Kart faizi tefeci faizinden daha yüksek

Banka ve kredi kartlarında azami faiz oranlarını yasaya göre üç ayda bir Merkez Bankası belirliyor ve ilan ediyor. Kanunun 26. maddesi: ''Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, azami akdi ve gecikme faiz oranlarını tespit etmeye yetkilidir ve belirlediği bu oranları 3 ayda bir açıklar. Katılım bankaları açısından bu kanun uygulamasında yer alan faiz kâr payı, gecikme faizi ise gecikme cezası olarak uygulanır'' şeklindedir.

Kredi kartı ile nakit kredi kullananlardan, 20 banka ve 4 katılım bankası aynı oran üstünden aylık yüzde 2.02 ve yıllık yüzde 24.24 faiz alıyor. Aynı şekilde 20 banka ve bir katılım bankası da aylık yüzde 2.52 ve yıllık yüzde 30.24 faiz alıyor. (Aşağıdaki tablo.)

ABD'de dolar faizi sıfıra yakındır. Dünyada dolar kredileri en fazla yüzde 2 veya 3'tür. Bizde ise bankalar dolar olarak nakdi kredi kullananlardan yüzde 19.44 oranında faiz alıyor.

Dolarda kredi faizinin yüzde 19.44 olduğunu duyanlar Türkiye'de banka satın almak için kuyruğa giriyor. Ayrıca bu faizler tüm yabancıların dudağını çatlatıyor.

Merkez Bankası'nın bankaları fonlama faizi bu sıralarda yüzde 8.5'tir. Bankaların mevduata verdiği faiz de bu orandadır. Munzam karşılık ve masraflarla birlikte bankalara bu maliyetin yüzde 10 olduğunu varsayarsak, aynı bankalar akdi faizde yüzde 240 oranında kâr elde ediyor. Dolarda ise yüzde 648 oranında kâr elde ediyor.

Siyasi iktidar her kademesinde ve hükümet her vesile ile Merkez Bankası faizleri yüksek diyor. Neden kimse banka ve kredi kartlarında bu kadar yüksek faizin vatandaşı zora soktuğunu göremiyor?

Muhalefet partilerinin bu faizlerden haberi yok mu?

Bir yandan geliri düşük olduğu için, öte yandan bu fahiş faizler nedeniyle vatandaş borçlarını ödeyemez konuma geldi.

Bankaların kart tuzağına düşen vatandaş, kart borcunu ödemek için bu defa ya tefeciye gidiyor veya bankalardan tüketici kredisi alarak birikmiş faizle kart borcunu ödüyor.

Sonuçta vatandaş borç-harç içinde kalmış oluyor. Aşağıda vatandaşın borçlarının nasıl arttığı net olarak görülüyor.

Önceki yıllarda banka ve kredi kartları borçlarının yeniden yapılandırılması için birkaç defa yasa çıkarıldı. Bu yasalar faize dokunmadığı için, yasadan iki-üç yıl sonra yeni kredi mağdurları oluştu. Bu gidiş bankalara da dokunacak. Bankaların takibe dönüşen alacakları artıyor. (Aşağıdaki tablo.)

Yapılması gereken, Merkez Bankası'nın tefeci faiz kararından vazgeçmesi, daha insaflı davranması ve kredi kartlarında akdi faiz olarak azami faizleri, banka finansman maliyeti artı yüzde 40 ve gecikme faizinde ise yüzde 50 yapmasıdır.

O zaman akdi faiz yüzde14 ve gecikme faizi yüzde 15 olur, bankalar yine kâr eder, ancak vatandaş sistemin altında ezilmez.