Geçen yazımızda Türk Akademisi tarafından tespit edilen Ergenekon Vadisi’ni resimleriyle paylaşmıştık. İlk olarak Yeniçağ okuyucularının bilgisine sunulan bu tarihi gelişmenin ardından bu kez de Türk Dünyasının ortak tarih kitabını tüm detaylarıyla Yeniçağ gazetesinde buluyorsunuz. Öncelikle belirtmek gerekir ki Türk Dünyasının bütünleşmesi ve gelecek planlaması açısından söz konusu devlet ve toplulukların ortak tarih ve ortak dil bilinci ile yoğrulması hayati bir önem taşımaktadır. Bu gereklilik aynı zamanda temel meselelerimize benzer yaklaşımlar gösterilmesi ve bizi birbirimize bağlayan kavramlara yönelik algısal farklılıkların ortadan kaldırılmasında etkili bir adım olarak değerlendirilmelidir. Türkiye’deki Türkler... Kazakistan’daki Türkler... Kırgızistan’daki Türkler... Azerbaycan’daki Türkler ve diğer tüm soydaş topluluklar arasında bu temel üzerinde kurulacak ortak bir milliyet bilinci ancak tarihin bize bahşettiği sayfaların ortaklaşmasıyla anlamlı hale gelebilir.
İşte bunun resmî olarak ilk adımı sayabileceğimiz “Ortak Tarih Kitabı” ve “Ortak Türk Tarihi” dersi için hazırlıklar da son aşamaya geldi ve Türk Dünyası ilk kez kendi tarihini yazdı. Bu proje 2012 yılında Bişkek’te gerçekleştirilen Türk Konseyi Zirvesi’nde onaylandı ve 2013 Gebele, 2014 Bodrum zirvelerinde desteklenerek hayata geçirildi. Bu tarihî karar doğrultusunda öğrencilerin hazırlık durumu ve yaş özellikleri dikkate alınarak kadim dönemlerden Miladi 15. Yüzyıla kadarki Türk tarihi hakkında bilgilendirilmeleri amaçlanıyor. Ve şu temel çıktıların elde edilmesi düşünülüyor: 1- Ortak Türk Tarihi üzerine tarihi terimleri öğretmek ve geliştirmek. 2- Öğrencilerin tarihi olayların sonuçlarını kavrayabilme ve onların tarihi anlamını değerlendirme pratiklerini şekillendirmek. 3- Türk Dünyasına önemli katkılarda bulunmuş tarihi şahsiyetlerin karşılaştırılarak inceleme yapma pratiğini geliştirmek. 4- Öğrencilerin tüm Türk halklarının kültürü ve medeni mirasına olan ilgisini artırmak... Kitabın hazırlanmasında uyumlaştırma görevini üstlenen ve kendisi de aynı zamanda bir tarihçi olan Prof. Dr. Darhan Hıdırali sürecin “Neden 15.Yüzyıl” sorusunun Türklerin altın çağının bu dönem olmasıyla ilişkilendirilmesi gerektiğini ifade ediyor.
Hangi bölümler var?
Ortak Tarih Kitabı temel olarak şu bölümlerden oluşuyor. 1- Dünya tarihi çerçevesinde Türk Dünyası, 2- Hun İmparatorluğu ve onu müteakip Türk hanedanları, 3- Türk Kağanlıkları, 4- İlk Türk-İslam devletleri: Karahanlılar ve İdil-Bulgar Devleti, 5- Orta Çağ Türk Devletleri, 6- Türk-Moğol imparatorlukları, 7- Timurlular devleti, 8- Güney ve Ön Asya’daki Türk hanedanları, 9- Osmanlı İmparatorluğu, 10- Türk Dünyasının manevi ve kültürel ortak mirasları...
Türk dil yaklaşımı
Altay dilleri ailesine mensup Türk dilleri veya Türk lehçeleri, Doğu Avrupa’dan Sibirya ve Çin’in batısına dek uzanan bir alanda ana dil olarak 180 milyon kişi tarafından, ikinci dil olarak konuşanlar da sayılırsa yaklaşık 250 milyon kişi tarafından konuşulan, 30 ayrı yazı diline bölünen bir dil kümesi olarak tanımlanmaktadır. En çok konuşulan Türk dilinin Türkiye Türkçesi olduğu bilinir. Kitapta Türk dili konuşan halklar coğrafyası temel olarak şu şekilde ayrılıyor: 1) Orta Asya, 2) Sibirya, 3) Altaylar, 4) Doğu Türkistan, 5) İdil-Yayık, 6) Kuzey Kafkasya, 7) Kara Deniz’in kuzeyi, 8) Anadolu, 9) Balkanlar...
Türk dünyası bilinci
Türk Dünyası’nın tarihi aynı zamanda insanlık tarihinin ayrılmaz bir parçasıdır. Günümüzde bu ailenin parçaları Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye, Türkmenistan, Özbekistan ve KKTC gibi 7 bağımsız Cumhuriyet ve Doğu Türkistan, Başkurdistan, Çuvaşistan, Tataristan, Karaçay-Çerkez, Kabardin-Balkar, Altay, Hakasya, Tuva, Saha, Dağıstan, Gagauz-Yeri, Karakalpakistan gibi özerk cumhuriyet veya özerk bölgelerde yaşamaktadırlar. Bunun yanı sıra Çin, Afganistan, İran, Irak, Suriye ve Balkanlar’da Türk halkları bulunmaktadır.
Türk Devlet ve toplulukları sadece ortak tarih değil, diğer alanlarda da müşterek değerlere sahiptirler. Eğer onların kültürel hayatı, yaşam tarzı, edebiyatı, folkloru, etnografyası, örf-adetleri, milli bayramları, efsane ve masalları, fıkraları, kıyafetleri, süslemeleri vb. özellikleri göz önüne alınırsa bu ortaklık açık bir şekilde görülecektir. Buradan hareketle hazırlanan ortak tarih kitabında Türk halklarının ortak destanları, manevi değerleri, maddi kültürü ve milli oyunlarına da önemli ölçüde yer veriliyor.
Nasıl ve ne zaman okutulacak?
Türk Keneşi üyesi ülkeler başta olmak üzere süreç içerisinde tüm Türk Dünyasında okutulacak ders için ilke hedef, 8. sınıflar... Bu kapsamda “Ortak Türk Tarihi Eğitim Programı” nın haftada en az 1 saat ve bir eğitim yılında 34 saat olması düşünülüyor. Kitap, okutulacak her ülkenin kendi resmi dilinde basılacak. Ancak önümüzdeki seneye yetişebilmesi için bu yıl Astana’da yapılacak Türk Konseyi Zirvesi’nde nihai kararın alınması gerekiyor.
