İdlib'de savaş an meselesi mi?
Günümüzdeki Türkiye'nin, NATO/Batı/ABD ilişkileri büyük ölçüde Türkiye ile Rusya arasında hiç de olumlu olmayan tarihi müktesebatla yakından ilişkidir.
Rusya, tarih içinde Panslavizm, Panortodoksluk ve Boğazlar derken, Türkiye'nin zorunlu olarak NATO/Batı/ABD'nin yörüngesine kaymasına neden olmuştur.
Türkiye, 'yağmurdan kaçarken doluya yakalandığını' SSCB'nin çökmesiyle anlayabildi. ABD'nin tek küresel hegemon olarak BOP/Arap Baharı gibi projelerle bölgeyi dizayn etmeye kalkması sonuçta Türkiye'yi yeni bir arayışın içine sokmuştur.
ABD ile "eğit donat", "Suriye'nin dostları toplantıları" yaptığı sırada şu kadar yıllık "stratejik müttefiki"nin PYD/PKK ile doğrudan ve açık biçimde iş tutması Türkiye'yi ciddi biçimde rahatsız etmiştir. ABD, müttefiki Türkiye'ye vermediği Patriot'lar bir yanda dururken PYD/PKK'ya onbinlerce TIR silah ve mühimmat vermiştir.
Dost ve müttefik ABD'nin ambargolarının ve tehditlerinin havada uçması Türkiye'yi Rusya'ya yaklaştırmıştır.
Astana mutabakatı, Soçi görüşmeleri ve yaşanan her sorunda anında Erdoğan ile Putin arasında kurulan telefon diplomasisi sonunda Türkiye ile Rusya'nın ilişkilerinde yeni bir dönemin açılmasına neden olmuştur.
Rusya'nın Akdeniz'e sarkması, Suriye hükümetini koruma altına alarak Suriye'nin Türkiye sınırını denetlemesi, Libya'da asi General Hafter'e güçlü destek verip Türkiye'ye jeopolitik kontrol uygular hale gelmesi rahatsızlık yarattı.
Bu arada Suriye'de, dört Rus istihbarat görevlisinin öldürülmesi Rusya'nın yeni bir pozisyon almasına neden oldu. Bir çeşit misilleme gibi İdlib'teki Türk birliklerine karşı gerçekleştirilen saldırı ve verilen şehitler Türkiye-Rusya ilişkilerini ciddi biçimde gerdi.
Buna karşın Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Ukrayna ve Kırım hamlesi Türkiye-Rusya ilişkilerini yeniden gerdi. Rus lideri Putin ile Erdoğan arasında her gelişme sonrası kurulan telefon diplomasisi aniden durdu.
İşin en ilginç yanıysa saldırının ardından Ankara'ya gelen ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, hem de Türkçe konuşarak "Bugün İdlib'de...Sahada şehidimiz var, başınız sağolsun" demesidir. Bunu Jeffrey, Pentagon'un 2021'de mali yılı kapsamında Suriye'de desteklediği gruplar yani YPG/PKK için 200 milyon dolar bütçe teklif raporu hazırlayan birisi olarak söylemiştir.
Türkiye, İran ve Rusya'nın işbirliğinden, ABD ve İsrail ciddi biçimde rahatsızdır. Türkiye ile Rusya'nın Suriye'de karşı karşıya gelmesini ABD ciddi biçimde arzulamaktadır. Türkiye, Rusya ve İran'ın meydana getirdiği üçgenden bir ayağın koparılması, ABD/İsrail ikilisinin stratejik amacıdır.
Putin ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasında telefon diblomasisi kesilirken, Trump'la Erdoğan arasındaki telefon trafiği yoğunlaştı. Trump, son görüşmeye ilişkin, "Erdoğan ile çok iyi bir görüşme gerçekleştirdim... İdlib hakkında konuştuk, beraber çalışıyoruz". dedi.
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, "Trump, Erdoğan'a Türkiye'nin insani bir felaketi önlemek için gösterdiği çabalardan ötürü teşekkür etti." ifadesine yer verilmişti.
Pentagon sözcüsü, Türkiye ile Rusya'nın İdlib'de bir çatışmaya çok yakın olduğunu belirterek uluslararası toplumu, Suriye rejimine İdlib'e yönelik saldırıları durdurması için ekstra baskı yapmaya çağırdı.
Bu arada ABD, İngiltere ve Almanya, BM Güvenlik Konseyinde, Suriye rejimini Türkiye'nin İdlib'deki gözlem noktalarına saldırılarına son vermeye çağırdı.
Türkiye ile Rusya arasında Ankara'da ve Moskova'da yürütülen görüşmelerden de sonuç alınamadı. Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Son ikazlarımızı yapıyoruz" diyerek, "İdlib harekâtı bir an meselesi" olduğunu söyledi. Bu sözlere derhal Kremlin'den kritik bir yanıt geldi. "Türkiye'nin İdlib'de Suriye Ordusu'na yönelik yapacağı operasyon en kötü senaryo olur" denildi.
Türkiye'nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Feridun Sinirlioğlu, "Türkiye, İdlib'de tehdit teşkil eden tüm hedefleri vuracak... Ay sonuna kadar mevcut pozisyonlarından çekilmesi gereken rejimdir" dedi.
TSK'nın karşısında İdlib'de rejim güçleri ve Rusya vardır. Durum sanılanın da ötesinde kritiktir.
