Siyasi gerilim halkın refahını düşürdü

Birleşmiş Milletler 2012 yılında, “Küresel Mutluluk Endeksi” yayınlamaya başladı.
Bundan 4 yıl öncesine kadar, ülkeler için iktisadi gelişme göstergesi, fert başına düşen milli gelir ve bunun yanında, okullaşma oranı, sağlık hizmetlerinin etkinliği, yaşam süresi, çocuk ölüm oranı, gazete okuyan sayısı gibi göstergeleri de içeren bir tarif şeklindeydi.
2012 yılında “Birleşmiş milletler sürdürülebilir Kalkınma Komisyonu” tarafından hazırlanan Küresel Mutluluk Endeksi ise ülkelerin gelişmişliği ve bireylerin memnuniyetini Gayrisafi Milli Hasıla ya da İnsani Gelişmişlik Endeksi ile ölçen piyasacı yaklaşıma alternatif olarak ortaya çıktı ve psikolojik unsurları da devreye soktu.
Bu unsurlar “Farklı yaşam tercihlerine duyulan saygı, bireysel özgürlükler, yolsuzluk algısı, zihinsel ve ruhsal rahatsızlıkların oranı, değer yargıları, etik değerler” dir
Bu unsurlar demokraside daha güçlü, otokratik yönetimlerde daha zayıftır.
Demokrasi avantajı küreselleşmenin getirdiği pozitif bir adımdır. Zira ulaşım ve haberleşme tekniklerinin artması ile oluşan tek dünyada bir ülkede yaşanan insani sorunlar, artık diğer ülkelerde yaşayan insanları da rahatsız ediyor. İnsani sorunlara küresel çapta tepkiler oluşuyor.
Ayrıca, bu tür endeksler, insani değerlere verilen önemin de giderek arttığını gösteriyor.
Daha önce de Leicher Üniversitesi’nden, Adraian G.White de “Yaşam Endeksli Memnuniyet” ölçeği getirmişti.
Öte yandan yaşam kalitesi standartları aynı olan iki toplumda veya iki bölgede, “yaşam memnuniyeti” ve “mutluluk algıs ” farklı olabilir. Yine aynı toplumda yaşayan kişilere göre de bu algılar farklı olabilir. Çünkü yaşam memnuniyeti kişinin yaşam kalitesini algılamasına, geleneklere, inançlara ve çevredeki yaşantıya bağlı olarak, kişiden kişiye de değişmektedir.
Birleşmiş Miletler 2013 Mutluluk Endeksi’nde, birinci sırayı Danimarka, ikinci sırayı Norveç almıştır. ABD 17. sıradadır. Türk Cumhuriyetleri geri sıralardadır... Kazakistan 57. sırada olurken, Türkmenistan 59., Özbekistan 60., KKTC 69., Türkiye 77., Kırgızistan 89. ve Azerbaycan 116. sırada yer almışlardır.
Türkiye’nin Türk Cumhuriyetleri içerisinde bile geri sırada olması oldukça düşündürücüdür.
Uluslararası Gençlik Vakfı’nın açıkladığı “mutluluk endeksine” göre ise Türkiye’de gençlerin genel olarak hayatlarından memnun olmadıkları dile getiriliyor ve Türk gençlerinde “toplum tarafından değer görmedikleri şeklinde bir kanaat” olduğu vurgulanıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) de farklı bir “Yaşam Memnuniyeti Araştırması” yapmaktadır. TÜİK’in 2014 araştırmasında, mutlu olduğunu beyan eden bireylerin oranı yüzde 56.3’tür. Bu memnuniyet oranı 2013 yılı araştırmasında daha yüksek, yüzde 59.6 olmuştu.
TÜİK’in araştırmasında en fazla dikkat çeken aşağıdaki tablodur. Bu tabloda halkın borç-harç içinde kalmış olduğu açıkça görülüyor.

2011 yılı ile 2014 yılları arasında, 4 yıl boyunca borçlananların oranı, borçlarını ödeyenlerin oranından daha yüksek olmuştur. Söz gelimi 2014 yılında borçlananların oranı yüzde 36 olurken, borçlarını ödeyenlerin oranı yüzde 23.9’da kalmıştır. Yani yıldan yıla halkın borcu birikmiştir.
Yine aynı tabloda, geliri azalanların oranı geliri artanların oranından daha yüksek olmuştur. 2014 yılında geliri azalanların oranı yüzde 23.6 olmuş, geliri artanların oranı ise yüzde 17.2 ile daha düşük kalmıştır.
Sonuç: iç ve dış siyasi gerilim halkın yaşam memnuniyetini bozmuştur. Ekonomik şartlar halkın gelirinin azalmasına ve borcunun artmasına neden olmuştur.