Finansal yatırımlarda kim kazandı, kim kaybetti?

Türkiye İstatistik Kurumu, 2018 Ekim ayı, finansal yatırım araçlarının getiri oranlarını açıkladı. 2017 Ekim-2018 Ekim, son bir yılda TÜFE'ye göre hesaplanan reel getiri olarak, dolar, Euro ve altına yatırım yapanlar kazandı. Borsa, mevduat faizi ve Devlet İç Borçlanma Senetlerine yatırım yapanlar ise kaybetti.

Mevduat faizinin son bir yılda, TÜFE'ye göre brüt reel faiz getiri oranı eksi 11.23 oldu. Bunun nedeni enflasyonun, faizlerden daha hızlı artması ve mevduat faizlerinin geride kalmasıdır

En yüksek reel kayıp Borsa'da oldu. Borsa analistleri temettü az dağıtıldı diye bir takım gerekçeler öne sürseler de, temel sorun ekonominin aşırı kırılgan ve Borsa'nın da spekülasyona ve manipülasyona açık olmasıdır. Yabancıların Borsa'daki payı yüzde 63 ile yüzde 64 arasında değişiyor. Yabancı hareketi de Borsa'yı etkiliyor.

Dolar son yılda ve son dört yılda da en yüksek getiriyi sağladı. Bundan sonra ne olur? Kur üstünde iki türlü baskı var... Birisi; TL aşırı değer kaybetmiştir. Merkez Bankası Ekim ayı TÜFE bazlı reel kur endeksine göre dolar, TL'ye göre yüzde 31 daha değerlidir. Ekim ayı için denge kuru 3.85'tir ve bu dolar kurunda aşağıya doğru bir baskı yaratıyor.

Öte yandan, iktisadi istikrar sorunu, siyasi iktidarın yanlış kararları, Türkiye'nin dış borçları çevirme riski, dış politikada sorunlar da tersine kurlara artış yönünde baskı yapıyor.

Mamafih, Moody's de, ''Küresel Makro Görünüm 2019 -2020'' raporunda Türkiye'nin dış şoklara karşı duyarlı olduğu belirtiliyor. Bloomberg Economics'e göre de ''Gelişmekte olan ülkeler arasında Türkiye'nin dış şoklara karşı en kırılgan ülke'' olduğu vurgulanıyor.

Külçe altın, dolarla başa güreşiyor. 4 yıl önce 100 liralık altın alanların bugün bu paralarının değeri 158.70 liraya çıktı.

Dünyada merkez bankaları, rezervlerini çeşitlendiriyor. Dolar yanında Euro ve altın da tutuyor. Bizim MB rezervleri içinde de altının payı arttı. Ayrıca bizde yüksek enflasyon dönemlerinde, halk enflasyondan korunmak için altın alıyor ve altına talep artıyor. Dünyada altın rezervi en yüksek olan ABD'dir. (Aşağıdaki tablo.)

Finansal yatırım araçları reel getiri tablosu spekülasyonun da boyutunu gösteriyor. 100 liralık bir yatırımın reel değeri 4 yıl sonra Borsa'da 77.21 liraya düşerken, altında 158.70'e çıkıyor. Enflasyon şişkinliği de yok... Buna rağmen arada 81 puan fark var. Bu fark aynı zamanda ekonomide yüksek kırılganlığa neden oluyor.