Ekonomide moraller bozuk

TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu ) tarafından yayınlanan Mayıs ayı ''Ekonomik güven endeksi '' geçen seneki seviyesinde, yüzde 82 güven sınırı altında seyretti. Güven endekslerinde 100 güven sınırıdır. 100'ün Altı güvensizlik, üstü ise güven göstergesidir.

''Ekonomik güven endeksi, tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirme, beklenti ve eğilimlerini özetleyen bir bileşik endekstir. Bu endeks, Tüketici, İmalat sanayii, Hizmetler, perakende ticaret ve inşaat sektörlerinin beklentilerini birlikte değerlendirir.

Üretici ve tüketicinin beklentisi, aynı zamanda ekonomik gidişatı da etkiler. Olumlu beklentiler ekonomide canlanmayı hızlandıran, olumsuz beklentiler ise tersine tüketimin ve piyasanın daralmasına neden olan faktörler içindedir.

Üretici ve tüketici beklentilerini bu günkü ve gelecekte tahmin ettikleri siyasi ve ekonomik istikrara bakarak ve ayrıca geçmişte yaşanan sorunları dikkate alarak şekillendirirler.

Geçmişe bakarak, Devletin, hane halkının, firmaların gelecekle ilgili beklentilerini şekillendirmesine İktisat dilinde "Uyarlayıcı bekleyişler" deniliyor. (Vikipedi )

Türkiye de 2012 yılından sonra büyüme oranları düştü, işsizlik arttı, piyasada durgunluk başladı. Ekonomik Güven Endeksi de aynı şekilde 2012 yılında güven sınırı üstünde yani, yüzde 113.6 iken sonraki yıllar düşmeye başladı ve son üç yıldır güven sınırı altında devam ediyor.

Ekonomide canlanma olması için üretici ve tüketici kararları olan iç dinamiklerin harekete geçmesi gerekir. Bunun içinde siyasi istikrar önemlidir. Bu gün siyasetteki sertleşme , toplumdaki ayrışma, Demokrasi zafiyetleri, iç dinamiklerin harekete geçmesini önleyen en önemli bir sorunlardır.

Öte yandan Mayıs ayında sektörler itibariyle imalat sanayii olarak reel sektör ve perakende ticaret endeksleri güven sınırının üstünde, Hizmet sektörü ve inşaat sektörü endeksleri ise güven sınırının altında kaldı. (Aşağıdaki tablo )

Hizmet sektöründeki güven kaybına bu sene durgun giden Turizm sektörü etkili oldu. Asıl sorun, daha düşük olan ve 5 yıldır güven sınırının altında kalan inşaat sektöründedir.

İnşaat sektöründe konut satışları 2015 yılına göre bu sene ocak ayından beri düşüyor. Türkiye genelinde konut satışları 2016 Nisan ayında da yine bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,9 oranında azaldı.(TÜİK)

Konut sektöründe beklentiler açısından da, 2015 Nisan ayı ile 2016 Nisan ayı arasında:

Alınan Kayıtlı siparişlerde yüzde 2.2 azalma oldu… Satış fiyatları beklentisi yüzde 3.2 düştü… Toplam çalışan beklentisi ise yüzde 7.8 geriledi.

Konut sektörü için daha dikkatli olmak zorundayız. Hükümet ekonomide kısa süreli canlanma yaratıyor diye konut sektörünü destekliyor. Ancak bu sektörde arz fazlası oluştu. Dahası konut yatırımı sürekli katma değer yaratmaz. Bu sektörün balon yapması, ekonomik kriz demektir .