Yeni Türkiye kimin Türkiye'sidir? (4)
Enflasyon ekonomik istikrarın barometresidir. Fiyatlar genel düzeyinin sürekli ve hissedilir artışını ifade eder. Belli bir veya birkaç malın fiyatının artması değil, fiyatlar genel düzeyinin artmasıdır. Ayrıca herhangi bir şok veya geçici bir nedenle bir veya birkaç defa fiyatlar genel düzeyi artıp, orada sabit kalırsa bu da enflasyon değildir. Fiyatlar genel düzeyinin sürekli artması gerekir.
Durgunluk gibi durumlarda, iktisadi faaliyetlerin canlanması için hükümetler düşük seviyeli bir enflasyon tercih edebilir.
Bugün Türkiye''de artan TÜFE ile ilgili şu tespiti yapabiliriz: Türkiye''de 2018 Ağustos kur şokuna kadar yapısal nedenlere dayanan yüzde 8 ile yüzden10 arasında bir kronik enflasyon vardı. 2018 seçimleri ile Türkiye tek adama dayanan Cumhurbaşkanlığı sistemine geçince güven sorunu oluştu ve yabancı sermaye girişi geriledi, yerli sermaye çıkmaya başladı. Washington ile Ankara arasında yaşanan Rahip Brunson gerilimi de, kur şokunu tetikledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan''ın tek haneli faiz hedefi ve bu nedenle MB ve kadrolarına aşırı müdahale etmesi yeni bir kur şoku yarattı. 2021 Aralık ayında bir aylık enflasyon yüzde 14 oldu. 2022 yıllık enflasyonu da yüzde 64,3 oldu.
Aslında Enflasyonun tek nedeni Sayın Cumhurbaşkanının tek haneli faiz ısrarıdır. Dahası enflasyondan sonra bir istikrar politikası niyetinin de olmamasıdır. Oysa ki önceden bir tecrübesi de var. 2018 kur şokundan sonra Eylül ayında TÜFE oranı yüzde 25''e çıkmıştı. Merkez Bankası faizleri artırdı, Eylül 2019 da TÜFE yüzde 8,5''a geriledi ve kurlar kur şokunun başladığı Ağustos 2018 ayının altında kaldı.
ABD''de FED ve Avrupa Birliği Merkez Bankası yüzde 8 dolayındaki enflasyonla mücadeleyi, büyümeye tercih edip faizleri artırıyor. Türkiye''de tersine yüksek enflasyon varken, MB faizleri tek haneye indirdi. TL''den kaçış hızlandı.
Türkiye''de enflasyon dünya ve gelişmekte olan ülkeler ortalamasına göre ve üyesi olduğu OECD ülkelerine ve G-20''lere göre çok yüksektir. Türkiye''nin kriz ikizi olarak tarif edilen Arjantin seviyesindedir.
.
Dahası, enflasyon düzeltmesinde çalışanların hakkı yeniyor çünkü TÜİK, TÜFE oranı çalışanlara hitap etmiyor. İTO geçinme endeksi ve gıda fiyat artışı ile TÜFE arasında 15-20 puan fark var.
