devletine geldiği hayaline kapıldı.
Ama unuttukları bir şey vardı: Türk'ün beş bin yıllık "ya devlet başa, ya kuzgun leşe" şiarı…
Unuttular ve Türk devleti boğazlarına takıldı…
***
2007'de diyanet mensuplarının çıkardığı bir dergide "Tarikat-Hakikat-Devlet" başlıklı bir yazı yazmıştım. Cemaat/Tarikat oluşumlarının siyasete müdahale etmesinin hastalıklarından bahisle Osmanlı'ya hizmet eden Sufi dervişleri örnek göstererek "devletle birlikte lâkin devletin dışında" ölçüsünü hatırlatmıştım. O yazıda bugün yaşadıklarımızın özetini geçmişiz. Bugün FETÖ denen yapının elebaşına "Fethullah" dediğimiz zaman "tövbe-estağfurullah" çekilen bir dönemde 15 Temmuz'a giden yolu işaret etmişiz. Birkaç paragrafını tekrar etmekte fayda var:
"Osmanlıyı kuran ve geliştiren Sufi dervişlerinin "devletle birlikte lakin devletin dışında" ölçüsünün kaybedilmesi hem devlete hem de tarikatlara zarar vermiştir, vermeye de devam etmektedir.
…
Bu hastalıklı ilişkiden tarikat ve camaatleri oy deposu olarak gören politikacılar kadar, devlete "akıl" olmaktansa yönetmeyi "hırs" edinen "Şeyhler" ve "hocaefendiler" de mesûldur.
……Dinin "enstrüman" olarak kullanıldığı bu ilişkide grup çıkarları her şeyin üzerine çıkmıştır. Çıkarların zedelendiği noktada ise kavga kaçınılmaz olmuştur.
Türkiye'deki tarikat/cemaat kaosunun bir kozmoza dönüşmesi herkesin "ekmeğine bakması" ve "akla" kavuşması ile gerçekleşecektir kanaatindeyim. "
***
Peki ne yapmalı?
Toplumsal olarak bir "muhasebe" içindeyiz. Herkes bir şekilde kandırıldı. Bu yapı ile en mesafeli duran bir camia olarak bugün gördüklerimizi, duyduklarımızı 15 Temmuz öncesi söyleseler biz bile "hadi canım, bu sümsükler mi darbe yapacak!" derdik.
Kabul edelim, durum bu. En tepedekinden en aşağısına herkesin 15 Temmuz öncesi kabullerini kontrolden geçirmesi gerekiyor ki şu aralar bunun yapıldığını görüyoruz. Umarım herkes bu hususta samimidir.
Atatürk'ü sevmeyenlerin Atatürk'e "haklıymışsın!" dediği, daha düne kadar "Diyanet kapatılsın!" diyenlerin Diyanete sahip çıktığı, bürokrasinin her noktasına atama yaparken liyakatın gözardı edilip, "dindar çocuk" olmanın tek kriter yapılmasının hatalarının konuşulduğu günlerden geçiyoruz.
Siyasetin hükümeti ve muhalefeti ile "körler - sağırlar" diyaloğuna dönüşmesinin memlekete ödettiği faturayı görüyoruz.
Oy çoğunluğunu devleti istediği gibi yönetmek demek olmadığını, devletin "kadim" kodlarıyla oynamanın ülkeyi ne hale getirdiğini görüyoruz.
FETÖ'nün kimilerinin dini, kimilerinin milli hassasiyetlerinin kullandığı bir 40 yılı yaşadık. Kimimiz daha erken kimimiz daha geç uyandık.
Herkes gördüklerini iyi yorumlamalı, ezberlerini unutmalı ve Yenikapı'yı bir vesile yapıp "güçlü Türkiye"yi yaratmak için yeni bir başlangıç yapmalı.
Aksi durumda beş-on yıl sonra başka bir tehlikeyi konuşur oluruz…
