ERDEM AVŞAR / ÖZEL HABER
Massachusetts Dartmouth Üniversitesi’nde görevli Biyomedikal Mühendisliği ve Biyoteknoloji alanında uzman Doçent Doktor Erin Bromage, korona virüsün nereden nasıl yayıldığını tüm ayrıntılarıyla anlattı.
"Yolda koşu yaparken ya da bisiklete binerken maske takmayan birini gördüğünüzde panik yapıp endişe etmenize gerek yok. Esas korkmanız gereken durum yüksek sesle konuşanlardır, özellikle kalabalık ve kapalı bir ortamda" diyen Bromage, "Riskler-Bilin-Korunun” başlıklı makalesinde “Nefes almak, yüksek sesle konuşmak ve hapşırmak farklı seviyelerde damlacığı havaya bırakır. Benim bu makaleyi yazmamamın sebebi insanları endişelenmemesi ve zihinsel enerjilerini boşa harcamaması. Sonuçta virüsün havada kaldığı yoğunluk önemli.
Açık havada ya da havalandırmanın iyi olduğu geniş alanlarda virüsün etkisi azalır ve yoğunluk riski düşer. Virüs havada ne kadar az yoğun kalırsa oradan enfeksiyon kapma riski daha düşük olur. İnsan farklı düzeylerde damlacık bırakır. Örneğin şarkı söylemek yüksek sesle konuşmaktan daha fazla damlacık dağıtır. Hapşırmak en çok damlacığı üretir. Ağzınızdan çıkan ses ne kadar yüksekse havaya bırakılan partikül de o kadar yüksektir. Bunlar daha uzağa gidebilirler" dedi.
ÇEVREYE NE KADAR VİRÜS SALINIR?
Erin Bromage, virüsün hangi ortamda nasıl yayıldığını ise şu ifadelerle aktardı:
"Banyo: Banyolarda çok sayıda dokunma yüzeyi, kapı kolu, musluk, ahır kapısı bulunur. Dolayısıyla bu ortamdaki parçacık transfer riski yüksek olabilir. Bir kişinin materyal bırakıp bırakmadığını veya sadece parçalanmış virüsü bırakıp bırakmadığını hala bilmiyoruz, ancak tuvalet sifonunun birçok damlacık aerosolleştirdiğini biliyoruz. Halka açık banyo ve lavaolarda, risk hakkında daha fazla bilgi edene kadar ekstra dikkatli olun.
Öksürük: Tek bir öksürük yaklaşık 3.000 damlacık bırakır ve damlacıklar saatte 50 mil hızla gider. Çoğu damlacık büyüktür ve hızlı bir şekilde düşer (yerçekimi), ancak birçoğu havada kalır ve birkaç saniye içinde bir odada seyahat edebilir.
Bir Hapşırma: Tek bir hapşırma yaklaşık 30.000 damlacık bırakır ve damlacıklar saatte 200 mil hızla gider. Çoğu damlacıklar küçüktür ve (bir oda boyunca kolayca) büyük mesafeler kat ederler.
Bir kişi enfekte olursa, tek bir öksürük veya hapşırmadaki damlacıklar, etraflarındaki çevreye dağılabilen 200.000.000 (iki yüz milyon) virüs parçacığı içerebilir.
Nefes: Tek bir nefes 50 - 5000 damlacık bırakır. Bu damlacıkların çoğu düşük hızdadır ve hızla yere düşer. Burun solunumu yoluyla salınan daha az damlacık vardır. Önemli olarak, bir nefesle ekshalasyon kuvvetinin olmaması nedeniyle, alt solunum alanlarından viral parçacıklar dışarı atılmaz.
Konuşma: solunum damlacıklarının salınımını yaklaşık 10 kat arttırır; Dakikada ~ 200 virüs partikülü. Yine, her virüsün solunduğunu varsayarsak, gerekli dozu almak için yüz yüze konuşmak yaklaşık 5 dakika sürer."
