İktidar yolu net değil

Seçim anketlerine göre, genel seçimlerde AKP, 256 milletvekili çıkarıyor... Yani 276’yı bulamadığı için tek başına iktidar olamıyor.

Bazı anket şirketleri seçim sonuçlarını siyasi partilerin oy oranları yanında ayrıca çıkaracakları milletvekili sayıları itibariyle de tahmin etmişler. 2015 yılı içinde, HDP’nin yüzde onu geçeceği ve geçmeyeceği ihtimallerine göre milletvekili dağılımını tahmin eden 11 anket sonucu yayınlandı. Bunlardan dokuzu HDP’nin yüzde on barajını geçeceği tahminine göredir.

Bu dokuz tahmin ortalaması, 2011 sonuçları ile karşılaştırmalı olarak şöyledir:

Bu tabloya göre AKP, 71 milletvekili, CHP 4 milletvekili kaybediyor. MHP 56 milletvekili ve HDP 54 milletvekili kazanıyor. Ancak HDP daha önce 2011 seçimlerinde bağımsız 35 milletvekili kazanmış olduğu için, gerçekte 19 milletvekili kazanıyor.

1) Bu tahminler ne kadar doğru çıkar? Nasıl yorumlanır?

2007 genel seçim sonuçları için en yakın tahmini Konda yapmıştı. Seçim sonuçlarına göre AKP Konda anketinden bir puan eksik, CHP ise 1 puan fazla çıkmıştı. Yani Konda AKP’yi fazla, CHP’yi eksik tahmin etmişti. Diğer partileri daha uzak tahmin etmişti. Ancak kalan diğer anket şirketleri daha fazla yanılmıştı. Yani doğru tahmin eden çıkmamıştı.

2011 seçimlerinde ise, hiçbir anket, en yakın sonucu veremedi. AKP ve CHP oy oranını en yakın Sonar bildi. CHP oy oranını en yakın Anar bildi. MHP oranını ise en yakın Anar ve Pollmark bildi.

Anket şirketlerinden yalnız ikisi, 2015 seçimlerinde Ağrı ve İstanbul için 2 bağımsız adayın kazanacağını tahmin ediyor. Diğerleri ise bağımsız aday tahmini yapmıyor.

2) Anket sonuçları nasıl yorumlanabilir?

1) Anket şirketleri kararsızları muhtemelen oy oranlarına göre dağıtıyor. Ancak Demirel’in dediği gibi, siyaset bir gecede değişebilir. Kararsızların tutumu değişebilir veya bloklaşan oy oranından farklı bir oranda dağılabilir.

2) Eğer yukarıdaki tabloda yer alan tahminler gerçekleşirse, AKP’den MHP’ye taban kayması var demektir. MHP’nin de hedefi budur. Zira MHP kendi düşüncesinde olup da AKP’ye oy verenleri geri kazanmak istediğini her vesileyle belirtmektedir. Bu gibilerin çözüm süreci nedeniyle rahatsız oldukları da daha önce açıklanmıştı.

3) AKP, CHP ve MHP içinde, görev alamayan, aday olamayan siyasiler arasında, mevcut kadronun başarısızlığı üstüne politika yapanlar olduğu açıktır. Bunların etkileri ile az da olsa oy dağılımında farklı sonuçlar çıkabilir.

4) Başkanlık yolu da net değildir... Anayasa değişikliklerinin Meclis’ten geçmesi için 367 oy gerekiyor. Referandum için kritik eşik ise 330 oy gerekiyor.

Başkanlık konusunda CHP ve MHP destek vermez... Aksi halde bu günkü kamplaşmanın etkisi ile her iki parti de erir ve tabanlarını kaybederler. HDP çözüm sürecinde taviz kopararak, AKP’ye destek verse dahi referandum için 330’u bulamazlar.

Dediğim gibi, anket şirketlerinin tahminleri yaklaşık tutarsa, Başkanlık sistemi de bundan sonra rafa kalkar.