Irak seçim sonuçları
12 Mayıs'ta Irak'ta yapılan genel seçimlerin kesin olmayan şaşırtıcı sonuçları ile ilgili olarak bir taraftan özellikle Kerkük, Süleymaniye ve Erbil'de seçimlere yolsuzluk ve hile karıştığına dair şikayet ve protestolar devam ederken diğer taraftan birçok siyasi parti liderleri başta olmak üzere İran ve ABD'yi de telaşlandırdı.
Mukteda Sadr'ın önderlik ettiği Sadr akımıyla, Irak Komünist Partisi arasındaki ittifaka dayanan Sairun koalisyonu seçimi 55 sandalyeyle birinci sırada kazanmasının akabinde yandaşlarının partiyi kutlama gösterilerinde "Bağdat özgürdür, özgürdür! İran defol, defol!" sloganları atılmıştır. Anlaşılacağı üzere muhtemel hükümet senaryolarıyla ilgili Irak'taki siyasi partiler başta olmak üzere ABD ve İran yoğun bir şekilde çalışmalar başlatmışlardır.
Sadr'dan sonraki ikinci sırada yer alan 49 sandalye kazanan Haşdi Şabi milislerinin oluşturduğu Fetih koalisyonu İran tarafından desteklenmektedir.
Üçüncü sırada 25 sandalye ile yer alan ve halen başbakan olan Nasr koalisyonu lideri Haydar İbadi uluslararası ittifak tarafından ciddi bir şekilde desteklenmektedir.
Dördüncü sırada 25 sandalye alan ve İran tarafından desteklendiği bilinen El Maliki liderliğindeki kanun devleti grubu uzun süre başbakanlık yapmış ve kendisi ile aynı partide yer alan İbadi'nin de rakibidir. Seçimde bir değer kaybeden de Sünni Araplar oldu. Sünni Arapların çoğunlukta olduğu 5 vilayetin 3'ünde ilk sırayı Şii Arapların oluşturduğu listeler kazandı.
Bölgede her türlü imkana sahip olan Kürtler 60 sandalye ile durumlarını korumaktadırlar.
1 ile 10 milletvekili kazanan partilerin yer aldığı diğerleri içerisinde olan ve Kerkük'te 3, Telafer'de 4, Tuzhurmatu'da 2 toplam 9 milletvekili kazanan Türkmenler Kerkük'teki seçim sonuçlarına itirazları devam etmektedir.
Özetle seçim sonrası karşımıza çıkan muhtemel haritada görüldüğü gibi Sadr'ın önderliğinde birbirine yakın üç Şii Arap koalisyonundan oluşmaktadır. Buna göre kurulacak yeni hükümet bu tablo ışığında değerlendirilecektir.
Sadr dışındaki gruplarla yoğun bir temas içerisinde olan ABD temsilcisi Burt Mc. Gork, ne hikmetse Erbil'i ziyaret edip Barzanilerle de görüşmüştür. Diğer önemli bir gelişme ise Kudüs Tugayı başkanı İran kökenli General Kasım Süleyman, tüm Bağdat ve diğer vilayetlerde İran yanlısı parti liderleriyle ve kazananlarla temaslarını sürdürmektedir.
Öte yandan seçim sonuçlarını etkileyen en önemli faktör seçime katılım oranının %45'te kalmış olmasıdır. 2014'deki seçimlere katılım %65'lerin üzerinde seyretmiştir.
Seçim sonuçları dikkate alındığında ülkenin halen dini ve etnik kimlikler üzerinden cereyan ettiğidir.
Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'na yapılan şikayetlerden anlaşıldığı üzere hile ve usulsüzlüklerin KYB tarafından organize edildiği ileri sürülmektedir. Seçime yönelik yapılan itirazlar tam anlamıyla dikkate alınmadan Irak Bağımsız Seçim Komisyonu'nun sonuçları ilan etmeye başlaması haksızlığa uğrayan çevrelerde hayal kırıklığını artırmaktadır.
Bu nedenle seçim üzerinden 8 gün geçmesine rağmen Kerkük'te binlerce kişinin katıldığı protesto ve oturum eylemleri devam etmektedir. Türkmenler sokaklarda sivil bir direnişe yönelmiş ve yoğun protestolar başlatmışlardır.
Türkiye Cumhuriyeti'nin Bağdat Büyükelçisi Fatih Yıldız BM'de Irak'taki seçim sürecine dahil tüm şikayetleri hemen ve tamamen soruşturması için Irak bağımsız yüksek seçim konseyine çağrıda bulunmuş ve özellikle Kerkük'te gerekirse kullanılan oyların kısmen elle sayılmasının gereğini vurguladı.
Irak'ta hükümetler sadece seçime katılan partiler arasındaki pazarlıklara dayanmamaktadır. ABD ve İran başta olmak üzere Türkiye ve İsrail'in oynayacağı roller de önem arz etmektedir.
Sadr'ın tercihlerinin belirleyici olmasına rağmen Sadr'ın planladığı bir hükümetin ortaya çıkması İran ve ABD'nin buna sıcak bakmadıkları hususu dikkate alındığında imkansız görünmektedir.
Bütün bunlar dikkate alındığında yine ABD'nin desteklediği İbadi'nin liderliğinde bir koalisyon kurulması ihtimal dahilindedir.
