Şevket Süreyya Aydemir'in "Suyu Arayan Adam" ve üç ciltlik "Makedonya'dan Ortaasya'ya Enver Paşa" eserini okuduğum liseli yıllarda O'nun romanını yazmaya karar vermiştim. Balkanlar'dan Orta Asya'ya ve hatta şimdileri bölünmüş olan Libya'ya kadar uzanıp, coğrafyaları inceleyerek O'nun şövalye ruhunu yansıtabilmek için çok çalıştım. Binlerce sayfa not çıkardım. Sadece Türkiye'de değil dünyanın neresinde Enver Paşa ile ilgili basılmış kitap ve belge var ise ulaşmaya çalıştım. Kütüphanemde ciddi bir şekilde Enver Paşa ve dönemine ait eser var. 1992'de Özbekistan'dan Tacikistan'a geçerek Duşanbe yakınlarındaki Çegen Tepesi'nde, O'nun mezarı başında yaşadığım duyguları, sevgili dost Erol Cihangir'in 90'lı yıllarda yayınladığı aylık "Türk Diplomatik" dergisinde yazmıştım. Ne yazık ki o yazının bulunduğu sayı elimde yok. İsmi lazım değilin biri ödünç alıp geri getirmedi. O yıllar internet de yoktu. Neyse, merhum Kemal Çapraz da Enver Paşa ruhuna sahipti. Yaverinin anılarını kıt imkanlarla yayınladı. Ali Bademci'nin kitaplarına diyecek yok. Murat Bardakçı dahil bir çok araştırmacının kaynak eseridir.
***
Enver Paşa ile ilgili çok şey yazıldı. Dr. Yusuf Gedikli, Ziya Nur Aksın, Yusuf Akçura, Fikret Adanır, Gregoriy Sergeviç, Abekov, Kenan Aksu, Sina Akşin, Necmettin Alkan, Mehmet Altıntaş, Kemal Beydilli, Ali Birinci, Muhittin Birgen, Fevzi Çakmak, İsmail Hami Danişmend, Mustafa Çolak, Metin Hülagü, Feridun Kandemir, Kâzım Karabekir, Orhan Koloğlu, Kuşçubaşı Eşref, Fethi Okyar, Enver Ziya Karal, Rıza Nur, Hikmet Özdemir, Zeki Velidi Togan, İsmail Hakkı Uzunçarşılı, arık Zafer Tunaya, Bilal Şimşir, Zekeriya Türkmen, Kevork Pamukçuyan, Hüseyin Cahit Yalçın gibi yazarların eserlerini, altlarını çizerek tek tek okudum. Rahmetli Nevzat Kösoğlu'na roman projemi anlattığımda sevinmişti. Benim ısrarım üzerine "Şehit Enver Paşa"yı yazarak baş ucu eserimiz haline getirdi. Gazetemizin yazarı Dr. Arslan Tekin ile yıllarca çeşitli gazetelerde çalıştık. Roman yazma fikrini o geliştirdi. Fakat benim tembelliğim belki de fazlaca titizliğim yüzünden hep bir başka bahara ertelendi. Arslan Tekin'in bu konudaki tacizleri bitmiyor.
***
Birkaç ay önce Kariyer Yayınları'ndan çıkan "Enver Paşa ve Dönemi" adını verdiği yeni kitabını imzalayarak yollamıştı. Bayram gecesi elime aldım ve bırakamıyorum. Peşinen "Kitap, bir yergi, bir övgü için ortaya konulmamıştır; ne anlatılmışsa, dönemi yaşayanlar nasıl yorumlamışsa öyle verilmiştir. Peşin kabuller bizleri yanıltır. Önce sonuçları değil, önce sebepleri bilmeliyiz. Enver Paşa ve dönemi, yakın tarihimizle sizleri yüzleştiriyor" demiş Tekin. 2014 yılında yine Kariyer'den çıkan "Türk'ün Tarihi" adlı eseri ile ufkumuzu açan Dr. Tekin'e ne kadar teşekkür etsek azdır. Dil doktorası olan Tekin, tarihe el atınca da kitapları tadından yenmiyor. Kitapta "Sarıkamış'ta yenilginin sebepleri" bölümü dikkat çekici. Şu günlerde önümüze her çıkan tarihçi ve Sarıkamış uzmanı kesilmişken, bu kitap dönemin koşullarını mercek altına alarak yorumu da okuyucuya bırakıyor. Gazetecilikteki teleksli yıllarda, teleksin bitmek üzere olan rulosunu çıkarıp daktilosuna takarak metrelik yazıları kaleme alan Tekin ile anımız çok. 20'den fazla kitap yazdı. Röportajları ve gezi yazılarından oluşan dizilerini de hep metrelik yazmıştır. Şimdi dönem dijital... 662 sayfalık göz nuru için kutluyorum. Enver Paşa hayranları ve araştırmacıların artık ayrı ayrı eser irdelemesine gerek kalmamış. Kaynakların hepsini birleştirmiş. Akademisyen titizliği ile tamamlamış eseri. Eline, yüreğine sağlık. Murat Bardakçı'nın "Enver"ini daha önce yazıp tavsiye etmiştim. Tekin'in bu kitabının okunmamasının eksiklik olduğunu belirtmeliyim. Benim romana gelince... Bir başka bahara kalsa da aklımdan hiç çıkmıyor. Şu tembelliği bir atsam, kafayı boşaltsam bitecek inşallah.
