Türkiye''de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi''ne geçilmesiyle beraber kamuda düzenlenen ihalelerin yapısında da ciddi bir değişim yaşandı.
Sözcü’den Ali Ekber Ertürk’ün haberine göre; Başkanlık sistemine geçilmesinin ardından kamu ihalelerinde ‘rekabet ve şeffaflığı'' öngören açık ihale usulünün yerini daha çok şaibelerle gündeme gelen ‘pazarlık'' ve ‘istisna'' alımlarının alması dikkat çekti. artış Kamu İhale Kurumu (KİK) verilerine göre, 2020’de pazarlık usulüyle ihale alımları, 2015’te yapılanların üç katına yakın. 2015 yılında yüzde 9.1 olan pay, 2020 yılına gelindiğinde tam olarak yüzde 26.3''e ulaştı. İstisnai alımların payı da 2015 yılında yüzde 8 iken 2020 yılında bu oran yüzde 11.4''e çıktı.
ADRESE TESLİM İHALE YORUMLARI
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’yle beraber ihale kazanan yüklenici sayısında da belirgin bir azalma oldu. Yüklenici sayısı, 2015’te 49 bin 115 iken, 2020’de 37 bin 758 seviyesine düştü. Bu da ‘İhaleler belli kesimlere veriliyor'' yorumlarına sebep oldu.
YÖNETMELİKLERDE DEĞİŞİKLİK
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi''ne geçilmesiyle beraber, kamu ihaleleri kapsamında çok sayıda değişiklik yapıldı. Sisteme geçilen 2017 ve 2020 yılları arasında Kamu İhale Kanunu''nda 20 değişiklik gerçekleşlirken, 32 yönetmelik ve ikincil mevzuat değişikliği yürürlüğe girdi. Bu değişikliklerin çoğunun, ‘istisna alımları''nın artırılması yönündeki değişiklikler olduğu kaydedildi. Kamu İhale Kurumu''nun denetimi olmadan yapılan ‘istisna alımlarının payı'' büyük ölçüde arttı.
Başkanlık sistemi ile ihale yapan idare sayısı, 12 bin 211''den 8 bin 923 düzeyine, sözleşmeye bağlanan ihale sayısı ise 127 bin 924''ten 66 bin 527 düzeyine indi.
KAMU ALIMLARININ ÇOĞU ANKARA’YA KAYDI
İhalelerde yüklenici firma sayısı, 2015’te 49 bin 115 iken, 2020 yılında 37 bin 758 seviyesine düştü. Bu dönemde gerçekleşen ihalelerde dikkat çeken başka bir gelişme de Kamu alımlarının çoğunun Cumhurbaşkanlığı''nın bulunduğu Ankara’ya kayması oldu. Ankara''nın içinde yer aldığı İç Anadolu''daki kamu alımlarının payı neredeyse, ülkenin payının yarısına yükseldi. 2015 yılında yüzde 35.4 olan pay, 2020''de yüzde 46.8''e çıktı.
