Orta gelir tuzağına neden düştük? (1)
Kalkınma yolunda en önemli handikap, bir ülkenin orta gelir tuzağına düşmesidir. Türkiye maalesef 2007'den beri, 12 senedir orta gelir tuzağındadır. Fert başına gelir dolar olarak 2007 yılında 9656 dolardı. 2019 yılında 9127 dolardır.
Bu yıllar içinde Dolar cinsinden fert başına geliri etkileyecek iki gelişme oldu. Bunlardan birisi 2007 yılında fert başına geliri artıracak, birisi de 2018 yılında fert başına geliri düşürecek yönde oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu, 2008 yılında milli gelir hesaplarını 2007 ve öncesi on yıl için güncelledi. Türkiye'nin TL olarak GSYH'sı bir günde yüzde 30 ve dolar olarak fert başına geliri ise kağıt üstünde yüzde 22 artmış oldu.
2018 kur şoku ile de tersine TL'nin değeri yüzde 25 dolayında düştü ve fert başına gelir de aynı oranda düşüş oldu. Bu iki gelişmenin birisi artı birisi de eksi yönde dolar cinsinden fert başına geliri etkiledi. Fert başına GSYH hesabının şişirilmesi ile kur şokundan dolayı düşmesi birbirini izale ediyor. Geride Türkiye'nin orta gelir tuzağına düşmüş olması gerçeği kalıyor. (Aşağıdaki Tablo )
1960 yılında fert başına geliri, orta gelir düzeyinde olan 101 ülke vardı. Türkiye de bu 101 ülke içinde yer alıyordu. Bu 101 ülke içinde yalnızca 10 ülke yüksek gelir seviyesine atlayabildi. Bunlar; Yunanistan, Hong-kong, İrlanda, İsrail, Japonya, Portekiz, Porto-Rico, Güney Kore, Singapur ve İspanya'dır.
Sürekli orta gelir gurubuna takılan dört ülke; Meksika, Brezilya, Malezya ve Türkiye'dir.
Ülkelerin düşük gelir düzeyinden orta gelir düzeyine yükselmeleri daha kolaydır. Orta gelir düzeyine gelinceye kadar kırsal kesimden kente göç eden işgücü, sermaye yatırımlarından gelen yüksek kârlar, yeni teknolojiler büyümeyi hızlandıran kaynaklardır. Bu kaynaklar giderek tıkanıyor. Bu tıkanıklığı aşmak için, kurumsal reformlar yapmak, verimliliği artırmak, Ar-Ge'yi hızlandırarak eskiyen teknolojileri yenilemek, beşeri yatırımları artırmak gerekiyor. Bunları siyasi veya yanlış politikalar ile yapamayan ülkeler orta gelir tuzağına düşüyor . Orta gelir tuzağına düşen gelişmekte olan ülkeler kalkınma yarışını kaybediyorlar.
Neden Türkiye orta gelir tuzağına düştü?
Yarın devam edecek.
