'İtibardan tasarruf olmaz'ın halka maliyeti yüksek oldu
Cumhurbaşkanı Erdoğan''ın Sit alanı olan Atatürk Orman Çiftliği''nde yaptırdığı ve 1.150 odası olan sarayın maliyeti bu günkü kurla 6,6 milyar liradır. Bu sarayın yanında, Muğla ve Bitlis''te de sarayların maliyetinin de 4 milyar 490 milyon dolar olduğu yazıldı.
2015 yılında İstanbul''da Yıldız sarayı Mabeyn Köşkü''nde yapılan Erdoğan -Merkel Görüşmesi, Avrupa''nın en büyük yayın organları tarafından "Şatafat ve şaşaa, altın koltuklar, boğazdaki lüks saray, otoriter Erdoğan," başlıkları ile çıkmıştı. 7 Temmuz 2021''de Mecliste, Okluk koyunda Cumhurbaşkanı yazlık sarayı tartışıldı. AKP''li vekil bu saray ''''Cumhurbaşkanının şahsi malı değil, devletin sarayı ''''diye akla zarar, normal insanlarla alay eden bir savunma yaptı. Çünkü burada temel sorun devlet kaynaklarının yanlış kullanılmasıdır.
Cumhurbaşkanı Erdoğan''ın Camiye gidiş konvoyu, tüm dünyada sosyal medyada "aman Allah''ım" dedirtiyor. Yüzlerce araç, akrep ve helikopterlerin eşliğinde, saatlerce trafik kesiliyor. Söz gelimi videoyu çeken '''' konvoydan dolayı cadde kapalı 20 dakikadır tramvay gelmiyor. '''' Diyor.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cumhurbaşkanının kullanımında 8 uçak olduğunu söylüyor. Muhalefet ise 8 uçak sadece Cumhurbaşkanı''na tahsisli bulunurken, Bakanlıklar, Genelkurmay, Emniyet''e ait VİP uçaklarla birlikte uçakların sayısının 15 olduğunu söylüyor.
Cumhurbaşkanın "itibarda tasarruf olmaz" anlayışı nedeni ile Devlette lüks ve trafik polisi Çakarlı Mercedes furyası oluştu.
Cumhurbaşkanının kurduğu kurulla, danışmanların kullandığı ve park halindeki binlerce resmi Ekim 2022 ayı sonunda basında yer aldı. Bürokraside ve belediyelerde tüm makam araçları ithal pahalı araçlardır.
1.Cumhurbaşkanın itibarda tasarruf olmaz anlayışının fırsat maliyeti yüksek oldu.
Fırsat maliyeti, ister özel sektörde olsun ister kamu sektöründe olsun, bir mal ve hizmet üretimini bir birim artırmak için başka bir mal ve hizmet üretiminden vazgeçmek gerekir. Kamuda bir harcama yapılırken ikinci bir hizmet üretiminden zorunlu olarak vazgeçiliyor. Söz gelimi saray yaparken, okul yapmaktan vazgeçiliyor. Oysaki saray inşaatı sırasında katma değer artar. Sonrasında hizmet sırasında da katma değer oluşur. Ancak aynı hizmet için zaten Çankaya Köşkü vardı. Orada da aynı hizmet yapılırdı. Bu durumda Beştepe iktisadi anlamda atıl yatırımdır.
Beştepe yerine Türkiye''nin birçok ilinde devlet yatırım yapabilir ve istihdam yaratabilirdi. O zaman bu yatırımlar büyüme ve kalkınmaya sürekli katkı yapardı. Demek ki Beştepe''nin toplumsal maliyeti yapılan nominal harcama değerinden da daha yüksek oldu. Dahası Atatürk Orman çiftliğinde çok sayıda ağaç kesildi ve çevre maliyeti oluştu. Yani fırsat maliyeti çok daha yüksek oldu.
Basında dolaylı olarak fırsat maliyetini vurgulayan başlıklar yer alıyor; bir örnek; "Sarayın Camları 701 milyon lira, bu parayla 6 tane baraj yapılırdı.''''
2. Türkiye ve AKP şatafattan dolayı itibar kaybetti.
Hollanda Başbakanı Mark Rutte''un ofisine bisikletle gidiyor. Hollandalılar başbakanın mütevazılığı ile övünüyor.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, bir akşam bileği kırılan eşini korumalara bile haber vermeden kendi aracı ile Hacettepe Hastanesi Acil Servisi''ne götürdü. Röntgen için sade vatandaşlar gibi kuyruğa girerek sırasını bekleyen cumhurbaşkanı ve eşini doktorlar fark ederek özel bir odaya aldılar. Sezer''in bu davranışı, Türkiye''nin batı toplumu ve medeni bir ülke olduğu algısını güçlendirdi ve itibarımızı artırdı.
AKP içindeki iktisatçılar tasfiye edildi. Ekonomide günübirlik politikalar hakimdir. Günübirlik politikalar bugüne bakar Kamu harcamalarının orta ve uzun dönemde ortaya çıkacak fırsat maliyetini hesap etmez. Ama siyasette AKP genel Başkanı Erdoğan, iyi bir taktisyendir. Buna rağmen şatafatın itibar kaybı ve tepki yaratacağını neden hesap edemedi.?
3. Bugün ekonomide yaşamakta olduğumuz ağır bunalımın temel nedenlerinden birisi Cumhurbaşkanının "İtibarda tasarruf olmaz" anlayışı doğrultusunda bütçeden yapılan şatafat harcamalarıdır.