2021 yılında dünyada enflasyon oranları arttı. En yüksek enflasyonun yaşandığı ülkeler aynı zamanda siyasi kaos, iç savaş yaşayan ülkelerdir. Bu ülkeler; Venezuela, Sudan, Lübnan, Suriye, Surinam ve Zimbabvedir.
Dünya da enflasyonu karşılaştırırken bu ülkeleri ayrı tutmak gerekir. Bu ülkelerin yurt dışı tahvilleri de alınıp satılmıyor.
Bu ülkeler dışında 2021 yılında en yüksek enflasyon yüzde 51,2 oranı ile Arjantin''de oldu. İkinci sırada yüzde 36,08 oranı ile Türkiye geliyor.
Aslında 2001 yılından beri Arjantin''le Türkiye''ye kriz ikizleri deniliyor. Bugün aralarındaki fark, Arjantin''de enflasyon düşüyor, Türkiye''de artıyor.
Aslında Arjantin''de bizim gibi siyasal sürecini bir türlü tamamlayamayan bir ülkedir. Kurumsal yapıyı oluşturamadı ve sürekli popülist politikalar istikrarı bozdu.
Türkiye''nin geçmişine bakarsak, enflasyonun yüzde 115 olduğu 1980 yılı öncesi siyasi istikrar yoktu. 24 Ocak kararları ile de devalüasyon yapıldı.
Aynı şekilde enflasyonu yüzde 125,5 olduğu 1994 yılında da hükümet faiz konusunda bocalamıştı. 5 Nisan kararları ile de devalüasyon yapıldı .
Bugün enflasyonu artıran birçok neden var… Devletin parti devleti olması gibi yapısal nedenler, kur şokları, mal kıtlığı, hükümetin zamları gibi. Ama Türkiye''de aynı zamanda kişiye ve partiye özgü Başkanlık rejimi ile halkın yönetime güveni kalmadı. Güven sorunu üretici ve tüketicide panik yarattı.
Türkiye son 4 yılda üç kur şoku yaşadı; 13 Ağustos 2018; Ekim 2020 ve Ekim- Aralık 2021 .
Kur şokları ile halk iki gerçeği öğrendi.
* Hükümetin ''''faiz sebep - enflasyon sonuçtur'''' demesine rağmen tersine enflasyon arttı.
* Hükümetin faiz inadı kur patlaması yaptı, halk yoksullaştı.
FED başkanı; Jerome Powell, enflasyon artışını durdurmak için faizleri artırılacağını söylüyor. Nasıl oluyor da ABD enflasyonu düşürmek için faizi artırmak istiyor da Türkiye''de hükümet enflasyonu düşürmek için tersine faizleri düşürüyor.
Faiz inadı ile halkın yaşadığı gerçekler birbirine uymadı ve hükümete olan güven dip yaptı.
Yine Sayın Erdoğan; ''''Türkiye''nin elbette Enflasyon sorunu var. Ancak diğer ülkelerin altında, kurdaki gibi buradaki şişkinliği de alacağız '''' diyor. Bu söz internete bakanların moralini bozuyor ve umudunu kırıyor. Zira aşağıdaki tabloya isteyen ulaşabilir. Bu tabloda Türkiye ikinci sıradadır. O zaman diğer ülkelerde daha yüksek demek, bilerek algı yaratmaktır.
2021''DE DÜNYADA GERÇEKLEŞEN
EN YÜKSEK ENFLASYON ORANLARI
ARJANTİN : 51,20
TÜRKİYE : 36,08
BREZİLYA : 10,06
RUSYA : 8,40
MEKSİKA : 7,36
ABD : 7,00
İSPANYA : 6,70
EURO BÖLGESİ : 5,00
Kaynak: Trading Economomics.
Yine AKP Genel Başkanı olarak Erdoğan grup toplantısında diğer ülkelerde enflasyonun yedi-sekiz kat arttığını söyledi. Enflasyon yüzde 1 olan bir ülkede, enflasyon 7 kat artarsa, yüzde 7 olur. Oysaki Türkiye''de yüzde 36,08'' dir.
Bu şartlarda enflasyon artmaya devam eder. Hükümetin yaptığı zamlarla ocak ayında yıllık enflasyon yüzde 40''ı geçer.
Hükümet enflasyonu da siyasi kavga içinde tartışıyor. Gerçekleri göremiyor. Ama halk bizzat yaşıyor. Söz gelimi asgari ücret arttı ve fakat artan şekliyle bir asgari ücretli aldığı ücretle ancak 4 depo benzin doldurabiliyor. Yani asgari ücreti bir ay 4 depo benzine çalışıyor.
Hükümet sürekli algı yaratmak peşindedir. Ama ekonomi siyasette olduğu gibi algı üstünde yürümez. Çünkü halk gerçekleri yaşıyor.
