Kazananlar - kaybedenler (10 Haziran 2020)
2020 Mayıs ayı için, TÜİK finansal yatırım araçlarının TÜFE 'ye göre aylık ve yıllık reel getiri oranlarını açıkladı. Reel getiri aynı zamanda enflasyonun etkisi giderildikten sonra tasarruf sahibinin satın alma gücündeki değişmeyi gösteriyor.
Mayıs ayı içinde aylık bazda yalnızca mevduat faizinin reel getirisi eksi 0,76 oldu. Diğer finansal yatırım araçlarının hepsinin reel getirisi pozitif oldu.
Yıllık olarak en yüksek reel getiriyi altın sağladı. Altının yıllık nominal getiri oranı yüzde 45,84 ve Reel getiri oranı ise yüzde 38.17 oldu.
İkinci sırada devlet iç borçlanma senetleri geliyor. Ancak devlet iç borçlanma senetlerinin alış-satışı sırasında kar-zarar olduğu için kesin reel getiriyi hesaplamak zordur.
Mevduat faizi her yıl eksi yazarken , geçen sene faizlerin yüksek olması nedeniyle bu mayısta yıllık reel getirisi yüzde 7.99 oldu.
Özet olarak ; 2016 mayıs ayında Finansal yatırım araçlarına 100 lira yatırım yapanların 2020 Mayısında ;
· Mevduat 100 lirayı reel olarak muhafaza edemedi … Mevduat sahiplerinin 100 lirası reel olarak 99.5 lira oldu.
· En fazla kaybeden Borsa oldu. Borsaya yatırım yapanların 100 lirası 4 yılın sonunda reel olarak 68.5 liraya geriledi. Ancak borsada fonlar ve aracılar açısından durum değişiktir. Zira borsa da eğilimleri iyi tahmin eden fonlar, açığa satış yaparak borsa değeri düşecek olan hisse senetlerinden de kar elde edebiliyor.
· Dolara yatırım yapanları 100 lira sıreel olarak 150 lira oldu.
· Bu dört yılda en yüksek reel getiriyi Altın sağladı. Altına 100 lira yatıranların parası dört yıl sonra reel olarak 213,5 liraya çıktı.
(Aşağıdaki tablo )
Kaynak : TÜİK verilerinden hesaplanmıştır.
Mevduatta reel faizin ortaya çıkmasının nedeni kur şoku nedeniyle faizlerin de arttığı dönemin etkilerini taşıyor olmasıdır. Bu gün mevduata verilen brüt faiz yüzde 9 dolayındadır. Enflasyon oranı ise yüzde 12 dolayındadır. Bu sene enflasyonun yüzde 9 'un altına düşmesi zor görünüyor. Bu demektir ki Önümüzdeki aylarda mevduatta eksi reel faizler ortaya çıkacaktır.
Altın Fiyatları neden artıyor ?
2009 krizi nedeniyle FED piyasaya dolar verdi. Parasal genişleme de krizin etkilerin tamamıyla ortadan kaldırmadı. Dolara güven düştü.
Şimdi de pandemi krizi nedeniyle , FED faizleri düşürdü ve parasal genişlemeye gitti. Dünyada dolara olan güven azaldıkça , daha güvenli görülen altına talep artıyor.
Öte yandan ; Merkez Bankaları da riski dağıtmak için , dolar ve Euro yanında altın rezervlerini artırmaya başladı. Türkiye de altın rezervini artırdı. Altına olan talep arttı.
Altındaki agresif artış devam eder mi ? Net değil … Yakın dönemde altın üreten ülkelerin bir kararı olursa yada bir manüplasyon olursa bu durumlar fiyatlarda da etkili olur. Uzun dönemde dünya daha güvenilir bir para sistemine geçerse altın fiyatları agresif düşer.
Dolara gelince , Merkez Bankasının TÜFE bazlı reel kur endeksine göre Mayıs ayında reel kur endeksi 68.6 oldu. Yani TL yüzde 31,4 oranında daha düşük değerdedir. Daha da düşmesi , ekonomik ve siyasi sorunların artmasıyla ancak mümkün olur. TL 'nin bu kadar düşük değerde olması , dolarda yeni şokları engelliyor.
