Merkez Bankası gecelik faizleri indirdikten sonra, bankalar konut kredisi faizlerini indirmeye başladılar. Ayrıca, piyasalar canlanmaya başladığı için bankalar yurt dışından da ucuz kredi bulabiliyor. Bu kredileri içeride satmak için, konut kredisi faizlerini düşürüyorlar.
Ancak, konut kredisi almak isteyenlerin, hangi bankanın daha düşük faiz aldığını hesaplarken, iki önemli soruna dikkat etmeleri gerekiyor.
Birisi... Bankalar ilan ettikleri faiz dışında konut kredisi alanlardan gizli faiz alıyorlar. Bunun nedeni, komisyon, dosya masrafı ve başka masrafları kesip, anaparayı eksik vermeleridir.
Üç bankanın, 5 yıllık konut kredisi için ne kadar kesinti yaptıklarını ve ne kadar faiz aldıklarını topladım... Bu bankaların bir tanesi devlet bankası iki tanesi de özel bankadır. Bunların ismini vermiyorum... A, B, C bankaları diyorum.
100.000 LİRA KONUT KREDİSİ (5 YIL GERİ ÖDEMELİ)
BANKA KESİNTİLER ELE GEÇEN
A 3.830 96.170
B 2.870 97.130
C 3.500 96.500
Demek ki 100.000 lira konut kredisi talep edenin eline 100.000 lira değil, aslında 96 veya 97 bin lira geçiyor.
Bankaların 100.000 liradan yaptıkları kesintinin detayı da şöyledir:
BANKALARIN KONUT KREDİSİNDEN YAPTIKLARI KESİNTİ DETAYI
A B C
KOMİSYON 2000 1000 2000
EKSPERTİZ 1000 550 500
HAYAT SİGORTASI 350 820 350
DASK 130 500 500
İPOTEK MASRAFI ------- ------- 150
Bankalar verdikleri kredi için faiz alırlar. Ayrıca neden komisyon alıyorlar? Bu komisyonu neden bazı bankalar 1000 lira olarak, bazı bankalar ise 2000 lira olarak alıyorlar?
Yine neden hayat sigortası için bir banka diğerlerinin iki katından daha fazla para alıyor? Kendi sigortası olduğu için mi?
İkincisi... Bankalar bu masrafları almakla, aslında ilan ettikleri faiz dışında vatandaştan gizli faiz almış oluyorlar.
BANKALAR AYLIK FAİZ YILLIK BİLEŞİK GİZLİ FAİZLE
A 1.05 13.35 14.00
B 0.99 10.40 10.80
C 1.09 13.90 14.50
Örneğin A bankası 100.000 lira kredi üstünden yüzde 1.05 faiz alıyor. Bu faizin yıllık bileşiği yüzde 13.35’tir. Ancak bu faiz 100.000 liranın faizidir. Oysaki A bankasından konut kredisi alanın eline 96.170 lira geçiyor. Faizi bu anapara üstünden hesaplanınca, kredi alan faizi yüzde 13.35 yerine daha yüksek oranda, yaklaşık yüzde 14 oranında ödemiş oluyor.
Kaldı ki, bütün dünyada faiz oranları yıllık ilan ediliyor. Ayrıca bankalar Merkez Bankasından para aldıkları zaman, verecekleri faiz yıllık yüzde 10.25 üstünden hesap ediliyor. Yine, bankalar mevduata yıllık yüzde 9 faiz veriyorlar. Buna karşılık neden verdikleri kredileri aylık faiz üzerinden hesap ediyorlar?
Aylık faiz, bir ekonomide belirsizliğin olduğunu, yüksek riskin olduğunu
teyit ediyor. Türkiye’nin istikrar imajını bozuyor. Bankaların buna hakları yoktur.
Bankalara gerek konut kredisi faizleri ve gerekse diğer kredi faizleri için, yasa ile disiplin ve standart getirmek gerekiyor.
