İşsizlik oranı 2000 yılında 6.1, kriz yılı olan 2001 yılında ise yüzde 8.4 idi. AKP iktidarından sonra yüzde on ve daha üstünde gidiyor. Dün açıklanan Kasım 2018 işsizlik oranı da yüzde 11.6 oldu.
Aslında iş aramayan işsizleri de katarsak, Kasım 2018'de fiili işsiz sayısı 5 milyon 850 bine, fiili işsizlik oranı ise yüzde 16.8'e çıkıyor.
AKP iktidarında işsizliğin artmasının temel nedeni, üretimde kullanılan ara malı ve ham madde ithalatının ve tüketim malı ithalatının önceki dönemlere göre artmasıdır. 2004 ve sonrasında içeride iplik fabrikalarının kapandığını, pamuk ekiminin durduğuna şahit olduk.
İşsizliğin artmasından daha önemli bir sorun eğitimsiz ve işsiz gençlerin artmasıdır. Kasım ayında, gençler arasında ne eğitimde ne de istihdamda olanların oranı yüzde 24.7 olarak görünüyor ve fakat fiili olarak üç gençten birisi işsizdir ve eğitimde değil.
+++++++++++
Kasım Ayı İşsizlik Verileri
TUİK (Açıklanan) 2017 2018
İşsiz (Bin) 3 287 3 788
İşsizlik Oranı (Yüzde) 10,3 11,6
Tarım Dışı İşsizlik (Yüzde) 12,3 13,6
Genç Nüfusta İşsizlik Oranı (Yüzde) 19,3 22,3
Ne Eğitimde ne İşte Gençler (Yüzde) 24,1 24,7
İş Gücü (Bin) 31 932 32 658
Fiili İşsizlik
İş Aramayıp Çalışmaya Hazır Olan Nüfus (Bin) 2 106 2 064
Fiili İşsiz Sayısı (Bin) 5 393 5 852
fiili İş Gücü (Bin) 34 038 34 722
Fiili İşsizlik Oranı (Yüzde) 15,8 16,8
++++++++++++++
TÜİK tarafından son açıklanan veriler işsizliğin artacağını gösteriyor.
1- Kasım 2018 ayında, sanayi üretim endeksi düştü. 2015 temel yılına göre; mevsim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, 2017 Kasım ayında 113.1 iken, 2018 Kasım ayında 98.8'e geriledi. Sanayi üretim endeksi hem sanayi üretiminde, hem de çalışılan saatte gerilemeyi gösteriyor.
2- Yine dün açıklanan perakende satış endekslerine göre; mevsim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi, Kasım 2018'de bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6.3 oranında geriledi. Üstelik bu düşme süreci 3 aydır devam ediyor. Eylül'de 2.9 ve Ekim'de de yüzde 7.4 oranında düşme olmuştu.
Bütçe harcamalarının ve seçim kredilerinin artmasına, vergi indirimlerinin devam etmesine rağmen talep düşüşü devam ediyor. Bu düşüş durgunluğun artmasına, istihdamın azalmasına neden oluyor. Halkın eline para geçiyor, harcamıyor. Çünkü güven duymuyor. Krize karşı korunuyor.
3- Daha önce açıklanan, tüketici güven endeksi, sektörel güven endekslerinde de, beklenti, işsizliğin artacağı yönündedir.
Bu veriler resmî veriler. Biz yalnızca bu verilerin yorumunu yapıyoruz. Dahası, bu gidişi görmek için iktisatçı olmaya da gerek yoktur. Verilerin yönü açıktır. Reel sektörün yaşanan durumu da bu verilere paraleldir.
4- 3.5 milyon Suriyeli tüm sosyal dengeleri bozdu. Kayıt dışı çalışanlar sayısı da arttı.
