Pazartesi gecesi Galatasaray - Fenerbahçe maçı için tüm futbol severler heyecanlanmıştı. Özellikle iki takımın taraftarı çekişmeli, bol gollü, seyir zevki yüksek bir maç bekliyordu. Ancak tam tersi oldu. Ne gol ne pozisyon ne de 90 dakika herkesi ekrana kilitleyecek bir maç vardı.
Şampiyonluk yarışında roller değişmedi. Galatasaray yine 6 puanlık farkı koruyarak liderliğini sürdürdü. Ancak ne olduysa ondan sonra oldu. Maçın ardından namıdiğer "The Special One" Jose Mourinho, basın toplantısında bombanın fitilini çekti. Galatasaray stadyumunu bir ormana benzeten Mourinho "Rakip kulübede herkes maymun gibi zıplıyordu" demesi deprem etkisi yarattı. Bu sözlerin ardından Okan Buruk'un Galatasaray'ın bir pozisyonunun ardından saha kenarında zıplayarak verdiği tepki gündeme oturdu.
Türk futbolunun kaosunda bir de ırkçılık tartışması eksikti. Şimdi olaya biraz geniş açıdan bakarsak sömürgecilik ve kölelik dönemlerinde bazı ırkçı karikatürlerde ve propagandalarda Afrikalılar ve Afroamerikalılar maymun gibi tasvir edilerek aşağılanmış ve değersizleştirilmişti. Yani siz bir insanı maymuna benzettiğinizde akıllara ilk olarak ırkçılık kelimesinin gelmesi olası. Yıl olmuş 2025 hala bu kelimeyi milyonlarca insanın seyrettiği bir futbol maçının ardından kullanırsanız sıkıntı büyük olacaktır. Üstelik Galatasaray kulübesinde siyahi bir oyuncu olan Kolombiyalı Carlos Cuesta'nın olması da olayın dikkat çekici yanlarından biri.
Maymun kelimesi çoğunlukla ırkçı önyargıları pekiştirmek ve ayrımcılığı teşvik etmek amacıyla kullanılıyor. Galatasaray'ın tepkisi ve 'ırkçılık' söylemi nedeniyle yargıya, UEFA'ya ve FIFA'ya gideceğini belirtmesi olayın ateşini daha da körükledi.
Ülkemizi uzun yıllar İspanya'da başarıyla temsil eden eski mili futbolcu Nihat Kahveci bu konunun hassaslığına parmak basarak "Mourinho ırkçılık yaptı diyene bir şey diyemem. Biz bu konuda belki dünyadaki en temiz ülkeyiz ama Avrupa'da var sen de Portekizlisin. Maymun gibi zıpladılar diyorsan bu ülkede ırkçılık olarak anlaşılabilir. Sen benim ülkeme gelip herhangi bir vatandaşıma 'maymun gibi zıpladı' diyemezsin!" ifadelerini kullandı.
Mourinho'nun maymun benzetmesini Avrupa basını manşetlerine çekti. İspanya'nın Marca gazetesi "Türkiye'de büyük yangın: Galatasaray, Mourinho hakkında 'ırkçı açıklamalar' nedeniyle cezai işlem başlatılmasını istedi" derken İtalyan Inter-News.it "Mourinho, Türkiye'de kaos! Galatasaray'dan ırkçılık suçlaması. Jose Mourinho Türkiye’deki zamanlarını kolay geçirmiyor." ifadelerini satırlarına taşıdı.
İşin ilginç yanı Jose Mourinho, geçmişte UEFA'nın ırkçılık ve ayrımcılık karşıtı kampanyalarında yer aldı.'Outraged' isimli belgeselde futbolda ayrımcılık sorunlarını ortadan kaldırmanın yolları aranırken Mourinho'nun sözleri de yayınlandı. Bu tarz konuların içinde bulunan Mourinho'nun neden Galatasaray stadyumunu ormana ve rakip kulübede zıplayanları maymuna benzettiğini tam olarak bilemeyiz. Ancak birine maymun demenin ayıplandığı hatta suç olduğu bir coğrafyadan gelen Mourinho'nun maymun kelimesinin nereye gideceğini bilmemesi mümkün değil. Sanırım bu kadar rahat olmasının nedeni Türkiye Ligini, hakemleri ve Okan Buruk'u küçümsemesinden kaynaklanıyor. Geçen süreç içinde de Portekizli teknik adamın bir açıklama yapmaması enteresan.
Birkaç hafta önceki yazımda artık Galatasaray - Fenerbahçe kavgalarının bardağı taşırmak üzere olduğunu yazmıştım. Şimdi bu maymun tartışması ile bardak çoktan doldu ve taştı. Ayrıştırıcı dilden her zaman özellikle futbolda uzak durmak lazım. Hele ırkçılık gibi bıçak sırtı bir konuda daha da dikkatli olmak lazım. Mourinho gibi dünya çapında bir ismin Türkiye'nin en büyük takımlarından biri olan Fenerbahçe'nin başında söylediği maymun sözleriyle uluslararası alanda yer alması kötü bir durum. Bu kelimenin milyonların bir araya geldiği küresel bir spor olan futbolda hakaret olarak adlandırılsa bile yeri yok.
