Fethiye'de Deli Dumrul tüneli
Hafta sonu Fethiye Likya Etkinlikleri kapsamında İlber Ortaylı, Mine Kırıkkanat, Nasuh Mahruki, Atilla Köprülüoğlu ve kendime Uğur Mumcu ile birlikte örnek aldığım ustam, ağabeyim Uğur Dündar ile etkinliklere katıldım.
Harikulade bir organizasyon ile ağırlandık. Bu organizasyonda emeği çok büyük olan değerli ağabeyim ve dostum Ceyhun İrgil'i de belirtmeden geçemeyeceğim. Muhteşem insan.
Fethiye dediğimiz zaman aklımıza hemen Ölü Deniz gelir. Ben de önceki yıllarda ziyaret etmiştim. Ancak Fethiye'nin bu kadar güzel olduğunu yeni keşfettim. Kendimden utandım açıkçası. İnsanı, esnafı, köyleri, denizi, tarihi tek kelime ile muhteşemdi.
Tabii söyleşi için şehre geldim ancak meslek gereği esnafın, vatandaşın sorunlarını da dinlemeden edemedim.
Dalaman havaalanında indikten sonra Fethiye'ye doğru giderken bir tünele geliyorsunuz. Tünelden geçmek için 10 TL ödeyip devam ediyorsunuz.
Evet evet..!
Türkiye'nin başka hiçbir yerinde olmayan uygulama burada var. Devlet ne hikmetse Anavatan Partisi zamanında bu tüneli Yap İşlet Devret yöntemi ile 2032 yılına kadar özel şirkete vermiş. Yıllar sonra AKP tarafından hemen yan tarafına bir tünel daha yapılmış. Seçimlerde ücretsiz olacak diye sözler verilmesine rağmen yapılan tünelin işletmesi de özel firmaya devredilmiş. Sözleşme süresi 2032 yılından 2025 yılına çekilmiş. Özel şirket, geliş 10, gidiş 10, toplam 20 TL ücret alıyor.
Madem karayolları buraya bir tünel yapacaktı neden daha önce yapmadı da bunu özel bir şirkete yaptırdı?
Yahu…
Muğla halkı ne için vergi veriyor?
Yol yapılsın, tünel yapılsın diye değil mi?
Türkiye'de benzeri olmayan bu uygulama neden?
Diğer sorun ise Fethiye körfezindeki koku. Fethiye ilçe merkezinin pis su ağı, Çalış plajının doğusunda Çiftlik köyü mevkiinde bulunan Atıksu tesisine iletiliyor. Bu tesis 2003 yılında hizmete açılmış. Arıtma tesisinin çıkış suyu ise Murt deresine bırakılıyor ve derenin sularıyla birlikte Şövalye adası güneydoğusundan denize dökülüyor.
Atık su tesisinden arıtılan pis su azot ve fosfor açısından zengin. Murt deresinin taşıdığı azot ve fosfor tuzları açısından zengin tarımsal deşarj suları tüm Fethiye körfezini etkileyecek bir potansiyele sahip. Hal böyle iken tüm ovaya ait tarımsal drenaj suları herhangi bir arıtma veya çökeltme olmadan doğruca Fethiye iç körfezine kilometrelerce hızla doğrudan ulaşıyor.
Aslında bu derenin ıslahı için 2015 yılında DSİ (Devlet Su İşleri) tarafından ihale yapıldı.
(2015/67272 ihale kayıt numarası ile) Yaklaşık maliyeti 24 milyon TL olan ihale sözleşmesi ise 12.9 milyon TL olan tuhaf bir sözleşme yapılmış.
İhaleyi alan firma BRJ İnşaat A.Ş. yaklaşık maliyetin yarısı fiyat vermiş ve ihaleyi almış. Ancak çökeltme yapmayı ya unutmuş veyahut yapmamış! Bu sebeple tarımsal atığın tamamı hiçbir engele takılmadan doğruca Körfeze ulaşıyor. BRJ inşaat da çok ilginç tüm ihaleleri DSİ'den almış. İş bitirme ve iş kabiliyeti nedir bilinmez ancak DSİ'den 2014-2019 yılları arasında toplam değeri 699.4 milyon TL olan 9 ihale almış.
