AKP 19 yılda 10 milyon işsiz yarattı

AKP''nin hükümet kurduğu 2003 yılında nüfusumuz 66,4 milyon idi. İstihdam edilenlerin sayısı 21 milyondu.

2021 Mayıs ayında nüfusumuz 84 milyon oldu. İstihdam edilenlerin sayısı 27,8 milyona çıktı.

Bu 19 yılda nüfusumuz 17,6 milyon arttı. İstihdam edilenlerin sayısı ise 7,8 milyon arttı. AKP iktidarı 19 yılda aradaki fark kadar yani 9,8 (10) milyon işsiz yarattı.

Açıklanan Mayıs ayı işsizlik verilerine göre, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı yüzde 13,2 oldu. Geçen senenin aynı ayına göre 0,6 yüzdelik puan geriledi. 2020 yılında pandemi etkisi daha yüksek idi. Ama Türkiye''nin işsizlik sorunu 0,6 yüzdelik puanla çözülmez.

Aslında siyasi iktidar işsizlikte sürekli olarak kendini egale ediyor. On bir sene önce 2010 yılında açıklanan işsizlik oranı yüzde 9,2 idi. Bugün yüzde 13,2 oldu.

Atıl iş gücü oranı yüzde 27,2 oldu. Bu oran atıl iş gücü, işsiz sayısı, zamana bağlı eksik istihdam ve potansiyel iş gücü toplamının oranını gösteriyor. Oysa ki yine 11 sene önce 2010 yılı Mayıs ayında bu oran yüzde 17,8 idi.

Pratikte istihdam sorununun çözümünde dikkate almamız gereken oran bu orandır. Çünkü bu oran aynı zamanda bizim insan gücü kaynaklarımızı ne oranda kullandığımızı da gösteriyor. İktisadi kalkınma ve gelir dağılımının düzelmesi için, Türkiye elindeki insan gücü kaynaklarını etkin kullanmak zorundadır. Atıl iş gücü oranının yüzde 27,2 olması, bu kaynakları etkin kullanmadığımızı gösteriyor. Bu şartlarda eğer bir istihdam programı yapacak olursak, gerçek işsizlik oranının yüzde 27,2 olduğunu kabul ederek işe başlamamız gerekir.

İstihdam oranı: İstihdamın, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus içindeki oranıdır. 2010 yılında yüzde 45 olan istihdam oranı Mayıs 2021''de yüzde 43,8''e geriledi .

İstihdam oranı önemlidir? Zira bu oran ülkedeki mevcut iş gücünün ekonomik faaliyetler içerisinde sürekli biçimde çalıştırılmasını gösterir. Bu oranın yüksek olması, insan gücü kaynaklarının etkin kullanılmış olduğunu ve daha yüksek katma değer elde edildiğini gösterir. Bu oranın düşük olması yoksulluk kısır döngüsü yaratır.

Nereden, nereye?

19 yılda 10 milyon işsiz yaratan bir iktidarın işsizliği çözmesi mümkün müdür? Çözmesi için popülizm dahil bugünkü politikalardan 180 derece dönmesi gerekir. İmam Hatip projesinden vazgeçip, eğitimde insan gücü planlaması yapması gerekir. O zaman da AKP kalmaz.

Aslında işsizlik de diğer ekonomik istikrar sorunları ile koordineli ve bir istikrar programı içinde çözülebilir. Çok kısa olarak bazı önlemler;

* Beş milyon Suriyeliyi kendi ülkesine göndermek gerekir.

* Üretimde ortalama yüzde 40 olan ithal girdi payını yüzde 10 seviyesine düşürmek gerekir.

* Özel yatırımlar, hukuki ve demokratik güven altyapısı aşındığı için, yapılmıyor. O zaman iş devlete kalıyor. Geçici bir dönem için devlet yatırım yaparak; piyasaya girmelidir. Bu paralelde bütçe içinde yüzde 6 olan yatırımların payını yüzde 20''ye çıkarmalıdır. Devlet para değil iş vermelidir. Kaldı ki iktidar değişirse, güven ortamı kısa sürede kendiliğinden oluşur.

* İstihdam üstündeki vergi yükünü AB ortalamasına düşürmek gerekir.

* Parti devletinden liyakate dayalı kurumsal devlete geçmek gerekir.