ABD Merkez Bankası FED - (Federal Reserve ), faiz oranlarını 0.25 baz puan düşürdü. Fonlama faiz oran yüzde 1.75 - 2.00 oldu. FED Başkanı Powell, faiz oranlarının düşürülmesini, ekonominin gücünün korunması ve olası resesyon riskine karşı bir sigorta oluşturması risklere karşı güvence yaratılması, şeklinde açıkladı.
Ayrıca küresel risklerin de arttığını ve küresel büyümenin zayıf olduğunu da vurguladı.
Yine Powell, "Eğer ekonomi terse dönerse daha geniş çaplı bir faiz indirim dizisi uygun olabilir." dedi.
Her ne kadar halen ABD ekonomisi çok iyi görünüyor ve FED Başkanı 'resesyon beklenmiyor' diyorsa da, aynı FED'in 2019 ve sonrası için ekonomik beklentilerini düşürmesi (Aşağıdaki tablo ) ve risklerden söz etmesi aynı zamanda ABD'nin uzun dönemli kalkınmasında endişe yaşandığını ve bunun içinde önlem almak ihtiyacının ortaya çıktığını gösteriyor.
FED 2019 ABD EKONOMİSİ BEKLENTİSİ (YÜZDE) |
| ÖNCE | SON |
BÜYÜME | 2,1 | 2,2 |
ENFLASYON | 1,5 | 1,5 |
İŞSİZLİK ORANI | 3,6 | 3,7 |
POLİTİKA FAİZİ | 2,4 | 1,9 |
FED, rezerv fazlasına uygulanan faiz oranını da (OİER ) yüzde 2.10 dan yüzde 1.80 'e düşürdü. Gecelik Ters Repo oranını da yüzde 2.00 den yüzde 1.70 'e düşürdü.
Bu değişiklikler ekonomiyi canlı tutmak ve büyümeyi sürdürmeye yönelik politikalardır. (Aşağıdaki tablo)
FED FAİZ KARARI (18 EYLÜL 2019)(YÜZDE) |
| ÖNCE | YENİ |
FONLAMA FAİZİ | 2,00-2,25 | 1,75-2,00 |
REZERV FAZLASINA UYGULANAN FAİZ ORANI (OİER) | 2,10 | 1,80 |
GECELİK TEK REPO | 2,00 | 1,70 |
FED'in faiz indirmesinin olası diğer etkilerine gelince …
Doların uluslar arası piyasalarda değerinin düşmesi beklenir. Aslında ABD'de dolar kurunu düşürerek dış rekabet gücünü artırmak ve böylece dış ticaret açığını düşürmek istiyor. Geçmişte de ABD - Çin ve AB arasında kur savaşı olmuştu.
ABD Ticaret Bakanlığı, ülkenin 2018 yılında dış ticaret açığının bir öneki yıla göre yüzde 12.5 oranında artarak 621 milyara yükseldiğini açıkladı. ABD bu açığın üçte ikisini 419 milyar dolarını Çine karşı verdi.
ABD bir yandan dış ticarette kotalar getiriyor, vergileri artırıyor, bir taraftan da doların değerini düşürerek rekabet gücünü artırmak ve dış açığını azaltmak istiyor .
ABD'de 2019 yılında enflasyon yüzde 1.5 olursa, reel faiz yüzde yarımın altında kalır. ABD'nin dolarla fazla oynaması, dolarda eksi reel faiz, dolara olan güvenin düşmesine neden oluyor. Başta Çin, merkez bankaları resmi rezerverde doların payını düşürüyor, altının payını artırıyorlar. Bu da altın fiyatlarının artmasına neden oluyor.
FED'in faizleri düşürmesi, uluslar arası sermaye hareketlerini de etkiler. Sermayenin daha yüksek faiz veren gelişmekte olan ülkelere daha fazla gitmesi gerekir. Ne var ki 0.25 faiz indirimi bu kadar yön verici değil. Dünya ekonomik konjonktürü de eskisi kadar rahat değil. Sermaye belki bir bekleme dönemi içinde olabilir.
Türkiye ye gelince … Dolar faizinin düşürülme kararına rağmen dolar ve Euro kuru arttı. Faizler düşünce borsanın artması gerekir. Avrupa borsaları arttı ve fakat tersine bizde borsa düştü .Yani Türkiye artık dünyadan koptu. Konjonktürü siyasi sorunlar belirliyor. Sermaye girişinde de bir artış beklenemez. Zira Türkiye'nin içinde bulunduğu ekonomik daralma ve özellikle güven sorunu sermaye girişi önünde iki önemli engeldir.
