Ak Parti'nin MHP ile mutabık kaldığı Anayasa, referandumda kabul edilir edilmez maddelere gizlenen hükümlere göre Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Bakanların görevlerine son vererek yerlerine atama yapacak ve Başkanlık rejimi hızla yürürlüğe girecek.
"Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında değişiklik yapılmasına dair kanun teklifi" parlamenter rejim yerine adı Cumhurbaşkanlığı olan yeni Başkanlık rejimi öngörüyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AK Parti'nin, acilen uygulanmasını istediği yeni rejime muhalefet ve MHP karşı çıkıyordu.
Erdoğan'ın ve AK Parti'nin Anayasa hukuku uzmanları tarafından hazırlanan Anayasa teklifine "hızlı başkanlık için gizli şifre" denilebilecek bazı hükümler satır aralarına karıştırılarak şifrelendi.
Bu yöntemle öncelikle MHP ikna edilirken muhalefetin ve kamuoyunun tepkisi de engellenmek istendi.
Bu gizli şifreleri madde madde açıklayayım.
Referandumda kabul edilir edilmez yürürlüğe girecek olan hızlı Başkanlık rejiminin uygulanmasını sağlayacak şifrelenen hükümleri genel metin içinden ayıklayarak tek tek sıraladım.
9. Madde şu hükümleri getiriyor:
- Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atar ve görevlerine son verir.
- Üst düzey kamu yöneticilerini atar ve görevlerine son verir.
- Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir.
- Cumhurbaşkanı, kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilir.
- Kararnameler ve yönetmelikler, yayımdan sonraki bir tarih belirlenmemişse, Resmî Gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe girer.
- Cumhurbaşkanı ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.
11. Madde şu hükümleri getiriyor:
- 2709 sayılı Kanunun 106'ncı maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
F. Cumhurbaşkanı yardımcıları, Cumhurbaşkanına vekâlet ve bakanlar
MADDE 106- Cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla Cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilir.
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanı tarafından atanır ve görevden alınır.
14. Madde şu hükümleri getiriyor:
- "Üst düzey kamu görevlilerinin atanmalarına ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenir."
20. Madde şu hükümleri getiriyor:
B) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren en geç altı ay içinde Türkiye Büyük Millet Meclisi bu değişikliklerin gerektirdiği Meclis İçtüzüğünü ve kanuni düzenlemeleri yapar. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenleneceği belirtilen değişiklikler ise Cumhurbaşkanı tarafından aynı sürede düzenlenir.
C) Anayasanın 159 uncu maddesinde yapılan düzenlemeye göre Hâkimler ve Savcılar Kurulu üyeleri en geç otuz gün içinde seçilirler ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki kırkıncı günü takip eden iş günü görevlerine başlarlar.
G) Kanunlar ve diğer mevzuat ile Başbakanlık ve Bakanlar Kuruluna verilen yetkiler, ilgili mevzuatta değişiklik yapılıncaya kadar Cumhurbaşkanı tarafından kullanılır.
Özet ve sonuç
Referandum ile Anayasa değişikliği kabul edilir ise Cumhurbaşkanı Erdoğan Başkanlık rejimini hızlı şekilde şöyle yürürlüğe koyacak.
- 9 ve 11. Maddelere göre Başbakan ve Bakanların görevlerine son verecek, Başkan Yardımcılarını ve Bakanları atayacak,
- 14. Maddeye göre üst düzeyde kamu görevlilerini atayacak,
- 20. Maddeye göre Hâkimler ve Savcılar Kurulu üyeleri ile yargıya atamaları yapacak
- 20. Maddeye göre de Cumhurbaşkanı tüm bu değişiklikleri en geç 6 ay içinde tamamlayacak...
Bu 4 madde Anayasa değişikliğinin tamamen yürürlüğe girmesinin hükme bağlandığı 21. Madde kapsamına alınmamış ki işte "hızlı başkanlık için gizli şifrenin" püf noktası da burada.
Bakalım başta MHP'liler, muhalefet, hukukçular, medya ve kamuoyu bu hızlı başkanlığı nasıl değerlendirecekler?
