Irak'ta 12 Mayıs'ta yapılan şaibeli seçimlerin ardından oyların yeniden elle sayılması için Irak Meclisi ve Federal Anayasa Mahkemesi tarafından alınan kararların şimdiye kadar uygulanmaması Irak'ın genelinde hayalkırıklığı yarattı.
Seçimlerde kullanılan elektronik sistemin delindiği, hile ve usulsüzlüklerin karıştığına dair ilk tepki Kerkük'te Türkmenlerden geldi ve kısa zaman içinde Irak'ın diğer vilayetlerine yayıldı. Kerkük'te Türkmen oylarının çalınması ve özellikle KYB'ye kaydırılması 28 gün boyunca gece gündüz kesintisiz Türkmenlerin protesto ve oturma eylemlerine yol açmıştır.
Irak'ın genelinde birçok kuruluş temsilcilerinin somut kanıtlarla yazılı ve sözlü tepkileri sonucunda seçimlerin iptal edilmesi için Irak makamlarının yanı sıra BM Uluslararasi İnsan Hakları ve Irak mahkemelerine yapılan yüzlerce başvurular ses getirmiştir.
6 Haziran'da Irak Meclisi'nce yapılan olağanüstü oturumda; sandıkların %10'undaki oyların elle sayılması sonucunda çıkan netice seçim sonuçlarıyla %25 oranında farklılık gösterdiği takdirde Irak'ın genelinde bütün oyların yeniden elle sayılacağı yönünde karar alınmıştır.
Federal Anayasa Mahkemesi de aynı yönde karar almıştır. Ancak bu karar ile ilgili bazı siyasi merkezlerin yönlendirme ve kışkırtmalarıyla hukuksal yönden tartışmalar yaratılmıştır.
Öne sürülen gerekçeler ise seçmenlerin iradesine müdahil olunduğu için bu kararların anayasaya aykırı olduğu ileri sürülmüştür. Dünyada eşi benzeri olmayan bir şekilde süreci başlatmak için tayin edilen hakimler ise bu kararları uygulamaktan imtina etmektedirler.
Bu baskılar neticesinde nihayet Federal Anayasa Mahkemesi bir kaç gün önce almış olduğu son kararla elle sayım işlemlerinin yalnız şikayete maruz kalmış ve maruz kalacak vilayetlerde yapılması hükmünü vermiştir. Bunun da bir hafta sonra uygulanacağı belirtilmektedir.
Bu gelişmelerden anlaşılacağı üzere elle sayımın yapılması sonucunda çok farklı sonuçlar çıkacağı görüşleri çoğunluktadır. Kararın uygulanmaması için baskıların başta KYB olmak üzere bazı yüksek komisyon üyeleri ve en önemlisi Bağdat'ta bazı siyasi merkezler tarafından yapıldığı ileri sürülmektedir.
Irak Meclisi'nin görev süresi 30 Haziran'da sona ermiştir. Meclisin sürenin uzatılması için çabaları da başarısız olmuştur. Bundan sonra Irak'ta anayasal bir boşluğun artmasından korkulmaktadır.
İnsan Hakları İzleme Örgütünün (Human Rights Watch) 2003 - 2017 yılları arasında Irak'ın rakamsal genel durumuyla ilgili yayınladığı çarpıcı istatistikler aşağıda yer almaktadır:
* 3 Milyon 400 bin mülteci 64 ülkeye yayılmış durumdadır,
* Irak'ın içerisinde yerlerinden edilmiş 4 Milyon 100 bin sığınmacı bulunmaktadır,
* Çeşitli kamplarda hayatlarını sürdürmekte olan 1 milyon 700 bin kişi vardır,
* Yaşları bir aydan başlayan ve 17 yaşına kadar 5 milyon 600 bin yetim ve öksüz çocuk vardır,
* Basra, Bağdat, Necef, Vasıt ve Ambar başta olmak üzere okuma yazma bilmeyen 6 milyon Iraklı bulunmaktadır,
* Başta Ambar, Mathna, Diyala, Babil olmak üzere, Bağdat, Kerbela ve Ninova'da işsiz sayısı nüfusun %31'ini teşkil etmektedir,
* Yolsulluk sınırı altında yaşayan ve günde 5 ABD Doları'ndan az geliri olan kişi sayısı nüfusun %35'idir,
* 15 yaşının altında çalışan çocuk sayısı toplam nüfusun %9'udur,
* 39 bulaşıcı hastalık ülkeye yayılmış durumdadır. Kanser vakaları artmış, kolera ve karaciğer hastalıkları çok sıklıkla görülmektedir. Çocuklar sakat doğmaktadır,
* 13.328 fabrika kapalı haldedir,
* Tarım arazileri 48 milyon dönümden 12 milyon dönüme düşmüştür,
* Gıda maddeleri ithalatı %75'e ulaşmıştır. Aynı şekilde diğer ithalat maddeleri %91 artmıştır,
* Temel eğitim bugüne kadarki en kötü konumundadır. (14.658 okul hasarlıdır, 800 köy okulu eğitim verememektedir. 11.000 yeni okula ihtiyaç vardır.)
* Irak'ın 29 ülkeye dış borcu 124 Milyar ABD Dolarıdır,
* 2003-2016 yılları arasında petrol satışları 1000 milyar dolar olmasına rağmen Iraklılara bir fayda sağlamamaktadır.
Seçim krizinin nasıl ve ne şekilde çözüleceğinin yanı sıra yukarıdaki rakamlarla Irak kendini kaç yılda toparlayabilecektir.
