Hep AKP''li belediyelere ait Sayıştay raporlarını incelemiyorum
Bu kez CHP''li Ataşehir Belediyesi''ne ait raporları inceledim.
Daha önce Karayolları ve Ulaştırma Bakanlığı ihalelerinde sıklıkla karşılaştığım bir durum ile karşılaştım. Sonra belediye yetkililerini aradım ve sordum.
Anlatayım…
Bir ihale düzenleniyor.
İhale kayıt numarası 2017/203033.
İşin adı: 2017-2019 Yılları Ataşehir İlçesi Genelinde Yol Düzenlemeleri ile Bakım Onarımlarının Yapılması İşi.
Yaklaşık maliyeti de 60 milyon 905 bin lira. İhale 57.9 milyon TL teklif veren Özyurt Madencilik adlı firmada kalıyor ve 4 Temmuz 2017 tarihinde sözleşme yapılıyor.
İhale yapılırken toplam 122 iş kalemi tespit ediliyor. Firmalar 122 iş kalemi için teklif veriyor. Belediye tarafından hazırlanmış cetvelde yer alan her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için yüklenici tarafından teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden sözleşmeye bağlanıyor.
Fakat burada şu durum devreye giriyor…
İhalede firmalar bazı kalemlere maliyetinin üzerinde fiyat verip bazı kalemlere maliyetin yüzde 1''ine varacak fiyatlar veriyorlar. Bu sayede ortalama teklif fiyatı da bu şekilde düşük çıkıyor. Genelde bu tür ihaleler bana göre şeffaf, adil, rekabetçi olmayan şüphe ile yaklaşılması gereken ihalelerdir. Çünkü ihale işlemleri bittikten sonra iş yapımına geçildiğinde yüksek fiyat verilen iş kalemleri bir anda artıyor. Ulaştırma Bakanlığı ve Karayolları ihalelerinde örnekleri ile daha önce anlatmıştım.
Mesela ihale esnasında 1 metre olan iş ihale sonrasında 1000 metreye çıkıyor. Düşük fiyat verilen iş kalemleri hiç yapılmıyor. Dolayısıyla ihaleyi alan kişi yüksek fiyat verdiği kalemlerde büyük bir gelir elde etmiş oluyor.
Nitekim bahse konu ihalede de Sayıştay raporundan öğreniyoruz ki 122 iş kaleminden 51''i hiç yapılmamış. İşin süresi de sözleşme de 720 gün olarak belirlenmişken artı olarak 537 gün daha ek süre verilmiş.
Sayıştay da eleştirmiş ve tek tek maliyetleri çıkararak şunları yazmış rapora:
"İmalat yapılmayan 51 iş kaleminin tespit edilen yaklaşık maliyet tutarı 15.7 milyon TL''dir. Bu tutarın büyük kısmını da (11.8 milyon TL) yukarıdaki tabloda yer alan 8 iş kalemi oluşturmaktadır. Bir başka deyişle 122 iş kaleminin yüzde 41,80''inden, 60.9 milyon TL tutarındaki yaklaşık maliyetin de yüzde 25,88''inden hiç imalat yapılmamıştır."
Bu durumu Ataşehir Belediyesi yetkililerine sordum…
Geçici kabulü henüz yapılmayan sözleşmeye ilişkin inceleme ve hesaplama sürecinin devam ettiğini hak edişlerin henüz verilmediğini açıkladılar.
Tam açıklamaları şöyle:
"İmalatı yapılmayan 51 kalemde yapılan incelemede, 22 kalemde yüklenicinin teklif ettiği birim fiyatlarının yaklaşık maliyette belirlenen birim fiyatlardan yüksek olduğu görülmektedir.
Yüklenici tarafından imalatı yapılan ve hakkedişe bağlanmayan yaklaşık 5.000 ton ASF.02 Asfalt robotu ile yama yapılması sıkıştırılması ve nakli pozundan imalatları bulunmaktadır. Geçici kabulü henüz yapılmayan sözleşmeye ilişkin inceleme ve hesaplama süreci devam etmekte olup tamamlanması ile birlikte hak edişe bağlanacaktır."
Tek tek de hangi iş kalemlerinde neden imalat yapamadıklarını açıklamışlar. Kimisinde çevresel şartlar el vermemiş, kimisinde farklı malzemelerin kullanılmasında daha fazla yarar görüldüğü için iş kaleminin dışına çıkıldığı belirtilmiş vs.
Devamında ise süre uzatma gerekçeleri sıralanmış.
Şu ifadelere yer verilmiş:
"26.06.2019 tarihli süre uzatımı 4735 sayılı Kanun''un geçici 4''üncü maddesine istinaden yapmıştır. O dönemde Hazine ve Maliye Bakanlığı ile yapılan sözlü görüşmeler neticesinde yoğunluk nedeniyle süre uzatımının idareler tarafından verilebileceği hâsıl olmuştur. Zaten bu durum daha sonra Hazine ve Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından 23/07/2019 tarih ve 30343279-045.03-244823 sayılı Sözleşmenin Feshi/Devri/Süre Uzatımı konulu yazısı ile resmiyete dönüşmüştür.
Diğer süre uzatımları ise Yapım İşi Genel Şartnamesi''nin 29''uncu maddesine istinaden hava şartları, ekonomik sıkıntılar, Covid-19 salgını ve keşif artışı gibi sebeplere istinaden düzenlenmiştir."
Fakat gelin görün ki belediye imalat yapılmayan 51 iş kaleminin tespit edilen yaklaşık maliyet tutarı 15.7 milyon TL''nin yerine ne kadar harcadığını, kar mı zarar mı edildiğini açıklamıyor.
Zaten benim de genel olarak belediyelerde takıldığım konulardan biri de bu…
Bakın belediyede, belediyeyi yıkıp yeniden yapsanız belli bir mevzuata oturtabilirsiniz. Milyon tane yönetmeliğin içerisinde, yapılan herhangi bir uygulamayı bilmem ne maddesinin üçüncü fıkrasının e bendine sokabilirsiniz.
Dolayısıyla yıllardır okuduğum incelediğim belediyelerin iş ve işleyişlerinden AKP''si, MHP''si, CHP''si, İYİ Partisi fark etmeksizin gözlemlerim şu: Şeffaf bir yönetim şart. Vatandaşa yapılan uygulamaların açık ve net bir şekilde anlatılması şart. Artık insanlar neye ne kadar para ödendiğini tek tek görmeli. Yani hesap verilebilirliliği arşa çıkarmalıyız ki yolsuzluğun haliyle yoksulluğun önüne geçelim.
Hep diyorum, bu ülkede belediyeler düzelirse toplum da düzelir…
