Şubat ayında kim kazandı, kim kaybetti?
Şubat ayında TÜFE olarak, aylık enflasyon 0.56 oldu. Yüksek değil. Buna rağmen şubat ayında mevduat sahibinin parası eridi. Mevduatın şubat ayında enflasyondan arındırılmış faizi yani reel faizi yüzde - 0.06 oldu. Brüt faiz üzerinde ayrıca yüzde 15 de gelir vergisi stopajı var. Bu durumda mevduat sahibinin aylık zararı daha çok artıyor.
Şubattan şubata son bir yılda da mevduat reel olarak zarar getirdi. Eğer stopajı da katarsak, mevduatın bir yıllık reel getirisi, yüzde - 3.80 oldu. Başka bir ifade ile 2011 şubatında bankaya yüz lira yatıran bir mevduat sahibinin parası, ele geçen net faiz oranı enflasyonun altında olduğu için enflasyondan dolayı eridi ve 2012 şubatında 96 lira 20 kuruş oldu. Paranın reel değeri, satın alma gücünü göstermektedir. Demek ki parasını mevduatta tutanların satın alma gücü düştü.
Faiz oranlarının düşük olması, yatırımların yapılması ve finansmanı açısından önemlidir. Faiz ve kar rekabet içindedir. Faizler düşük olunca, yatırımlar artar. Ayrıca yatırımların finansmanı ucuzlar. Ne var ki, Türkiye de mevduat faizi ile yatırım kredileri ve işletme kredileri arasında yüzde yüze yakın fark var. Yani banka karları en az yüzde 50’ye kadar çıkıyor. Söz gelimi mevduat faizi yüzde 9 iken, işletme kredi faizi yüzde 19’dur.
Finansal yatırım araçlarının reel getirisi (TÜFE’ye göre)
Yatırım araçları Şubat ayı Şubattan Şubata bir yıl
Mevduat faizi (Brüt) - 0.06 - 3.23
Borsa 11.96 - 15.30
Dolar 5.08 0.13
Euro - 2.73 - 2.96
Külçe altın 0.17 27.12
Borsa, şubat ayında yatırımcısına yüzde 11.96 kazandırdı. Buna karşılık son bir yılda halen reel olarak yüzde 15.30 zarardadır.
Bir ay içinde iki finansal yatırım aracından, mevduat zarar getirirken, borsa yüzde 11.96 reel getiri sağladı. Bu durum piyasanın ne kadar istikrarsız ve kırılgan olduğunu göstermektedir.
ABD Doları ve Euro’da şubat ayında Euro/Dolar paritesine göre değişti. Dolar aylık bazda yüzde 5.08 reel gelir sağlarken, Euro yüzde 2.73 oranında zarar getirdi. Öte yandan, dolar kuru son bir yıl içinde hemen hemen değişmedi. Bu demektir ki, reel olarak kurlar geçen yıl şubat ayına göre aynı düzeyde kaldı. Bu şartlarda cari açığın düşmesini beklemek imkanı yoktur. 2011 yılı sonbaharında kur artışından dolayı aylık bazda cari açık bir miktar azaldı. Ancak açıklanan 2011 ocak ayı cari açığı yine 6 milyar dolar çıktı.
Yıllık bazda en fazla kazandıran da altın oldu. Şubat ayında hemen hemen artmayan altının, son bir yıllık reel getirisi yüzde 27.12 oldu.