Bahçeli'nin başkanlık sistemini yeniden gündeme getirmesi ve bu sistemin tartışılması, enerjimizi yanlış yönde harcamamıza neden oluyor. Gerçekte bugünkü ekonomik ve siyasi konjonktürde tüm enerjimizi ekonomik ve siyasi sorunlara çözüm için harcamamız gerekiyor.
Dünyada yaygın olan sistemler; doğrudan demokrasi yani parlamenter sistem, tam başkanlık sistemi, yarı başkanlık sitemleridir.
Dünyada bütün ülkelerin gelişmişlik ve refah durumları ile yönetim sistemlerini karşılaştıran, söz gelimi refah endeksi (The Lagatum Prosperity Indeks 2015 - www prosperity.com) ve Türkiye'de, Global Politika ve Strateji, Doç. Dr. Alican Kaptı ve Doç. Dr. Sebahattin Gültekin, ''Karşılaştırmalı Analizlerle Başkanlık Sistemi ve Türkiye -2015'' gibi araştırmalar ve çalışmalar var.
Bu araştırmalardan çıkan sonuçlara göre:
* NATO üyesi 28 ülkeden birisinde başkanlık sistemi, 24'ünde ise parlamenter sistem vardır.
* G'8 ülkeleri içinde yalnızca birinde başkanlık sistemi, 5 inde parlamenter sistem vardır.
* Avrupa Birliği'nde bir ülke başkanlık sistemi, 23 ülke ise parlamenter sistem ile yönetiliyor.
Öte yandan aynı araştırma sonuçlarına göre, dünyanın gelişmişlik düzeyine göre en iyi 50 ülkesinin çoğu, yüzde 52'si parlamenter sistem ile, yüzde 28'i ise doğrudan başkanlık sistemi ile idare ediliyor. (Aşağıdaki tablo.)
*************************
GRAFİK
Kaynak: LPI-Global, Politika ve Strateji Başkanlık Sistemi ve Türkiye Ekonomisi
*******************************
Ülkeler ve yönetim sistemi ile ilgili karşılaştırmaya, LPI'nin yaptığı refah endekslerine göre bakılınca, parlamenter sistemle yönetilen ülkelerde refahın daha yüksek olduğu anlaşılıyor. (Aşağıdaki tablo.)
***************
Refah Düzeyi Sıralamasında En İyi İlk 50'ye
Giren Ülkelerde Yönetim Sistemi
----------------------------------------------------------------------------
Yüzde
-----------
Parlamenter 64
Başkanlık 18
Yarı Başkanlık 8
Diğer 10
Kaynak: LPI-Global, Politika ve Strateji Başkanlık Sistemi ve Türkiye Ekonomisi
******************
Yine aynı refah endeksine göre, dünyada refahı en yüksek ilk 10 ülkenin 7'si parlamenter sistemle idare ediliyor.
En iyiler yerine dünyanın en az gelişmiş 10 ülkesine göre bakılınca, bu ülkelerin 9'unda başkanlık sisteminin, birinde ise yarı başkanlık sisteminin olduğu, buna karşılık hiç birinde parlamenter sistemin olmadığı görülüyor. (Aşağıdaki tablo.)
****************
Ekonomik Gelişme Düzeyine Göre Dünyada
En Geri 10 Ülkede Yönetim Sistemi
--------------------------------------------------------------------------
Sayı
----------
Başkanlık 9
Yarı Başkanlık 1
Parlamenter 0
Kaynak: LPI-Global, Politika ve Strateji Başkanlık Sistemi ve Türkiye Ekonomisi
**********************
Sonuç: Başkanlık sistemi, bazı siyasilerin iddia ettikleri gibi, istikrar ve refah getirmiyor.
Türkiye'de bir yandan olağanüstü hal varken, öte yandan başkanlığı tartışmak demokrasiye zarar veriyor.
Türkiye ile ilgili yapılan son anketlerin resmen cılkı çıktı... Zira taraflı olarak davranıyor ve birbirinin tam tersi sonuçlar ilan ediyorlar. Siyasi etik zedeleniyor.
Türkiye enerjisini, darbe teşebbüsünün yıkıcı etkilerini onarmaya, Suriye sorunu, terör sorunu, işsizlik ve durgunluk sorunlarının çözülmesine harcamalı. Bunlar çözüldükten sonra başkanlık konuşulmalı.
