Bir zamanlar hükmettiği coğrafya 24 milyon kilometrekareye ulaşmış, 634 yıllık ömrünün 322 yılını dünya lideri olarak yaşamış Osmanlı fiilen bitmişti.
Sıra Türk’ün tarihten tasfiyesine gelmişti.
O, işte böyle bir günde Samsun’a ayak bastı.
Yaptıklarının bir tanesi bile bir insanın yedi ceddine övünmek için yeter.
- 1912’de İtalyanları Trablusgarp’ta yendi. Aynı yıl Balkan Savaşı başladı, O, Gelibolu ve Bolayır’daydı. Dimetoka ve Edirne’nin geri alınmasında önemli görevler üstlendi.
- 1913’te Sofya Askeri Ataşeliğine atandı.
- 1914’te Yarbaylığa terfi etti.
- 1915’te başlayan Birinci Dünya Savaşı’nda 19. Tümeni kurmakla görevlendirildi. Çanakkale Boğazı’nı geçmeye kalkışan İngiliz ve Fransız kuvvetlerini perişan etti. Askerlerine, “Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum” diyerek “Çanakkale geçilmez!” dedirtti. Hz. Peygamber’in 1400 yıl önceden olacağını söylediği ve ümmeti olarak kahramanlığıyla övündüğü bu savaşta, Mehmetçiğin komutanı O idi.
- 1916’da Edirne ve Diyarbakır’da görev aldı. Tümgeneralliğe yükseltildi. Ruslarla savaştı, Muş ve Bitlis’in geri alınmasını sağladı.
- 1917’de İstanbul’a geldi. Veliaht Vahdettin’le Almanya’ya gitti. Hastalandı.
- 1918’de Halep’te 7. Ordu Komutanı idi. İngiliz kuvvetlerine karşı savunma savaşları yaptı. Yıldırım Orduları Grup Komutanlığına getirildi. Mondros Mütarekesi ile ordu dağıtılınca İstanbul’a geldi, Harbiye Bakanlığı’nda göreve başladı.
- 1919’da (19 Mayıs) Dokuzuncu Ordu Müfettişi olarak Samsun’a geçti. Çünkü İtilaf Devletleri Mondros’un kendilerine tanıdığı hakları kullanarak Osmanlı topraklarını işgale başlamışlardı. İstanbul işgal edilmiş, depolardaki silahlar yabancı tüccarlara hurda olarak satılmaya başlanmıştı.
- 22 Haziran 1919, “Milletin istiklâlini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır” diyen Amasya genelgesi.
- 23 Temmuz 7 Ağustos, Erzurum Kongresi.
- 4 Eylül 11 Eylül Sivas Kongresi
- 27 Aralık 1919, Ankara’da.
- 1920’nin 23 Nisan’ı, Türkiye Büyük Millet Meclis’inin göreve başlaması.
- 20 Eylül 1920 Sarıkamış’ın kurtarılması
- 30 Ekim 1920 Kars’ın kurtarılması
- 7 Kasım 1920 Gümrü’nün kurtarılması
- 1921 Birinci İnönü Zaferi-İkinci İnönü Zaferi
- 1922, Büyük Taarruz, Sakarya Zaferi, Mareşallik rütbesi ve Gazilik unvanı. Vatanın düşmandan kurtarılması, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kurulması. Saltanatın kaldırılması.
- l923 Cumhuriyetin İlanı.
- 1924 Halifeliğin kaldırılması.
- 1925 Kıyafet Devrimi, tekke ve zaviyelerin kapatılması.
- 1926-1936 Kadın ve erkeklere eşit hakların verilmesi.
- 1934 Soyadı Kanunu, lakap ve unvanların kaldırılması.
Saymaya köşemiz yetmeyecek.
Osmanlı’nın borçlarının ödenmesi, Lozan, 1929’da İstanbul’da otomobil fabrikasının açılmasından 1934’te Kayseri’de yapılan ilk Türk uçağının Ankara’ya uçmasına kadar, şeker, çimento, dokuma, süttozu, kâğıt şişe ve cam başta olmak üzere yüzlerce fabrika ve müessesenin yapılması...
Bütün bunlar O’nun eseriydi..
Ve O, bu arada yüz kırk adedi ekonomi konulu olmak üzere 3397 kitap okudu. Bu kitapların 1741’i Çankaya Köşkü’nde, 215’i Anıtkabir, 102’si İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, 3’ü Samsun Gazi İl Halk Kütüphanesi’nde, daha tespit edilemeyenleri de var...
Şimdikiler, on kitap okudular mı?
Bütün hünerleri O’nun yaptıklarını satarak cebe indirmek ve O’nu eleştirmek.
Hadi Allah’tan korkmuyorsunuz, bari kuldan utanın...
