Türk tarımı son yıllarda hiç olmadığı kadar büyük bir üretim krizinin içerisinde. Sene başında yaşanan deprem felaketi üretimi derinden etkilerken, rekor sıcaklıkların yaşanması da doğal sebepler oldu.
Bir de doğal olmayan sebepler var. Hani şu 15 Temmuz gecesi selalar ile başlayan, ÖTV zamlarıyla Fatiha okutan süreç helvamızı kavurmaya doğru hızla ilerliyor.
Fındık üreticisinin helvası ise yıllardır kavruluyor. Kavruluyor da yiyen kim belli değil..
İstanbul Şile’den Artvin’e kadar neredeyse bütün Karadeniz’in temel geçim kaynağı fındık. Öyle diğer ürünlere de benzemiyor. 2-3 kere hasat şansınız yok. Yani 11 ay boyunca 1 aylık fındık mevsimi için hazırlanır çiftçi. O yüzden bölgede geçim kaynağı fındık olan herkesin gözü dallarda, kulağı fiyatta..
Şöyle bir ülke düşünün; dünya fındık üretiminin yüzde 75’ini elinde bulunduruyor. Üretmese, tüm dünyanın tükettiği çikolata sektörü durur. Çünkü alternatifi yok. Ancak fiyat belirleyemiyor.
Fiyatı Almanlar ve İtalyanlar belirliyor. Türkiye’nin en çok fındık ihraç ettiği iki ülke. Fındığı bizden ithal ediyorlar, işleyip tüm dünyaya pazarlıyorlar. Bir de üstüne onlar ne derse fiyat o oluyor!
Bu arada İtalyanlar sağ olsun! Karadeniz’de parsel parsel ‘iyi tarım’ uyguluyorlar. Onlarca yıldır fındık üreten Türk çiftçisi, ülkelerinde fındık yetişmeyen firmaların çalışanlarından akıl alıyor! Hatta öyle çalışan ki pratik hiç görmemiş. Kağıt üzerinden üretim deniyor. Peki bölgedeki Ziraat Odaları, İlçe Tarım Müdürlükleri ne iş yapıyor?
İtalyan firma toplamda 50 bin fındık üreticisine ulaşmış, 100 bin hektar alanı kontrol ediyor. Akıl alır gibi değil. Dünyada üretiminde 1 numara olduğumuz, uzmanı olmamız gereken ürünü bize İtalyanlar öğretiyor!
Niyetlerini hepimiz biliyoruz. Kaliteyi yükselt, üretim miktarını artır, ürünü al götür, işle ve sat..Çiftçi ise harcadığı emekle, kendi bahçesinin kölesi olmakla kalıyor…
Bir de Almanya gerçeği var. Yıllardır konuşulan bir iddiadır Almanya’nın Hamburg borsası. Fiyatların buradan belirlendiği, fiyat politikalarının buradan yürütüldüğü iddiaları yıllardır yüksek sesle konuşuluyor.
Hatta öyle ki, Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, "Fiyat, fındık üreticisi olmamasına rağmen, çok düşük fiyatla satın aldığı fındığı işleyip ihraç eden ve tek başına dünya fındık ihracatının yüzde 10'unu gerçekleştiren Almanya'da Hamburg Fındık Borsası'nda belirlenmektedir'' demişti.
Fındık üreticisi yıllardır eziliyor, taban fiyat istediği seviyede hiç olmadı. Bu sene ise masrafların ikiye-üçe katlanması herkesi kara kara düşündürüyor. Mevsim yaklaştı. Bakalım Almanlar ya da İtalyanlar ‘suya sabuna dokunmadan’ ne fiyat açıklayacak? Her halükârda çiftçinin ezileceği aşikâr…
