Türkiye 24 Haziran erken seçimi, sonrasında ABD ile yaşanan gerginliklerin papaz kriziyle birlikte yaptırım ve ekonomik krize dönüşmesi gündemine mahkum edildi.
Bu süreçte dışarıdaki önemli gelişmeler iç gündemde yer bulamadı. Bunlardan biri sınırlarımızın güneyindeki IŞİD'le mücadele. Ortaya çıkış süreci uzun ama Haziran 2014'te Musul'u işgal ettiğinde dünyanın gündeminin başına oturdu.
2018'lere gelindiğinde artık IŞİD'in Irak ve Suriye'de yenildiği, terörist sayıları yüzlü rakamlarla açıklanıyordu. Geçen günlerde nedense Türkiye'de haber olmayan iki açıklama oldu; BM ve Pentagon raporları.
27 Temmuz tarihli BM raporunda Irak ve Suriye'deki IŞİD'li sayısının 20-30 bin arasında değerlendirdiği belirtiliyor. Not; BM raporunda Suriye kuzeyinde IŞİD'le mücadelede SDG/YPG'nin katkılarının önemli olduğundan bahsediliyor!
Pentagon raporu daha detaylı. Son 4 yılda ABD'nin 24 binden fazla hava operasyonu yapıp, 14.3 milyar dolar harcanmasına rağmen Haziran 2018 itibariyle IŞİD'in Irak/Suriye'deki terörist sayısının 31.500 (bunun 14.500'ü Suriye'de) civarında olarak belirtiliyor. IŞİD'in en kuvvetli olduğu 2015'te buralardaki IŞİD'li sayısı 33.000 idi.
Sanki sanal bir savaş yapılmış, IŞİD'in hilafeti yıkılsa da IŞİD'li sayısı ancak 1.500 civarında azaltılabilmiş! Halbuki ABD, Rusya Türkiye, İran, Irak, Suriye vs açıklamalarına bakılırsa öldürülen IŞİD'li sayısı 80.000 civarındaydı. Yoksa 4 yıldır sadece bir algı ve rakam savaşı mı vardı?
Ben hep IŞİD'in bölgeyi dizayn etmek için kullanılan bir araç olduğunu yazıp söyledim. Arada gelen bilgilerle IŞİD'in bu rolü bitince ne olacak diye sorup uyarmıştım.
Bunlardan biri IŞİD'in yeni bir yapıya dönüşmesiydi. Son rakamlar üzerine bizzat Amerikalıların ortaya attığı IŞİD 2.0 kavramı aklıma geldi. Öyle ya IŞİD'i sonunun ne olacağını onu kurup bir araç olarak kullananlar daha iyi bilirdi!
Şubat 2016'da ABD DİB Yrd A.Blinken, "...kalıcı bir stratejimiz olmazsa, IŞİD 2.0 ya da adı her neyse bundan istifade edecektir" diye konuşuyordu.
Temmuz 2017'de bu sefer Irak'taki ABD'li General S.Townsend "IŞİD 2.0'ın ortaya çıkmasına engel olmak istiyorsak..." cümlesiyle başlayıp Irak'ın yapması gerekenleri sıralıyordu.
Kasım 2017'ye geldiğimizde bu sefer ABD Svn.Bkn. Mattis ABD'nin uzun vadeli hedefinin IŞİD 2.0'ın geri dönmesini önlemek olduğunu söylüyordu.
Mart 2018'de WashingtonPost'a konuşan ABD'li yetkili SDG'nin 400 yabancı IŞİD militanını alıkoyduğunu hatırlatarak, geniş odalarda birlikte tutulan bu kişilerin yeniden örgütlenip IŞİD 2.0 olarak ortaya çıkmasından endişelendiklerini söylemişti.
IŞİD 2.0'ın arkasında önceki ABD kaynaklı raporlar var. Nedense bunlar da yine Türk medyasında yer almamıştı.
ABD İstihbarat Teşkilatının 2016 başındaki Küresel Tehdit Raporunda ve eş zamanlı bazı ABD'li düşünce kuruluşlarının raporlarında El Kaide'nin Suriye kolu El Nusra'nın IŞİD'ten sonra bölge/dünya güvenliğini tehdit edecek daha tehlikeli bir terör örgütü olacak şekilde yapılanmasını gerçekleştirdiği, Suriye'de ılımlı muhalif diye adlandırılan silahlı grupların ve Sünni kesimlerin içine sızdığı hatta kontrolü ele geçirdiği, IŞİD'in bertaraf edilmesini sabırsızlıkla beklediği belirtiliyordu.
Aynı raporda artan El Kaide tehdidine dikkat çekiliyor ve El Kaide'nin Afganistan, Pakistan, Suriye ve Türkiye'deki yapılarının yeni saldırıların planlamasına kaynak teşkil ettiği ifade ediliyordu.
Şimdi dikkat! IŞİD ile Nusra'nın zaman zaman birbirlerine alan açtıkları biliniyor. Zaten aynı kökten geliyorlar. Suriye operasyonun yaklaştığı İdlib'teki ÖSO, Nusra ve irtibatlı terör örgütleri mensubu onbinlerin ne olacağı tartışılıyor. Bunların önemli bir bölümünün Türkiye destekli ÖSO merkezli Ulusal Orduya katılmaları konuşuluyor.
Sorular: ABD'liler IŞİD 2.0'dan bahsederken onun nasıl bir hedefe yönleneceğini öngörüyorlar? Suriye'deki IŞİD 2.0 yapısı içinde Cerablus-Bab, Afrin, İdlib'te dönüşmekte olan yapıyı (ulusal ordu) mı kastediyorlar? IŞİD 2.0'ın Türkiye'deki Suriyeli göçmenlerle nasıl bir bağlantısı var? IŞİD 2.0 PYD/YPG'yi maskelemek için mi kullanılacak? PYD'nin elindeki çok sayıda IŞİD'li ne için? Soru çok.
Türkiye IŞİD 2.0 versiyonuna karşı uyanık olmalı. IŞİD-Nusra karışımı yeni örgütten bahsediyoruz. Irak ayrı bir sorun. Suriye'de ise IŞİD var oldukça çekilmeyeceğini açıklamış ABD görünen o ki bu yeni rakamlarla ve versiyonla IŞİD'e yeni bir rol biçiyor. Fırat'ın batısında Türkiye-Suriye sınırının iki tarafında bir Veziristan oluşturma gayretlerine dikkat. Çünkü Türkiye bir süredir düşman ve tehdit değiştirme operasyonuna maruz kalıyor.
