Necip Fazıl'ı en güzel anlatan cümle Cemil Meriç'in meşhur "Hayata çiviliyiz kollarımızdan, zaaflarımızdan çiviliyiz" sözleridir. Ve tabii ki belki de onu en iyi tanıyan kişi, Serdengeçti'nin ifadesi: "Sonuna kadar derinlik, sonuna kadar zirve!".
Necip Fazıl meselesine toptancı yaklaşmadan sağlıklı bir şekilde değerlendirmek için duyguları bir kenara bırakıp onu olduğu gibi kabul etmek gerekiyor. O, dönem arkadaşları gibi bir imparatorluğun enkazı altında kalan, Osmanlı'dan Cumhuriyete geçişteki yaşanan keskin değişimin şokunu yaşayanlardandır. Bu duygusal kırılmayı iyi değerlendirmek lazım.
Necip Fazıl'ı değerlendirirken zaaflarını ortaya sürüp şairliğini ve mefkûresini yok saymak ne kadar hatalı ise, şiirlerini ve mefkûresini öne sürüp zaaflarını görmezden gelmek de o kadar hatalı.
Ben iki toptancı yaklaşımı da reddeden üçüncü yolun takipçisiyim.
Tarihçi değildir, sosyolog değildir, siyaset bilimci hiç değildir. Felasife talim etmiş son yüzyılın en önemli şairlerinden biridir.
Necip Fazıl şiirin fikre istikamet verdiği çağlarda mücadeleyi/muhalefeti ayakta tutarak çok önemli bir vazifeyi yerine getirmiştir. Mücadele verdiği Millî Şef'in torunlarının gazına gelip 40'larda tek parti dönemine karşı verdiği mücadeleyi unutmamak lazım.
Tabii ki Menderes dönemindeki "gizli ödenek" meselesini unutmuyoruz. Bunu tartışalım, lâkin birileri Stalin'in bağrına yerleştiği için kahraman yapılırken Necip Fazıl'ı kendisine yakın bulduğu bir hükümetin kapısına gidip "ödenek" talebinde bulunduğu için asmayalım. Burada komik olan varlığını sağ veya sol demeden hükümetlerden aldığı nemalara borçlu olan basın kuruluşlarının bu iddiaları servis etmesi. Şiirleri ile oy devşirenlerin beslediği basın organlarının da bu "koro" arasında yer alması nazar-ı dikkatimizi celbetmesi gereken bir durum.
Rus fonlarıyla beslenen şairlerin şiirlerini terennüm etmek edebiyatın temel lazımesi sayılırken Necip Fazıl'ı DP ile ilişkileri yüzünden yerden yere vurmak, ömrü boyunca mücadele ettiği çevrelerin "ideolojik intikam" operasyonundan başka bir şey değil.
Üstelik o dönem CHP'ye karşı DP'yi kendisine yakın bulması gayet doğalken.
**
Ben Necip Fazıl'ı 1977 seçimlerinde yaptığı çağrı ile hatırlıyorum. CKMP'den beri temasta olduğu Türkeş'e bakışı, Ülkücülerin taze fidanlar gibi kırıldığı günlerde çok önemliydi: "... Yüzü içinden, içi yüzünden işaret veren bir insan... Yani bir içe sahip olduğunu, bir iç taşıdığını belirten bir ifâde... Umumiyetle olduğu gibi, içinin sığlığı veya derinliği yüzünde cemadlaşmış olanlardan değil... Gizli ve hattâ acı bir iç... Kendisini fâşetmeyen, dışına doğru gayet ihtiyatlı, sâkin, telâşsız ağırbaşlı bir seciye..."
Ülkücüler Necip Fazıl meselesine bakarken onun bu bakışını referans alması lâzım. Yazdıklarını tartışabiliriz, bazı fikirlerine katılmayabiliriz, "ego"suna ayar olabiliriz. Onları tartışmak, ortaya koyduğu portrenin incelenmesi de gençliğin arasında fikri hareketliliği sağlama vazifesi görecektir. Meseleye bir de bu açıdan bakalım.
"Necip Fazıl"ı anlama ameliyesi sadece ideolojik gerekçeleri ihtiva etmemeli. Necip Fazıl'a dair her şeyi ihtiva etmeli: Şiirini, yazdığı ve söylediği şeylerin muhtevasını, mütefekkir-iktidar ilişkilerinde nerede durulması gerektiğine dair bize sunduğu örnekleri, yaşam tarzını, "ego"sunu...
Bu okumada hareketli bir hayat, kaliteli bir şiir dünyası, tartışmalı bir siyasi düşünce coğrafyası ve alabildiğince estetik ve kıvrak bir edebi üslup ile karşılaşacağımızı garanti edebilirim.