Devam edelim…
Fethiye Belediyesi'nin yeni seçilen Belediye Başkanı CHP'li Alim Karaca ile röportaj yapma ve soru sorma şansı da yakaladım.
Fethiye Belediyesi 44 milyon TL borç ile devir alınmış. Borcu aylar içerisinde 20 milyon TL düzeylerine kadar düşürdüklerini söyledi. Karaca, öncelikle tüm ihaleleri şeffaf belediyecilik anlayışı ile canlı yayınlamaya başlamış. Tasarruf tedbirlerini acilen devreye sokmuş. İşe araçlardan başlamış. Önceki dönemde bir araç kiralanmış. Araç aylık 7 bin TL'ye kiralanmış. Aracın değeri ise 50-60 bin TL. Aracın değerinden fazlası kira olarak verilmiş.
Mahkemelik olduğu davalar ile uzlaşma yoluna gitmiş ve yüklerden kurtulmuş.
Parke yol döşeme işi. Daha önceki dönemde 50-55 TL'ye döşetilmiş. Yeni dönemde ise bu iş 24 TL'ye döşetilmiş. Acaba daha ucuz olmasının sebebi kalite mi diye sorduğumda ise tüm sözleşmede bu maddelerin bulunduğu, test ve raporlarının da mevcut olduğu bilgisini aldım.
Benim çok üzerinde durduğum konulardan biri belediyenin sahibi olduğu otel, restoran, fitness merkezi. 30 bin TL'ye şehirde marina da işleten bir firmaya kiraya verilmiş. Yıllardır da bu firma işletiyor. Otel ve restoran öyle bir konumdaki şehir merkezine denize sıfır eşsiz durumda. Buranın kirasının 30 bin TL olması bana garip geldi. Yanındaki oteli olmayan sadece restoran olan firmaların kirasını sordum kimisi 20 bin kimisi 33 bin TL ödüyor. Bahsettiğimiz yer ise kullanım alanı ile binlerce metre kare ve otel var içerisinde. Başkana sordum tabi. Buranın sözleşmesinin bitmesinin beklendiğini söyledi. Hatta 200 bin TL'ye kiralamak isteyenlerin olduğunu belirtti. Diğer Belediyenin şirketine kiralanan ve 3. kişilere devredilen belediyenin tapulu yerlerinden bahsetmiyorum bile.
Panelde, Fethiye Belediyesi ile ilgili bu bilgileri verdim.
Ertesi gün eski Belediye Başkanı Sayın Behçet Saatcı aradı. Biraz sitem ederek anlattıklarım hakkında konuştuk. Öncelikle kendisine teşekkür etmem gerek. Fethiye ilçesi Bodrum ve Marmaris gibi şehir dışından gelen çantacı kalabalıklara rant kapısı yapılmamış, korunmuş.
Kendisine de sordum.
Araç işi ile ilgili bilgisinin olmadığını ancak kabul edilemeyeceğini bir hata yapıldığını söyledi. Parke taşlar ile ilgili "işi alan firma zararına yapıyor. Böyle fiyat olmaz" dedi.
Otel ile ilgili de "Otelin mazisi var. Daha önce orası harabe haldeydi. İçindeki kiracı çok masraf yaparak bu hale getirdi. Sonra sözleşmesi bitince ihale yaptık. En yüksek teklifi o verdi. İşletme ihalesini verdik" ifadelerini kullandı.
Kendi düşüncem; kiralama ihalelerinde iş, tabiki en yüksek fiyat teklif edene verilmesi lazım. Ancak taşınmazın değerinin 7'de 1 fiyatına da kiraya verilmez.
Gözlemim şu…
Fethiye Belediyesi Alim Karaca ve ekibi ile bambaşka bir çehre kazanacağa benziyor. Yapılan tasarruflar ile birlikte şehre kültür, tarih anlamında çok yatırım yapılacak gibi duruyor.
Fethiye hayranı olarak sıkı takipte olacağım.