Türkiye'nin 2018 uluslararası turizm karnesi

2018 yılında ülkemizi 40 Milyondan fazla turistin ziyareti ve bir önceki yıla göre yaklaşık %25 artışın gerçekleşmesi turizmciler arasında umutların artmasını sağlamıştır. Bilimsel verilere dayanmayan ve yıllardır 2023 yılı için Turizm Bakanlığı ve STK politikası olarak benimsenen 50 Milyon turist, 50 Milyar Dolar gelir sloganı ezberini bu artış nihayet bozmuştur.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy'un 2019 yılı için 48 Milyon turist ağırlamayı hedeflediklerini dile getirmesi; 2008 yılında tarafımızca yapılan ekonometrik analizi ile tek değişkenli doğrusal regresyon öngörü modeline göre 2023 yılı turizm hedefi için mücbir sebep olmaksızın kötümser 60,5 - olağan 80,5 ve iyimser 110 milyon turistin geleceği yönündeki projeksiyon sonuçlarımızı doğrulamaktadır. Türkiye'nin son 20 yıl içerisinde uluslararası turizm endüstrisindeki konumuna bakıldığında ülkemize gelen turist sayıları dünya sıralamasında 2005-2010 yıllarında 16. sıradayken, 2011-2015 yılları arasında mukayeseli üstünlük sağlayarak 6. sırada yer almıştır. 2016 yılında yaşanan olumsuz olaylar sonucunda turist sayısında bir önceki yıla göre % 30 düşüş yaşanmış ve ülkemiz ilk ona girememiştir. 2017 yılına gelindiğinde ülkemiz 8. sırada yer almış, 2018' de ise gerçekleşen bu sayı ile yeniden 6. sırada yer alacağımız kanısındayım.

Devlet ve özel sektör politikalarında uluslararası turizm endüstrisinde turist giriş sayılarını arttırmaya odaklanmış bir anlayış ülkemizde hâkim olmasına rağmen son zamanlarda nicelik yerine kalite ve niteliğin tartışıldığı gözlemlenmektedir. Bu hedefin gerçekleşmesi tamamen planlı, düzenli tanıtım ve markalaşmaya bağlıdır. Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) 2017 verilerine göre, uluslararası turist gelişlerinde 76,9 Milyon turist ile 3. sırada yer alan ABD; 210,7 Milyar Dolar turizm geliriyle 1. sırada yer almıştır. İspanya'yı 81,8 Milyon turist ziyaret etmiş ve 78 Milyar Dolar turizm geliri elde edilmiştir. Tayland 35,4 Milyon turist ile 10. sırada yer alırken, 57,5 Milyar Dolar girdisi ile 4. sırada yer almıştır. ABD'nin kişi başı elde ettiği turizm geliri 3000 Doların üstündedir. Diğer marka ülkelerin turizm gelirleri ise kişi başına 1000-1300 Dolar arasında değişmektedir.

Türkiye'nin uluslararası turizm gelirleri açısından ilk 10 ülke arasına girememesi ve kişi başına düşen turist harcamaları 650 - 750 Dolar arasında olması atıl kapasiteyle bağlantılıdır. Bu bağlamda yapmış olduğumuz korelasyon matrisi hesaplamasına göre yatak arzının 22 kalemden oluşan GSYİH ile kuvvetli ilişki içerisinde olmasının yanı sıra toplam taleple çok zayıf bir ilişki konumunda bulunduğu tespit edilmiştir. Fiyatların artması ve kapasitenin tamamen kullanılması markalaşmayla bağlantılıdır.

Aşağıdaki tabloda 2015-2018 yılları arasında bölgelere göre ülkemizi ziyaret eden turist sayıları yer almaktadır.

Bakanlık verilerine göre; milliyetlerine bakıldığında BDT içindeki Rusya'dan yaklaşık 6 Milyon, Avrupa içindeki Almanya'dan ise yaklaşık 5 Milyon turistin gelişlerinin etkinliği devam etmektedir. Asya ülkelerine baktığımızda Çin (360.000), Hindistan (135.000), Malezya ve Pakistan gibi ülke gelişlerinde beklentinin çok altında kalınmıştır. Ortadoğu'dan gelişlerde ise hızlı bir artış olduğu gözlenmektedir. Etkili ve planlı tanıtımlarla Afrika, Asya ve Amerika kıtalarından daha fazla turist alınabilir.

Netice itibariyle arzu edilen nicelik ve niteliğin elde edilebilmesi için; Charter uçaklarında yakıt desteğinin devam etmesi, Yurtdışı fuarlarının artırılması, D2 belgesinin ıslahı ve kiralanmasının engellenmesi, THY'nin transit sisteminin gözden geçirilmesi, Rehberlik Yasasının ıslahı, Tur operatörlüğü Yasasının çıkarılması, Atatürk Havalimanının hizmetine sınırlı da olsa devam ettirilmesi, UETDS sisteminin de turist getiren seyahat acentalarının çalışma prensiplerine aykırı düşen noktalarının ıslahı yararlı olacaktır.

2019 yılının ülke turizmimiz için başarılı geçmesini dilerim.