Günün sorusu şudur:
Referandumda çıkan oylar eğer genel seçimde çıksaydı milletvekili dağılımı nasıl olur?
Hacettepe Üniversitesi İstatistik Bölümü'nden öğretim üyesi tarafından hazırlanan 16 Nisan 2017 Referandum sonuçlarına göre "2 partili seçim simülasyonu" AKP'nin referandum propagandası döneminde öne sürdüğü, "güçlü Meclis" tanımına hiç uymuyor.
Bu simülasyon mevcut seçim sisteminin devam ettiği Nisbi temsil sistemi, d'Hont metodu kullanılarak ve %10 ulusal baraj ve il sınırlarına göre seçim bölgeleri ile 1 Kasım 2015'de partilerin aldıkları oy oranları dikkate alınarak hazırlandı.
16 Nisan 2017 Referandumunda verilen oylar 2 partinin %10 barajı aştığı Milletvekili Genel Seçimine göre dağıtıldığında AKP'nin beklentilerinin tam aksini gösteriyor.
Evet, oylarındaki AKP'nin payı ve Recep Tayyip Erdoğan'ın Cumhurbaşkanı seçiminde aldığı %51.9 oy ve 1 Kasım 2015 Genel Milletvekili seçim sonuçları dikkate alındı bu simülasyonda.
Hayır, oyların ve 1 Kasım 2015 seçim sonuçlarının CHP'ye olası yansıması varsayılarak hazırlanan Türkiye Geneli ve iller bazında milletvekili sayılarını gösterir çalışmanın özeti şöyle:
16 Nisan 2017 Türkiye Geneli Seçim Sonuçları:
Toplam Seçmen: 58.366.647
Kullanılan Oy: 49.799.163
Geçerli oy: 48.934.116
Katılım Oranı: % 85.31
EVET: %51.41
HAYIR: %48.59
Bu oylar AKP'nin dediği gibi iki partili Meclise göre dağıtıldığında milletvekili sayıları şöyle oluşuyor:
AK Parti Milletvekili Sayısı: 289 (Milletvekili sayısının %52.5'i.)
CHP Milletvekili Sayısı: 261 (Milletvekili sayısının %47.5'i.)
1 Kasım 2015 Seçimleriyle Karşılaştırıldığında
AKP 1 Kasım'da tek başına aldığı %49.50'lik oy oranı ile 316 milletvekilliği yani milletvekili sayısının %57.5'ini elde etmişti.
Simülasyona göre AKP Meclis'teki 2 parti ile yapılan simülasyonda; 1 Kasım'daki AKP oylarının 2 puana yakın üzerine çıkılmakla birlikte, milletvekili sayısının önemli oranda düştüğü görülüyor. Bu da milletvekili sayısında yaklaşık %5 kayba uğramasına neden oluyor.
Evdeki hesap çarşıya uymaz ya AKP'nin de iki partili ve güçlü tek adam ile oluşturmaya çalıştığı Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi %10 baraj ile Cumhurbaşkanının seçilmesini sağlıyor ama Mecliste AKP umduğu gerekli çoğunluğu elde edemiyor.
Bu simülasyonu okuyunca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan danışmanları, Başbakan Binali Yıldırım ve AK Parti kurmayları sanırım seçim sisteminde değişikliği hemen lehlerine olacak şekilde düzeltmek için çalışmalara başlayabilirler.
Tabii bu simülasyon CHP'nin hoşuna gider de mevcut durumda barajı aşamayacağı öngörülen MHP ve HDP ne düşünür bilemem.
