Altının derdi ne?
Son günlerde altında aşırı hareketlenme oldu. 2020 yılı 4 Ağustos''ta bir ons altın 2039 dolara çıktı. 30 Mart 2021 de 1678,81 dolara geriledi. Şimdi 1782,24 dolardır.
TL''nin sürekli kaybettiği bir dönemde, altın alternatif finansal yatırım araçları arasında önemli bir alternatiftir.
Bu güne kadar altına yatırım yapanlar, diğer finansal yatırım araçları ve gayrimenkule yatırım yapanlara göre daha yüksek getiri sağladı.
2003 ile 2021 arasında geçen dönemde Dolar/TL, ons altın dolar, Gram altın/TL ve TÜFE oranında yüzde değişme birine yakın oldu. Ancak TL olarak gram altında artış bunların 6 katına yakın oldu. (Aşağıdaki Tablo)
Bundan sonra altın fiyatları nereye gider? Bu sorunun net bir cevabı yoktur. Nedenlerine gelince Bir… Altın üreten ülkeler zaman zaman altında manipülasyon yapıyor… İki… Dünya para sistemi yeniden kurulursa, altına talep azalır.
Bundan sonra Merkez Bankalarının altın talebi, Dolar ve Euro''nun ne kadar güvenli olacaklarına bağlıdır. Ama her durumda global ekonomi dolara bağlı dünya para sisteminden rahatsızdır. Bunun içindir ki yeni bir dünya parası arayışı içindedir.
1970''de başlayan petrol krizinden sonra, ABD bir ons altın eşittir 35 dolar taahhüdüne uymayacağını açıkladı. Dolara olan güven düşmeye başladı. Son çeyrek asırdır da, iki yıl öncesine kadar, Dünya Merkez Bankaları resmi rezerv olarak dolar yanında Euro ve Altın tutmaya başladılar. 2020 yılında Merkez bankalarının altın talebi 2019 yılına göre yüzde 60 azaldı.
Dünya Altın Konseyi (World Council Gold) dünyada altına olan talebin son elli yılda neden artığını açıkladı;
* Doların dünyadaki hegemonyasına tüm ülkelerden tepki yükseliyor ve doların yerine geçecek bir değer ve değişim aracı aranıyor. Euro bunu tam olarak sağlayamadı. Arayışlar sürüyor.
* Orta Doğu''daki stratejik riskler ve dünyada soğuk savaş riskinin artması da altına talebi artırdı.
Ayrıca, 2009 krizi, yalnızca dolara dayanan dünya para sisteminin tutmadığını ve İMF''nin de dünya para istikrarını sağlayamadığını gösterdi.
Yeni para sistemi için İMF'' Özel çekme hakları (SDR) bir kriter olabilir. SDR, genelde bir hükümetin, diğerinin merkez bankasından onun ulusal parasını çekmesine olanak veren bir haktır.
SDR başlangıçta 0.888671 gram saf altına eşitken yani 1 SDR = 1 ABD Doları iken, Bretton Woods Sistemi çöküp dünya üzerindeki para birimleri dalgalı kur uygulamasına geçince yapısı da değişti. Halen beş farklı para birimine endekslendi. İMF''nin para sepeti içerisinde Amerikan doları yüzde 41.73, Euro yüzde 30.93, Yuan yüzde 10.92, Japon yeni yüzde 8.33 ve İngiliz sterlini yüzde paya sahiptir.
Her şeyden önce, dünya para sistemini tek başına dolara bağımlı olmaktan çıkarmak gerekir. Dünya para sistemini dolar yerine, İMF''nin parası yer alan beş para birimine göre oluşan bir sepete göre düzenlemek gerekir.. Bu sepette yer alacak her paranın oranı, ülkelerin GSYH''sı ve fert başına gelir düzeyine göre ağırlıklı olarak düzenlemek gerekir. Böyle bir sepete bağlanacak dünya para sistemi daha güvenli ve istismara imkan vermeyecek bir sistem olacaktır. Çoklu para sepetine bağlı para sistemine geçildikten sonra, on yıllık bir hazırlıkla Dünya Merkez Bankası kurulmalıdır.
